روزنامه وال‌استریت ژورنال به نقل از دیپلمات‌های مطلع گزارش داد ایران در تاسیسات شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران (تسا) در کرج تولید تجهیزات سانتریفیوژهای پیشرفته را از سر گرفته است. در پی انتشار این خبر، ایران اعلام کرد مدیرکل آژانس اول آذر به تهران می‌رود.
این روزنامه آمریکایی در گزارشی که روز سه‌شنبه ۲۵ آبان منتشر کرد، نوشت این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه‌های اخیر قادر به نظارت بر این سایت یا دسترسی به آن نبوده و این موضوع به چالشی جدید برای دولت جو بایدن در آستانه ازسرگیری مذاکرات وین برای احیای برجام تبدیل می‌شود.
وال‌استریت ژورنال اضافه کرد این اقدام ایران نگرانی‌هایی را در میان دیپلمات‌های غربی به وجود آورده که می‌گویند این تولیدات به تهران اجازه می‌دهد اگر بخواهد برنامه مخفیانه ساخت سلاح اتمی را به پیش ببرد، پنهان‌کاری درباره این قطعات را آغاز کند.
هرچند که به گفته این دیپلمات‌های غربی، هنوز نشانه و مدرکی دال بر این تصمیم جمهوری اسلامی وجود ندارد.
دیپلمات‌ها به این روزنامه گفتند جمهوری اسلامی در اواخر ماه اوت، در مقیاس محدود تولید تجهیزات سانتریفیوژهای پیشرفته را در کارخانه کرج از سرگرفته و از آن زمان به سرعت تولید خود افزوده و تعداد نامعلومی از تجهیزات را برای سانتریفیوژهای پیشرفته تولید می‌کند.
جمهوری اسلامی پیشتر فعالیت در تاسیسات تسا در کرج را پس از یک حمله متوقف کرده و این حمله را به اسرائیل نسبت داده بود؛ هرچند که اسرائیل مسئولیتی در این زمینه نپذیرفته است.
به گفته دیپلمات‌ها، ایران از اواخر ماه اوت تاکنون مقادیر قابل‌توجهی قطعات سانتریفیوژ تولید کرده، به طوری که یکی از این دیپلمات‌ها گفته است جمهوری اسلامی دست‌کم ۱۷۰ قطعه ساخته است.
جمهوری اسلامی ایران پس از اعمال مجدد تحریم‌ها از سوی آمریکا در نوامبر سال ۲۰۱۸، از اغلب تعهدات خود تحت توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ خارج شد و در فوریه امسال نیز نظارت آژانس بر بسیاری از سایت‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای خود از جمله سایت کرج را کاهش داد.
با این حال، تهران موافقت کرده که دوربین‌های آژانس در این مراکز حفظ شود هر چند که بر اساس گزارش آژانس در حمله‌ای که به سایت کرج شد، دوربین‌های نظارتی آسیب دید.
کاهش دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات اتمی ایران از جمله سایت کرج، به افزایش تنش میان ایران و آژانس منجر شده و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بارها نسبت به خطر از بین رفتن توانایی آژانس برای اطمینان از استمرار دانش درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی هشدار داده است.
همچنین به نوشته وال‌استریت ژورنال، ایران از زمان خروج آمریکا از برجام بیش از هزار سانتریفیوژ پیشرفته‌تر که قادر به غنی‌سازی سریع‌ترند در تاسیسات غنی‌سازی خود نصب کرده است.
به گفته یکی از دیپلمات‌های مطلع از پرونده اتمی ایران، این کشور سانتریفیوژهایی را که قطعات کلیدی آنها در کرج تولید شده، در سایت زیرزمینی و به شدت مستحکم فردو نصب کرده است.
هنوز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به این گزارش وال‌استریت ژورنال واکنشی نشان نداده، اما انتظار می‌رود آژانس این هفته تازهترین گزارش خود درباره برنامه هسته‌ای ایران را منتشر کند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، روز چهارشنبه گفت سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران دوشنبه هفته آینده انجام می‌شود.
به گفته این مقام ایرانی، گروسی عصر دوشنبه وارد تهران می‌شود و سه‌شنبه با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار می‌کند.
گروسی پیشتر درباره تضعیف نظارت آژانس بر تاسیسات اتمی و برنامه ایران هشدار داده بود.
