جنگ اوکراین؛ فرصت روسیه برای تربیت نسل سرسپرده کرملین
با وجود تغییرجهت دادن روسیه از «عملیات ویژه نظامی» در اوکراین به متمرکز شدن این کشور بر منطقه دونباس در شرق اوکراین، به نظر نمی‌رسد که این جنگ رو به پایان باشد.
با وجود تغییرجهت دادن روسیه از «عملیات ویژه نظامی» در اوکراین به متمرکز شدن این کشور بر منطقه دونباس در شرق اوکراین، به نظر نمی‌رسد که این جنگ رو به پایان باشد.
طرفین نبرد تلفات زیادی داده‌اند. کی‌یف می‌تواند ملت خودش را برای جنگیدن فرابخواند، اما توانایی مسکو برای ادامه جنگ روسیه در اوکراین، به حمایت مردم روسیه از این نبرد بستگی دارد.
کرملین کودکان و جوانان روسیه را بخشی اساسی از تلاش مسکو در این راستا می‌داند. دولت روسیه سلسله‌کارزارهای «آموزش میهن‌پرستی» به راه انداخته که با آنها جوانان روسیه را تشویق می‌کند جنگ اوکراین را ادامه جنگ جهانی دوم ببینند و بین خودشان و سربازان روسی که در اوکراین می‌جنگند، احساس پیوستگی کنند.
هدف قرار دادن جوانان با چنین پروپاگاندایی در روسیه تازگی ندارد. هنگامی که بلشویک‌ها در سال ۱۹۱۷ در روسیه به قدرت رسیدند، برای آموزش نسل بعد برای جنگ، آموزش میهن‌پرستی‌نظامی تدارک دیدند. طی دوره قدرت لئونید ایلیچ برژنف، از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۲، تمرکز اتحادیه جماهیر شوروی به غلبه بر آلمان نازی معطوف شد که روسیه از آن با نام «جنگ کبیر میهنی» نام می‌برد.
جنبه روانی چنین آموزشی در دوره جنگ سرد بسیار قدرتمند بود. برای افزایش سرسپردگی کودکان، داستان‌های قهرمانانه درباره فداکاری در دوران جنگ کبیر میهنی، در قالب فعالیت‌هایی در گروه‌های کم‌سن‌وسال‌تر و یا آموزش به‌شکل رسمی‌تر ارائه می‌شد و به این طریق به جوانان پیامی روشن القا می‌شد؛ آن پیام این بود که آنان مسئولیت داشتند تا یاد و خاطره پیروزی والدینشان و پدربزرگ و مادربزرگ‌هایشان را گرامی بدارند.
از زمان فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی، حفظ یاد و خاطره جنگ کبیر میهنی در روسیه پررنگ‌تر هم شده است. نه تنها مسئولیت حفظ نسخه روایی دولت روسیه از این پیروزی به دوش جوانان افتاده، بلکه از آنها خواسته می‌شود که هوشیار باشند و تلاش دیگر کشورها برای «تحریف» و «کوچک انگاشتن» نقش تاریخی روسیه در جهان را تقبیح کنند.
خاطره «جنگ کبیر میهنی» همچنین در مرکزیت استدلال مسکو برای توجیه جنگی که در اوکراین به راه انداخته، وجود دارد. ادعای بی‌پایه‌واساس روسیه درباره اینکه این کشور مجبور شده برای مقابله با احساسات نازی‌گرایانه روبه‌رشد در اوکراین با این کشور وارد جنگ شود حالا در تاروپود پیامی تنیده شده که به خورد مردم و جوانان روسیه داده می‌شود.
یک جنبه از کارزار اخیر روسیه ابتکار «قدرت در حقیقت است» بوده است. افتتاحیه این ابتکار در مسکو با شرکت تمامی دانشآموزان از سراسر روسیه، از جمله جنبش جوانان ارتش که در سال ۲۰۱۵ تشکیل شد، برگزار شد.
سرگی کراوستوف، وزیر آموزش روسیه طی برگزاری مراسم گفت که موقعیتی همچون موقعیت در اوکراین، دیگر هرگز برای روسیه رخ نخواهد داد چرا این کشور جوانان فوقالعادهای دارد که به روسیه، معلمانشان و پیروزیهایشان باور دارند. او سپس با تشکر از دانشآموزان گفت از موضعی که آنان اختیار کردهاند که در آن بهصراحت از باورهایشان سخن میگویند و تاریخ را تحریف نمیکنند، قدردانی می‌کند.
بخش دیگر این کارزار استفاده از خاطره هولوکاست، قتلعام یهودیان در جنگ جهانی دوم، برای معطوف کردن توجه جوانان به جنایات آلمان نازی و ربط دادن آن به جنگ اوکراین است. اخیرا نمایشگاهی هم در این باره در مسکو بر پا شده بود.
روز برگزاری نمایشگاه در ۱۹ آوریل، همچنین بهعنوان «روز اقدام متحد» در روسیه نامگذاری شده که بزرگداشت یادوخاطره نسلکشی مردم جماهیر شوروی بهدست نازیها و همدستان آنهاست. این برنامه شامل برگزاری کنسرت، نمایشگاه، راهپیمایی و اجرا در مدارس و دانشگاهها در سراسر روسیه بود.
نسل Z
در مدارس سراسر روسیه، معلمان به دنبال یافتن راههای متناسب با سن برای مرتبط کردن کودکان و جوانان با جنگجویان روس در اوکرایناند. به کودکان تکالیفی مانند نقاشی و رنگآمیزی تصویری از حرف Z داده می‌شود و یا ایستادن بهشکلی که این حرف به تصویر درآید. حرف Z به نماد جنگ روسیه در اوکراین تبدیل شده و برخی هم این حرف را در حمایت از جنگ روسیه در اوکراین به سینه سنجاق میکنند.
کودکان در سنین بالاتر به سربازانی که در اوکراین می‌جنگند، بهویژه سربازانی که از شهر و مناطق خودشان اعزام شدهاند نامه مینویسند و برای آنها بستههای کمکی آماده میکنند. به برخی مدارس میزهایی فرستاده شده که تصاویر و زندگینامه سربازان شاخص روس بر روی آنها درج شده است تا یادآوری زنده از تاریخ «غرورآمیز» قهرمانی ارتش روسیه باشد که جوانان را دعوت به پیوستن به آن می‌کند.
چنین تلاشهایی برایرساندن پیامهایی بهدقت طراحیشده درباره جنگ روسیه در اوکراین به کودکان جوانان به چند کار دولت روسیه میآید و منافعی کوتاهمدت برای این کشور در بر دارد که پرورش یک رویکرد مثبت به خدمت سربازی برای پسران نوجوانی که در آینده نوبتشان میرسد از جمله این منافع است و با توجه به میزان تلفات ارتش روسیه در اوکراین، استخدام در ارتش بخشی مهم از تلاش روسیه در رابطه با جنگ به شمار میرود.
اقدامات دولت روسیه در رساندن پیامهای اینچنینی، همچنین بزرگسالان بیشتری در روسیه را با روایت کرملین از این جنگ همسو می‌کند. ممکن است برخی معلمان واقعا حامی جنگ باشند، اما بیشتر آنان با انجام دادن چنین کارهایی تنها میخواهند بگویند که کارشان را به خوبی انجام میدهند و احتمالا به دولت نشان دهند شهروندان سرسپردهای هستند. پیامدها برای آنانی که چنین چیزی را رد کنند می‌تواند بسیار جدی باشد. شواهدی وجود دارد که برخی شاگردان اظهارنظرات غیر از این معلمانشان را گزارش داده‌اند.
