این طرح که «قانون نظارت بر قابلیت تسلیحات هستهای ایران در سال ۲۰۲۲» نام دارد، در صورت تصویب، به کنگره آمریکا این امکان را میدهد که در زمینه سیاستگذاریهای این کشور درباره ایران و همچنین اجرای این سیاستها نقش بیشتری داشته باشد.
بر اساس متن پیشنویس این قانون، باید یک کارگروه مشترک به ریاست وزارت خارجه آمریکا برای نظارت بر فعالیتهای هستهای و موشکی جمهوری اسلامی و گزارش منظم آن به کمیتههای مربوطه کنگره آمریکا تشکیل شود.
سناتور گراهام درباره این طرح گفت: «ضروری است که دولت آمریکا درباره نظارت بر جاهطلبیهای هستهای ایران متمرکز باقی بماند.»
او تاکید کرد: «بهترین راه برای رهبران آمریکا برای قضاوت درست در مورد ایران، داشتن جدیدترین و معتبرترین اطلاعات موجود است.»
به گفته این سناتور جمهوریخواه آمریکایی، این طرح همچنین دولت جو بایدن را به همکاری با متحدان منطقهای واشینگتن مانند اسرائیل ملزم میکند.
همچنین سناتور منندز درباره این طرح با اشاره به حمایت جمهوری اسلامی از تروریسم، برنامه موشکی این کشور و همچنین سرپیچی کردن از قوانین و هشدارهای بینالمللی گفت: «دلیلی وجود ندارد که کنگره آمریکا بهروزترین اطلاعات درباره فعالیتهای هستهای و موشکی جمهوری اسلامی و تلاشهای دیپلماتیک دولت آمریکا در مواجهه با تهدیدهای ایران را دریافت نکند.»
بر اساس این طرح، وزیر خارجه آمریکا باید یک استراتژیک دیپلماتیک سالانه برای تعامل با شرکا و متحدان آمریکا در رابطه با برنامه اتمی و موشکی ایران ارائه کند.
در تهران، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به ارائه این طرح، گفت «یک تناقض رفتاری و گفتاری نزد دولت آمریکا و نهادهای داخلی این کشور» وجود دارد.
او افزود: «ایران به دولت آمریکا و نهادهای داخلی این کشور به صورت مجموعهای یکپارچه نگاه میکند و هر اقدام آمریکا در روند مذاکرات هستهای تأثیرگذار خواهد بود و ایران بر همین مبنا عکسالعمل خود را خواهد داشت.»
طرح دو سناتور آمریکایی در حالی است که چند ماه پیش، این دو سناتور جمهوریخواه و دموکرات با هدف محدود کردن برنامه هستهای ایران با یک رویکرد دیپلماتیک جدید و جلوگیری از رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه، طرح دیگری را به سنا ارائه کرده بودند.
در آن طرح پیشنهاد شده بود که یک بانک سوخت هستهای برای کشورهای خاورمیانه، از جمله ایران، ایجاد شود و یا بانک سوخت آژانس بینالمللی انرژی اتمی متناسب با نیازهای سایر بازگیران بینالمللی توسعه یابد.
باب منندز، با این که عضو حزب دموکرات آمریکاست، اما از منتقدان توافق هستهای ایران به شمار میرود که در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما به امضا رسید.
مذاکرات هستهای برای احیای برجام که پس از چند ماه توقف، چند هفته پیش در دوحه ازسرگرفته شد، هنوز به نتیجهای نرسیده و چشماندازی برای رسیدن به توافق احیای برجام نیز وجود ندارد.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، گفت ایران میتواند بین احیای برجام یا ماندن در کنار روسیهای که خودش در جامعه جهانی منزوی شده، یکی را انتخاب کند.
او همچنین با اشاره به اینکه شانس احیای برجام روز به روز کاهش مییابد، افزود: «ایران دارد به تجهیزات لازم برای بمب هستهای نزدیکتر میشود و تلاش ما این است که نگذاریم ایران به سلاح هستهای دست یابد.»