قرار بود جلسه بحث و بررسی توافقنامه مبادله محکومان میان ایران و بلژیک صبح امروز سهشنبه ۲۸ تیر برگزار شود که به عصر سهشنبه موکول شد.
درخواست برای حاضر شدن نخست وزیر بلژیک در جلسه بحث و بررسی در جریان اعتراض نمایندگان مخالف این توافقنامه، دلیل این تأخیر اعلام شد اما در نهایت جلسه بررسی، بدون حضور نخست وزیر، عصر روز سهشنبه آغاز شد.
پیشتر نخست وزیر بلژیک انتقادها به این توافق را رد کرد و با دفاع از آن و اشاره به وضعیت شهروند بلژیکی دستگیر شده در ایران، گفت دولت بلژیک هر چه در توان دارد برای آزادی شهروندش که بیگناه در زندان است، انجام خواهد داد.
او گفت: «موضوع پیچیده است و یک شهروند بلژیکی پنج ماه است در ایران در انفرادی، بدون تشک و تخت و با چراغ ۲۴ ساعت روشن، زندانیست. آیا باید بگذاریم یک شهروند بیگناه در زندان بپوسد یا هر کاری برای برای آزادیاش انجام دهیم؟»
چند ماه پیش نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی الیویه وندکاستیل، شهروند بلژیکی ۴۱ ساله را که یک امدادگر است، بازداشت کردند اما خبر زندانی بودن او در ایران همزمان با بررسی این توافق منتشر شد.
خانواده وندکاستیل چند روز پیش در پیامی ویدئویی با اعلام وضعیت وخیم جسمی و روانی این زندانی سیاسی، از بلژیک خواستند «هر کاری لازم است» برای آزادی او از ایران انجام دهد.
پیش از این نیز جلسه پارلمان بلژیک درباره این توافق و رأیگیری در مورد آن به تعویق افتاده بود.
با وجود به تعویق افتادن رأیگیری، برخی نمایندگان منتقد این لایحه در جریان جلسه عمومی روز پنجشنبه هفته گذشته به انتقاد از این معاهده پرداختند و آن را «پیمانی با شیطان» خواندند.
همچنین سازمانهای حقوق بشری از جمله سازمان عفو بینالملل درباره تصویب این توافقنامه ابراز نگرانی شدید کردند.
برخی از این سازمانها با انتقاد از این توافق، آن را باعث تقویت سیاست گروگانگیری جمهوری اسلامی و تضعیف تلاشها برای پاسخگو کردن مقامهای ایرانی محکوم به اقدامهای تروریستی دانستند.
با وجود مخالفتها علیه این توافق جنجالی، این موافقنامه دو هفته پیش در کمیته روابط خارجی پارلمان این کشور تصویب شد.
تصویب احتمالی این توافق در صحن علنی پارلمان بلژیک ممکن است بتواند زمینه استرداد اسدالله اسدی، دیپلمات جمهوری اسلامی که به جرم فعالیت تروریستی در زندانهای بلژیک به سر میبرد، فراهم کند.
اسدالله اسدی، دبیر سوم سفارت جمهوری اسلامی در وین، تیر ماه سال ۹۷ به اتهام تلاش برای بمبگذاری در گردهمایی سازمان مجاهدین خلق در فرانسه بازداشت و در دادگاه بلژیک به ۲۰ سال زندان محکوم شد اما درخواست تجدید نظر نکرد.
در مورد دیگر محکومان این پرونده، دادگاه تجدید نظر در بلژیک روز سهشنبه ۲۰ اردیبهشت، حکم امیر سعدونی را از ۱۵ سال به ۱۸ سال زندان افزایش داد. نسیمه نعامی به ۱۸ سال زندان و مهرداد عارفانی به ۱۷ سال زندان محکوم شدهاند.
بر اساس حکم دادگاه، تابعیت بلژیکی این سه نفر نیز سلب میشود.
مقامهای رسمی جمهوری اسلامی درباره این سه نفر اظهارنظر نمیکنند و تنها خواهان آزادی اسدی هستند.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی به تازگی گفت تهران امیدوار است با تلاشهایی که انجام داده، «به زودی» شاهد آزادی اسدالله اسدی در بلژیک باشد.