یک دیپلمات ارشد اروپایی به ایران اینترنشنال گفت مذاکرات احیای برجام به صورت غیر مستقیم میان ایران و آمریکا، با میانجیگری اروپا انجام خواهد شد. به گفته این دیپلمات، این دور گفتوگوها که «بسیار کوتاه» خواهد بود، از فردا (پنجشنبه ۱۳ مرداد) در وین آغاز میشود.
او به ایران اینترنشنال گفت که «ایرانیها اعلام آمادگی کردهاند تنها در مورد متن پیشنهادی روی میز» گفتوگو کنند.
این دیپلمات در عین حال تأیید کرد بسته شدن پرونده ایران در آژانس همچنان یکی از درخواستهای جمهوری اسلامی برای احیای برجام است اما تصمیمگیری در این مورد بر عهده اتحادیه اروپا نیست.
رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران هم در توئیتی با اشاره به سفر به وین برای مذاکره بر اساس متن تهیه شده به وسیله جوزپ بورل، نوشت: «ایالات متحده از تلاشهای اتحادیه اروپا استقبال میکند و برای تلاش با هدف رسیدن به توافق آماده است. به زودی مشخص خواهد شد که آیا ایران هم برای این موضوع آماده است یا خیر.»
نماینده دائم عربستان سعودی در سازمان ملل هم گفت ریاض از همه تلاشهای بینالمللی که به دنبال جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای یا تهدید منطقه یا جهان است، حمایت میکند: «مسئولیت ایجاد منطقه عاری از سلاح هستهای در خاورمیانه یک مسئولیت جمعی است. کشور من نگران گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، راستی آزمایی و عدم شفافیت از سوی ایران است.»
از سوی دیگر یک روز پس از طرح موضوع احتمال تغییر فتوای علی خامنهای درباره ساخت بمب اتمی از سوی یک نماینده مجلس، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت دستور اخیر این سازمان برای گازدهی به سانترفیوژهای پیشرفته در پاسخ به تحریمهای اخیر آمریکا بوده است.
محمد اسلامی گفت این تصمیم برای آن گرفته شده تا به آمریکاییها نشان داده شود «اراده ایران، اراده مستحکمی» است.
همزمان اما انریکه مورا، معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در توئیتی از سفر خود به وین برای پیگری مذاکرات هستهای بر اساس متنی که این اتحادیه ارائه داده، خبر داد.
اسلامی روز چهارشنبه ۱۲ مرداد در حاشیه جلسه هیأت دولت جمهوری اسلامی به خبرنگاران گفت: «برای اجرای قانون اقدام راهبردی به منظور لغو تحریمها و در پاسخ به این تحریمها، گازدهی سانترفیوژهای پیشرفته را آغاز کردیم تا به آنها نشان دهیم اراده ما اراده مستحکمی است و برای لغو تحریمها از هیچ اقدامی کوتاه نخواهیم آمد.»
این در حالی است که روز سهشنبه نیز محمدرضا صباغیان، نماینده مهریز در مجلس گفت از خامنهای «خواهیم خواست که اگر صلاح بدانند استراتژی و فتوای ساخت سلاح هستهای تغییر یابد.»
جمهوری اسلامی پیوسته تأکید کرده است بر اساس یک فتوای خامنهای، دست به ساخت بمب اتمی نخواهد زد.
دو روز پیش اما بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد کار راهاندازی صدها سانتریفیوژ و گازدهی به آنها آغاز شده است.
او شامگاه دوشنبه ۱۰ مرداد در برنامهای تلویزیونی گفت که عصر همان روز دستور راهاندازی صدها ماشین سانتریفیوژ داده شده. این ماشینها قبلا نصب شده بودند اما کمالوندی مدعی شد که حالا به آنها گاز تزریق شده است.
به گفته او، این سانتریفیوژها شامل انواع مختلف، از جمله ۵۰۰ دستگاه سانتریفیوژ پیشرفته آیآر۶، هستند.
چند ساعت قبل از این اظهارات اما وزارت خزانهداری آمریکا شش شرکت چینی، شرق آسیایی و اماراتی و همچنین یک نفتکش تحت پرچم پاناما را به دلیل ارتباط با شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران و کمک به فروش دهها میلیون دلار از محصولات ایران به شرق آسیا تحریم کرد.
وزارت خزانهداری آمریکا روز دوشنبه دهم مرداد با انتشار بیانیهای این شرکتها را متهم کرد در تسهیل فروش فرآوردههای نفتی و پتروشیمی، جمهوری اسلامی را کمک میکنند.
این اقدام واشینگتن برای کاهش درآمدهای نفتی جمهوری اسلامی و فشار بر تهران در میانه مذاکرات به منظور احیای برجام صورت میگیرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اما در ادامه اظهاراتش در حاشیه جلسه هیأت دولت بار دیگر درباره برداشتن دوربینهای آژانس گفت: «تا زمانی که به تعهدات خود بازنگردند و موارد ادعایی را کنار نگذارند، دوربینی نصب نخواهد شد.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به تازگی گفته است برنامه هستهای ایران «بسیار بسیار سریع» پیش میرود، «سخنان خوب» مقامهای جمهوری اسلامی برای جلب اعتماد بازرسان بینالمللی کافی نیست و تهران باید آماده شفافسازی درباره برنامه هستهای خود باشد.
گروسی با انتقاد از اقدام جمهوری اسلامی ایران در خاموش کردن ۲۷ دوربین و دستگاههای نظارتی آژانس، به ایران اینترنشنال گفت: «ما این دوربینها را از راه دور هدایت و کنترل میکردیم و آنها را در مکانهای مختلف نصب کرده بودیم اما طی دو ماه گذشته به این دوربینها دسترسی نداشتهایم.»
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: «مهمترین مسأله ما در حال حاضر سایتهایی هستند که دوربینهای آژانس در آنها خاموش شدهاند اما در برخی سایتهایهای هستهای دیگر ایران هنوز دوربینهای ما فعال هستند و میدانیم در این سایتها چه میگذرد.