اصغر فرهادی درباره اتهام سرقت ادبی از یک مستند برای ساخت فیلم «قهرمان» گفت هر دو اثر «با یک نسبت متفاوتی» بر اساس یک اتفاق واقعی ساخته شده‌اند که در یکی از شهرهای ایران رخ داد و به دلیل اینکه خبر آن اتفاق پخش عمومی شده، جزو «مالکیت عمومی» محسوب می‌شود.
فرهادی، کارگردان مشهور ایرانی که امسال یکی از داوران هفتاد و پنجمین دوره جشنواره فیلم کن است، روز سه‌شنبه در یک نشست خبری در کن، درباره اتهام سرقت هنری وارد شده به او توضیح داد.
آزاده مسیح‌زاده، مستندساز، در سال ۱۴۰۰ و پس از اولین نمایش فیلم «قهرمان» در جشنواره کن، فرهادی را به کپی‌برداری از مستند خود با عنوان «دو سر برد، دو سر باخت» متهم کرد و در پی آن دو طرف به طرح شکایت از یکدیگر اقدام کرده بودند.
فرهادی در نشست خبری جشنواره کن گفت: «من تا به حال در مورد این موضوع خودم به طور مستقیم صحبت نکردم و بسیاری از اطلاعاتی که روزنامه‌ها در این زمینه منتشر کردند درست نیست.»
به گفته فرهادی، مسیح‌زاده هنرجوی سابق او در یک ورک‌شاپ مستندسازی بود که در سال ۲۰۱۴ برگزار شد و فرهادی در آن ورک‌شاپ طرحی را برای ساخت مستند ارائه کرد که از یک اتفاق واقعی در دو سال قبل از آن گرفته شده بود.
این کارگردان گفت: «من از بچه‌ها خواستم به خبرهای روزنامه‌ها مراجعه کنند، چند نمونه هم خودم برایشان برده بودم. از خبرها، بر اساس اتفاقات واقعی مستند بسازند که یک تمرینی باشد تا به سینمای داستانی برسند و بتوانند بر این اساس، قصه بسازند.»
فرهادی تاکید کرد: «وقتی یک اتفاق واقعی رخ داده و پخش شده، دیگر در انحصار کسی نیست و پابلیک دامین (Public domain - مالکیت عمومی) به حساب می‌آید.»
کارگردان «قهرمان» با اشاره به مستند «دو سر برد، دو سر باخت» گفت هر دو اثر، «برداشتی آزاد از یک اتفاق واقعی است. این مستند هم یک روایت مستندگونه است. این نقض کپی‌رایت نیست.»
او درباره مراحل دادگاهی که برای این اتهام تشکیل شده نیز گفت هنوز پرونده در مرحله بازپرسی است و چون یک روحانی مسئول رسیدگی به این پرونده بود، او از دادگاه خواسته تا متخصصان کپی‌رایت پرونده را بررسی کنند.
فرهادی گفت: «طبیعتا وقتی دو فیلم برآمده از یک واقعیت‌اند شباهت‌هایی دارند و این شباهت‌ها به دلیل اتفاق واقعی است. اگر در دادگاه از کارشناس‌های کپی‌رایت خواسته شود که بررسی کنند، من می‌توانم استناد کنم. در غیر این صورت نمی‌دانم چه اتفاقی می‌افتد.»
کارگردان قهرمان همچنین گفت که با آزاده مسیح‌زاده درباره چگونگی ذکر نامش در تیتراژ فیلم قهرمان و همچنین درخواست مالی او از تهیه‌کننده فیلم به توافق نرسید.
فرهادی گفت مسیح‌زاده «درخواست کرد که در عنوان بنویسیم فیلم قهرمان بر اساس فیلم مستند اوست در صورتی که این یک اتفاق واقعی بود و به لحاظ حقوقی پذیرفته شده نبود. در خواست مالی او هم این بود که در تمام درآمدهای داخلی و خارجی فیلم شریک شود که از طرف تهیه کننده فرانسوی پذیرفته شده نبود.»
اواسط فروردین، مسیح‌زاده در گفتوگو با سایت گذار گفت که بازپرس متن ۱۸ صفحهای قرار جلب به دادرسی علیه اصغر فرهادی را در مورد سرقت هنری و تجاوز به حقوق مادی و معنوی، در ۲۳ اسفند تنظیم و در روز ۱۴ فروردین ۱۴۰۱ به طرفین ابلاغ کرده است.
مسیح‌زاده گفت که اصغر فرهادی دو بار از او به اتهام افترا و نشر اکاذیب شکایت کرده که در هر دو مورد به نفع مسیح‌زاده قرار منع تعقیب صادر شده است.
پیش از این، کاوه راد، وکیل اصغر فرهادی، در واکنش به صدور قرار جلب به دادرسی برای موکل خود، گفت: «قرار جلب به دادرسی برای فرهادی در ارتباط با شکایت آزاده مسیح‌زاده به منزله حکم نهایی دادگاه نیست و بخشی از روند رسیدگی است و در ادامه فرآیند رسیدگی، پرونده ابتدا در دادگاه کیفری دو و سپس در دادگاه تجدیدنظر مورد رسیدگی مجدد قرار میگیرد.»
