جمعی از هنرمندان ایران خواستار مشارکت گسترده در تجمعات جهانی ۱۱ فوریه شدند
در ادامه فراخوانهای جهانی برای حضور در تجمعات ۱۱ فوریه برای حمایت از خیزش انقلابی مردم ایران، جمعی از هنرمندان با تاکید بر حضور خود در این رویداد، خواستار شرکت گسترده کنشگران نقاط مختلف جهان در این تجمعات شدند.
ابی، خواننده پیشکسوت، با انتشار ویدیویی از تظاهرات ایرانیان خارج از کشور علیه جمهوری اسلامی در ۱۱ فوریه (۲۲ بهمنماه) حمایت کرد و خطاب به ایرانیان سراسر جهان گفت: «استدعا دارم در این تظاهرات که از نظر بینالمللی بسیار اهمیت دارد شرکت کنید.»
لیلا فروهر، خواننده، نیز در ویدیویی اعلام کرد که به خاطر «جنبش زن، زندگی، آزادی» و «اتحاد و همبستگی» در تظاهرات ایرانیان لسآنجلس علیه جمهوری اسلامی در ۱۱ فوریه شرکت خواهد کرد.
شهبال شبپره، آهنگساز و نوازنده، نیز با انتشار ویدیویی اعلام کرد که در لسآنجلس در کنار هموطنان در یکی از بزرگترین تظاهرات ایرانیان خارج از کشور علیه جمهوری اسلامی در ۱۱ فوریه شرکت خواهد کرد.
برزو ارجمند، بازیگر سینما، با انتشار ویدیویی با تکرار شعار «زن، زندگی، آزادی» اعلام کرد که در تظاهرات علیه جمهوری اسلامی در ۱۱ فوریه، همراه، همقدم و همگام ایرانیان خارج از کشور خواهد بود.
سام اصغری، مدل و بازیگر، در ویدیویی اعلام کرد که در تظاهرات بزرگ ایرانیان خارج از کشور علیه جمهوری اسلامی در ۱۱ فوریه شرکت خواهد کرد.
پیشتر نیز شاهزاده رضا پهلوی با اشاره به برنامهریزی ایرانیان سراسر جهان برای برگزاری تجمعات در ۲۲ بهمن، از همه هموطنان دعوت کرد با همبستگی و اتحادی بیش از پیش، این رویداد را «به باشکوهترین روز در تقویم انقلاب ملی ایران تبدیل کنید و شور و انرژی مضاعفی به مردم و مبارزان داخل ایران بدهید.»
شاهزاده رضا پهلوی افزود: «خواهش من این است که ضمن به رسمیت شناختن اختلافنظرها، همچون همه هفتهها و ماههای گذشته، بر روی نقاط اشتراکتان تمرکز کنید و دوشادوش و دست-در-دست هم، صدایی واحد و بلند را در پشتیبانی از انقلاب ایران به گوش رسانهها، افکار عمومی و سیاستمداران در کشورهایتان برسانید.»
گردهماییهای ۱۱ فوریه در حالی برگزار خواهد شد که پیش از آن، شماری از چهرههای مخالف جمهوری اسلامی در خارج از ایران با انتشار متنی مشترک در حساب توییتری خود اعلام کردند که روز جمعه در یک نشست مشترک خبری در دانشگاه جرجتاون در واشینگتن دیسی شرکت خواهند کرد.
شاهزاده رضا پهلوی، مسیح علینژاد، حامد اسماعیلیون، شیرین عبادی، عبدالله مهتدی، علی کریمی، نازنین بنیادی و گلشیفته فراهانی از چهرههایی هستند که این متن مشترک را منتشر کردند و از سخنرانان این رویداد خواهند بود.
پخش زنده این کنفرانس خبری را میتوانید روز جمعه ساعت ۲۱:۳۰به وقت تهران از ایراناینترنشنال ببینید.
در حالی که ایرانیان خارج کشور خود را برای تظاهرات بزرگ ۲۲ بهمن علیه جمهوری اسلامی آماده میکنند، همزمان خانوادههای قربانیان جمهوری اسلامی نیز طی کارزاری از جامعه جهانی خواستند با تحریم جشن حکومتی سالگرد «انقلاب اسلامی»، در مراسم حکومتی بهمن شرکت نکنند.
خانوادههای نیکا شاکرمی، نوید افکاری، مینو مجیدی، محمدحسن ترکمان، محمدجواد زاهدی، مهرگان زحمتکش، رضا شهپرنیا، محمدرضا اسکندری، اصغر نحویپور، محمدرسول مومنی، علی سیدی، محسن محمدی، امید مویدی، آمنه شهبازیفرد، علی روزبهانی، بهاره کرمی مقدم، ابوالفضل مهدیپور، پوریا ناصریخواه، میلاد زارع، محمد مختاری، جواد رضایی، رحیم امینآبادی و نگار برقعی از جمله کسانی هستند که تاکنون خواستار تحریم مراسم حکومتی سالگرد انقلاب ۵۷ شدهاند.
در همین حال، گروهی از ايرانيان ساکن استرالیا با حضور مقابل يكى از سالنهاى پذيرايى مجلل و گرانقیمت کانبرا، پایتخت استرالیا، که سفارت جمهوری اسلامی در آن مراسم حکومتی سالگرد انقلاب ۵۷ را برگزار کرده بود، به برگزاری این مراسم اعتراض کردند.
از سوی دیگر، باب منندز، سناتور دموکرات آمریکایی، با استقبال از توافق گسترده در اتحادیه اروپا برای تحریم سالروز حکومتی ۲۲ بهمن در ایران، سکوت لهستان و نیز مجارستان را، که نخستوزیرش «مدام از حکومتهای خودکامه» حمایت میکند، باعث تاسف خواند. او افزود: هیچ کس نباید از وجود رژیم ایران که دستش به این همه خون آلوده است، استقبال کند.
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد شش شرکت تولید کننده محصولات پتروشیمی در ایران یا شرکتهای تابعه آنها و نیز سه شرکت در مالزی و سنگاپور را به دلیل نقش کلیدی آنها در تولید، فروش و انتقال صدها میلیون دلار تولیدات پتروشیمی و نفتی ایران، تحریم کرده است.
پتروشیمی امیرکبیر و شرکت تابعه آن پتروشیمی سیمرغ، پتروشیمی لاله، تینا تدبیر مارون، افق سپهر مارون و صنایع تکمیلی مارون شرکتهای ایرانی هستند که در فهرست جدید تحریمهای آمریکا قرار گرفتند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در واکنش به تحریم این ۹ شرکت گفت: «ایالات متحده به اقدامات خود برای ایجاد اختلال در تلاشهای ایران جهت دور زدن تحریمهای ایالات متحده در زمینه فروش محصولات پتروشیمی و فرآوردههای نفتی ادامه میدهد.»
معاون وزیر خزانهداری آمریکا نیز تحریم ۹ شرکت مرتبط با پتروشیمی و نفت ایران را ادامه تلاش این کشور برای هدف قرار دادن منابع درآمد «غیرقانونی» جمهوری اسلامی خواند و گفت: «ایران بهطور فزایندهای به خریداران در شرق آسیا روی میآورد تا محصولات پتروشیمی و نفتی خود را به فروش برساند.»
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، نیز درباره این تحریمها گفت: دولت بایدن برای اقدام علیه ناقضان تحریمها تردید نخواهد کرد. با توجه به ادامه پیشرفتهای هشدارآمیز برنامه هستهای ایران، ایالات متحده مصمم به اعمال کامل تحریمهای خود است
در همین حال، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به تحریمهای آمریکا علیه این ۹ شرکت گفت: «توسل دولت بايدن به تحريمها صرفا موجب مصمم شدن ما در پيگيری مجدانه اهداف توسعه ملی و بهرهبرداری از حقوق خود میشود.»
آمریکا در ماههای اخیر به دلیل اقدامات جمهوری اسلامی در سرکوب معترضان ایران، ارائه پهپاد به روسیه در جنگ اوکراین و نیز فروش غیرقانونی محصولات نفتی و پتروشیمی در نقض تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای خود، حکومت ایران را هدف چندین دور تحریم قرار داده است.
همچنین در راستای اعمال تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی، روز پنجشنبه وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد: یک دادگاه فدرال در بروکلین یک شهروند ایرانی-آمریکایی به نام کامبیز عطار کاشانی را به جرم توطئه برای ارسال غیرقانونی محصولات، فناوری و خدمات آمریکا به ایران، و از جمله به دولت جمهوری اسلامی، به ۳۰ ماه زندان و پرداخت ۵۰ هزار دلار جریمه محکوم کرد.
وبسایت جدلیه تحلیلی منتشر کرده است درباره خیزش علیه جمهوری اسلامی در ایران و نامی که باید بر آن گذاشت. این مطلب را در ادامه میخوانید:
بسیاری از فعالان داخل و خارج ایران، جنبش عظیمی را که اخیرا علیه جمهوری اسلامی به راه افتاده، «انقلاب» نامیدهاند. اما انقلابهای امروزی واقعا چه شکل و شمایلی دارند؟
قیام مردم ایران مانند انقلابهای بهار عربی، در عصری نئولیبرال شکل گرفته است. بهار عربی فرصتی برای پژوهشگران بود تا درباره عناصر و سبک انقلاب در زمانهای نئولیبرال نظریهپردازی کنند و اینگونه انقلابها را در قالب تئوری بنشانند.
به طور خلاصه، این انقلابها، انقلابهایی بدون رهبر، صلحآمیز، «روندمند» و وفقپذیرند و در نهایت، احتمال این که تغییر در تعقل مردمی را در پی داشته باشند بیشتر است تا این که به تحولی سیاسی بینجامند.
مقاله حاضر به بازنمایی خصوصیات انقلابهای اینچنینی در رژیمهای نئولیبرال میپردازد و خلاصهوار به مختصات آنچه آصف بیات، جامعهشناس، آن را «انقلابی بدون انقلابیون» توصیف میکند، اشاره میکند.
توضیحات بیات در ترسیم تصویری از لحظه انقلابی در ایران و درک وضعیت فعلی آن مهم است.
بهار عربی
بیات، در کتاب خود «انقلاب بدون انقلابیون»، بین «انقلاب به مثابه یک تغییر» و «انقلاب به عنوان یک جنبش» خطی میکشد.
انقلاب به مثابه یک تغییر، به بر سر کار آمدن حکومتی نو اشاره دارد اما انقلاب به عنوان یک جنبش، تنها تعقل مردمی را تحت تاثیر قرار میدهد. بر اساس تحلیل بیات، بهار عربی بیشتر انقلابی جنبشگون بوده تا انقلابی موجب تغییر.
اینگونه انقلابها چهار مشخصه دارند:
۱. حقوق بشر و مشروعیت
این انقلابها از سمت نهادهای بینالمللی انقلابهای مشروع محسوب میشوند حال آن که در چهارچوب ایدئولوژیکی، درگیری مسلحانه و خشونت انقلابی تا حدود زیادی نامشروع تلقی میشود.
بدین شکل، یک رویکرد با محوریت حقوق بشر برای تغییر، بیشتر بر اصلاح نهادهای سیاسی حاضر متمرکز است تا ایجاد تحولات رادیکال سیاسی-اقتصادی.
در این دست انقلابها، باوری پذیرفته شده وجود دارد که تغییر تندروانه میتواند به مصیبتی بزرگتر منجر شود اما در عین حال، مردم همچنان مصرانه خواهان تغییر حکومت و سلطه آن بر زندگی افرادند. احتمال تغییر در رژیمهای نئولیبرال محدود است.
۲. انقلابهایی بدون رهبر
این دست انقلابها رهبر رسمی ندارند. البته در مورد بهار عربی، رهبرانی وجود داشتند اما جای رهبران کاریزماتیک و ملی خالی بود و بدون رهبر، انقلابیون فرصتهای کمتری برای مذاکره با حکومت و طبقه حاکم داشتند. آنها گزینهای جز این نداشتند که در خیابانها بمانند تا حاکمان از کشور بگریزند و تا آن وقت هم دیر شده و آشوب و اختلال مملکت را فرا گرفته بود.
مساله دیگر این که جنبشهای بدون رهبر نمیتوانند سازماندهی قرص و محکم و یا ساختار فرماندهی واحد داشته باشند که کار این انقلابها برای انتقال قدرت پس از سقوط دیکتاتور را بسیار دشوارتر میکند.
۳. «افقیگرایی»
در غیاب رهبر، جنبشهای مذکور میتوانند به سرعت خود را با تغییرات در سطح خیابانها وفق دهند اما از سوی دیگر، بیشتر هم مستعد تفرقهاند چون موجی از ایدهها و نظرات، در هر دو سطح راهبردی و ایدئولوژیک، در حال رقابت با یکدیگرند.
در مورد بهار عربی، این افقگرایی با فنآوری دیجیتال سهولت بیشتری یافت و به افراد بیشتری اجازه داد تا فراتر از مرزهای ملی، در این انقلابها مشارکت کنند که البته همین خود موجب درگیری و تنش شد.
۴. جای خالی بینش ایدئولوژیک
انقلابهای بهار عربی در غیاب رهبر و تکثر، درباره شفافیت هدفشان به مشکل خوردند؛ بر خلاف انقلاب سال ۵۷ که افراد و سازمانها در مقوله بینش و آنچه میخواستند همسو بودند و ارزشها و دید یکسانی درباره حکومت آتی در ایران داشتند.
عصر نئولیبرال، در کل پسا ایدئولوژیک است و این بدان معناست که بسیاری در خیابانها، بدون این که یک بینش ایدئولوژیک برای آینده کشور ارائه کنند، رهبر انقلاب محسوب میشوند.
در چنین جوامعی، روشنفکران که احتمالا میتوانستند شفافیت به چنین فضایی بیاورند، اهمیتشان را از دست میدهند یا حتی از سوی معترضان داخل خیابان محکوم میشوند.
بیات اشاره میکند که بهار عربی، شماری بیسابقه از مردم، از هر قشر و طبقه را به خیابانها کشاند و پیوندهای اجتماعی محکمی پدید آورد که از انقلابهای پیشین در این کشورها، بسیار دموکراتیکتر بودند.
بهرغم این نقاط قوت، بهار عربی از ایجاد تغییر سیاسی طولانیمدت بازماند.
با ظهور نئولیبرالیسم، انقلابها از حالت تندروانه خارج شدهاند و طبقه اقتصادی حاکم همچنان کنترل روابط سیاسی مهم را بر عهده دارد.
در چنین شرایطی، اصلاحات، طبقه حاکم را از میدان به در نخواهد کرد و پیرو باور کارل مارکس درباره این که «قدرت مادی را باید با نیروی مادی سرنگون کرد»، میتوان پیشبینی کرد که گرچه ایندست انقلابها به صورت غیررسمی فضاهای دموکراتیک به وجود میآورند اما به تغییرات سیاسی بنیادین ختم نمیشوند و انقلابی به مثابه جنبش خواهند بود نه انقلابی که تغییر به ارمغان بیاورند.
ایران؛ انقلابی خالی از ایده انقلابی اما آتیهدار
نکته اول این که قیام مردم ایران در این مقطع رهبر کاریزماتیکی ندارد و بیشتر به نظر میرسد جنبشی دموکراتیک است. همچنین احتمالا از سازماندهی لازم کلی برای انقلابی سیاسی بیبهره است. ممکن است این گفته متناقض به نظر برسد اما احتمال این که انقلابی دموکراتیک به اهدافش دست پیدا کند، کمتر است.
دو این که از بیانیههای منتشر شده برمیآید که معترضان حاضر در خیابانها و شبکه حامیان آنها، حقوق بشر، عدم خشونت و تکثر را به ایدهآل خود تبدیل کردهاند. پس انقلاب ایران به هر حال پساایدئولوژیک است چون حتی یک بینش ایدئولوژیک شیرازه آن را متصل به هم نگه نداشته است.
در غیاب یک رهبر یا بینش ایدئولوژیک، شخصیتهای متعدد آنلاین به گزینههای رهبری تبدیل شدهاند اما برخلاف مورد مصر و تونس، چنین رهبرانی نتوانستهاند تودههای انبوه مردم را بسیج کنند.
نبود رهبری و بینش، در نتیجه به اختلافات سیاسی انجامیده که گرچه باعث تغییر تعقل مردمی شده اما تغییرات سیاسی در پی نداشته است.
در نتیجه گرچه بسیاری جنبش مردم ایران را انقلاب میخوانند، با توجه به نظریات بیات در کتابش، آنچه در ایران در حال روی دادن است در واقع انقلاب به مثابه جنبش است تا انقلاب به عنوان تغییر و این به معنای بیاهمیت بودن آن نیست و برخلاف چالشهای بر سر راه، وضعیت انقلابی در ایران بسیار آتیهدار است.
تحلیلگران در ایران شاهد تغییر ایجاد شده در تعقل مردمی در قبال حکومتی غیردموکراتیکاند.
در مرکز قرار گرفتن حقوق زنان و آزادیهایشان باعث به وجود آمدن نوعی انقلاب شده که کارگران، دانشجویان و گروههای اتنیکی را کنار هم آورده تا در کنار پیشینه دیگر انقلابها در ایران، دیدی متفاوت از آینده این کشور ارائه دهند.
انقلابگونه فعلی مردم ایران، روزی به عنوان بخشی از لحظه «پیشاانقلاب» در ایران قلمداد خواهد شد.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، پس از لندن و پاریس با سفر به بروکسل، مورد تحسین اعضای پارلمان اروپا قرار گرفت. او از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا خواست برای مقابله با پیشرویهای ارتش روسیه به ارسال تسلیحات به اوکراین سرعت بخشند.
زلنسکی روز پنجشنبه ۲۰ بهمن در بروکسل گفت: «ما فقط از خاک خود دفاع نمیکنیم بلکه از خانه اروپایی خود دفاع میکنیم.»
او «شخصا» از سران کشورها و دولتهای اتحادیه اروپا برای «حمایت بیدریغ» آنها در چند ماه گذشته از اوکراین تشکر کرد اما هشدار داد که باید اقدامات بیشتری انجام شود.
زلنسکی با تاکید بر بسیج در حال پیشرفت در روسیه گفت: «ما به توپخانه، مهمات، تانکهای مدرن، موشکهای دوربرد، هواپیماهای جنگنده مدرن و ... نیاز داریم. لطفا کارهای بیشتری انجام دهید.»
رییسجمهوری اوکراین همچنین خواستار اعمال تحریمهای اقتصادی شدیدتر علیه مسکو شد.
زلنسکی صبح پنجشنبه پس از توقف در لندن و پاریس در روز چهارشنبه، ابتدا مورد استقبال نمایندگان پارلمان اروپا قرار گرفت و او را مورد تشویق قرار دادند.
او در کنار رییس پارلمان اروپا، روبرتا متسولا، به سرود اوکراین گوش داد و «روزی تاریخی برای اروپا» را ستایش کرد.
متسولا نیز گفت: «اوکراین برای ارزشهای اروپایی در حال مبارزه است.»
همچنین شارل میشل، رییس شورای اروپا، خطاب به زلنسکی گفت: «به خانه خوش آمدید، به اتحادیه اروپا خوش آمدید!»
اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن حمایت نظامی، مالی و بشردوستانه خود از کییف را از آغاز تهاجم روسیه علیه اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، «حداقل» ۶۷ میلیارد یورو برآورد میکنند.
سفر اروپایی زلنسکی که پس از سفر او به آمریکا صورت گرفته در حالی است که در خط مقدم نبردها در شرق اوکراین، فرماندهی نظامی منطقهای در لوهانسک هشدار داده روسیه در حال حمله به نزدیکی شهر کرمینا است و سه شهرک مجاور را ویران میکند.
او گفت: «ما به خودروهای زرهی و مهمات بیشتری نیاز داریم.»
این در حالی است که اولاف شولز، صدراعظم آلمان که شامگاه چهارشنبه با زلنسکی در پاریس دیدار کرد، قول داده اتحادیه اروپا تا زمانی که لازم باشد به حمایت از اوکراین ادامه دهد.
کره شمالی در رژه هفتادوپنجمین سالگرد تاسیس این کشور موشکهای بالستیک قارهپیما (ICBM) با سوخت جامد را به نمایش گذشت که به گفته تحلیلگران میتواند تا آمریکا برد داشته باشد.
در این مراسم همچنین ۱۲ موشک «هواسونگ-۱۷» نمایش داده شده که به گفته آنکیت پاندا، تحلیلگر بنیاد کارنگی، میتوانند برای غلبه بر دفاع موشکی کنونی ایالات متحده کافی باشند.
طبق تصاویر ماهوارهای شرکت مکسار، کره شمالی در یک رژه نظامی در پیونگیانگ، آخرین تولیدات نظامی خود را به نمایش گذاشته که به گفته تحلیلگران نظامی، احتمالا موشک بالستیک قارهپیمای جدید این کشور نیز که با سوخت جامد کار میکند، در این رویداد رونمایی شده است.
آنکیت پاندا گفت که موشک جدید میتواند یک (ICBM) باشد که در رژه سال ۲۰۱۷ میلادی نمایش داده شد اما هنوز آزمایش نشده است.
اعلام شده که موشک جدید با سوخت جامد است اما پیش از این شلیک آزمایشی موشکهای دوربرد با سوخت جامد از سوی کره شمالی موفقیتآمیز نبوده است.
در مراسم نمایش این موشک اما علاوه بر همسر کیم جونگ اون، حاکم کره شمالی، دختر کوچک او نیز حضور داشت که پس از انتشار تصاویرش از او به عنوان جانشین رهبر کره نام برده شده است.
کره شمالی در فروردین ماه برای اولین بار از سال ۲۰۱۷ به این سو، اقدام به آزمایش موشک بالستیک قارهپیما کرد.
به گفته مقامهای ژاپنی، موشک کره شمالی به مدت ۷۱ دقیقه پرواز کرد و با برد هزار و ۱۰۰ کیلومتر، در ساعت ۱۵:۴۴ دقیقه به وقت محلی در حدود ۱۷۰ کیلومتری غرب استان آئوموری در شمال ژاپن فرود آمد.
پارلمان کره شمالی به تازگی قانونی را به تصویب رساند که مشخص میکند پیونگیانگ در چه مواقعی میتواند برای حفاظت از داراییهای استراتژیک خود از سلاح هستهای استفاده کند.
اسنادی که به تازگی از سوی دادگاه اجازه انتشار عمومی پیدا کرده، نشان میدهند فیسبوک در جریان بررسیهای پرونده مربوط به رسوایی حریم خصوصی خود، دریافته است حکومت ایران به همراه روسیه، چین و برخی دیگر از کشورهای استبدادی، به دادههای خصوصی کاربران این شبکه اجتماعی دسترسی داشتهاند.
انتشار این اسناد موجب شده است تا مارک وارنر و مارکو روبیو، رؤسای کمیته منتخب مجلس سنای آمریکا در امور اطلاعاتی، با ارسال نامهای به مارک زاکربرگ، مدیر شرکت «متا»، از او در رابطه با میزان نشت اطلاعات این پلتفرم و نحوه آگاهی وی و مجموعه تحت مدیریتش در این زمینه، پرسشهای تازهای مطرح کنند.
در پرونده موسوم به رسوایی «کمبریج آنالیتیکا»، فیسبوک با نقض آشکار حریم خصوصی کاربرانش موجب شد تا توسعهدهندگان قادر باشند بدون اطلاع و رضایت افراد، به دادههای خصوصی آنها دسترسی پیدا کنند.
آشکار شدن این موضوع در سال ۲۰۱۸ از سوی یکی از کارمندان شرکت مشاورهای کمبریج آنالیتیکا باعث شد تا پای مارک زاکربرگ، بنیانگذار فیسبوک، به شهادت در کنگره آمریکا باز شود. در نهایت کمیسیون تجارت فدرال ایالات متحده، فیسبوک را به دلیل نقش این شرکت در نقض حریم خصوصی کاربرانش، پنج میلیارد دلار جریمه کرد.
این شرکت یک سال بعد نیز به دلیل آن که اطلاعات کاربران خود را در معرض خطر جدی آسیب قرار داده، پذیرفت تا جریمهای به مبلغ ۵۰۰ هزار پوند به دفتر کمیساریای اطلاعات بریتانیا بپردازد.
بر اساس اسناد تازه منتشر شده، فیسبوک در بررسیهای داخلی خود به دسترسی توسعهدهندگان ساکن در کشورهای استبدادی به اطلاعات خصوصی کاربران خود مظنون شده بود. این شرکت ۹ کشور را به عنوان کشورهایی که برای هدفگیری اطلاعاتی و جاسوسی سایبری به جمعآوری دادهها اقدام میکنند، فهرست کرده است.
ایران، کره شمالی، روسیه، چین و سوریه از جمله این کشورها هستند.
توسعهدهندگان ساکن این کشورها به همان شیوه که شرکت کمبریج آنالیتیکا به دادههای خصوصی کاربران فیسبوک دست پیدا کرده بود، دسترسی داشتهاند.
به گفته سناتورهای آمریکایی و به گواه این اسناد، به نظر میرسد فیسبوک دستکم از سپتامبر ۲۰۱۸ نسبت به دسترسی صدها هزار توسعهدهنده ساکن کشورهای «پرخطر» به دادههای حساس کاربرانش اطلاع داشته است.
حالا مجلس سنای ایالات متحده میخواهد بداند دسترسی به چنین دادههایی چه میزان روی فعالیتهای اطلاعاتی و ضد جاسوسی کشورهای بیگانه اثر گذاشته و فیسبوک پس از کشف آن چه واکنش عملیاتیای از خود نشان داده است.
در یکی از صفحات این اسناد که متعلق به فعالیتهای پیش از سال ۲۰۱۴ توسعهدهندگان است، فیسبوک به تعداد بالای برنامهنویسان روس در ایران اشاره کرده است. به گواه این اسناد، دو هزار و ۵۳۳ توسعهدهنده در ایران به دادههای خصوصی کاربران این پلتفرم بدون اطلاع و رضایت آنها دسترسی داشتهاند.
با وجود آن که فیسبوک (که حالا نام شرکت اصلی خود را به متا تغییر داده) با پرداخت جریمه هنگفت، پرونده رسوایی حریم خصوصی خود را بست و باعث شد تا مدیران این مجموعه برای همیشه نسبت به پیامدهای این مساله مصونیت پیدا کنند اما این شرکت هرگز به تمام سوالاتی که بازرسان در آن زمان پرسیده بودند پاسخ نداد.
حتی نتایج ممیزیای که مارک زاکربرگ در سال ۲۰۱۸ وعده آن را داده بود تاکنون منتشر نشده است.
جمهوری اسلامی ایران سابقهای طولانی در سوءاستفاده از پلتفرم شبکههای اجتماعی به نفع سیاستهای خود دارد.
چندی پیش در جریان حذف پستهای اعتراضی کاربران ایرانی در اینستاگرام، یکی از کارمندان سابق شرکت آلمانی مسوول بررسی محتوای این شبکه گفته بود دستگاه امنیتی ایران به ازای مسدودسازی برخی حسابها به او پیشنهاد پرداخت پول داده است.
بعید به نظر میرسد بتوان به حجم سوءاستفاده از اطلاعات کاربران فیسبوک از سوی حکومت ایران و دیگر کشورها دست پیدا کرد اما چنین رویدادهایی یک بار دیگر اهمیت وجود قوانین حفاظت از حریم خصوصی کاربران در فضای اینترنت را بیش از پیش عیان میکند.