روز نخست دادگاه بینالمللی مردمی آبان: مقامهای جمهوری اسلامی در دادگاه حاضر نشدند
روز نخست دادگاه بینالمللی مردمی آبان برای رسیدگی به کشتار و سرکوب در جریان اعتراضات سراسری سال ۹۸ آغاز شده است، اما مقامهای جمهوری اسلامی به نامه درخواست حضور در این دادگاه پاسخی نداده و در آن حاضر نشدند.
حمید صبی، عضو هیات دادستانی دادگاه بینالمللی مردمی آبان، روز چهارشنبه ۱۹ آبان گفت که به سفارت ایران در لندن و همه متهمان پرونده نامه فرستاده شده که خود یا وکیلشان در دادگاه حاضر شوند، ولی پاسخی ندادند.
او درباره مسئولیت مقامهای جمهوری اسلامی در سرکوب اعتراضات گفت: «تمام مصوبات شورای عالی امنیت ملی ایران باید به تصویب رهبر جمهوری اسلامی برسد و سرکوب معترضان با سلاحهای کشنده بدون تایید علی خامنهای امکانپذیر نبود.»
عضو هیات دادستانی شمار کشتهشدگان اعتراضات آبان را بسیار بالاتر از تعداد اعلامشده به صورت رسمی عنوان کرد.
وزیر کشور پیشین جمهوری اسلامی شمار کشتهشدگان را تنها بین ۲۰۰ تا ۲۲۵ نفر اعلام کرده بود، این در حالی است که خبرگزاری رویترز به نقل از منابعی در وزارت کشور از دستکم ۱۵۰۰ کشته خبر داد.
حمید صبی در ادامه اشاره کرد که شاهدان شجاع شهادت خواهند داد که علاوه بر نیروی انتظامی، بسیج، سپاه و نیروهای لباس شخصی با سلاحهای کشنده به سر و سینه معترضان شلیک کردند.
مقامهای ایران تحت تعقیباند
در ادامه دادگاه چهارشنبه، صبی گفت: «رهبران جمهوری اسلامی افرادی تحت تعقیب دادگاههای بینالمللی به علت ترور مخالفان هستند.»
او افزود: «ابراهیم رئیسی هم به علت کشتار مخالفان تحت تحریم است و نهتنها منکر جنایات نیست، بلکه به آن افتخار میکند.»
عضو هیات دادستانی این دادگاه اضافه کرد: «خامنهای یکی از ثروتمندترین افراد دنیاست و گفته میشود ۹۵ میلیارد دلار ثروت دارد،این در حالی است که اکثر مردم ایران زیر خط فقرند.»
صبی دادگاه بینالمللی مردمی آبان را «منحصر به فرد» خواند و گفت فقط دو سال بعد از واقعه برگزار میشود. بسیاری از شهود رنجکشیده هستند و بسیاری از شهود از داخل ایران شهادت خواهند داد.
به گفته او، نام شهودی که از ایران شهادت خواهند داد محرمانه باقی خواهند ماند اما برخی از شهود اصرار داشتند که با نام اصلی خود شهادت خواهند داد و شهادت شهود راستیآزمایی شده است.
دروری دایک، دیگر عضو هیات دادستانی دادگاه بینالمللی مردمی آبان گفت ابراهیم رئیسی در آن زمان رئیس قوه قضاییه بوده و مسئول برگزاری دادگاههای معترضان بازداشتشده اعتراضات آبان است.
شهادت شاهدان و خانوادههای دادخواه
مریم فومنی، یکی از شاهدان و عضو هیات دادستانی در دادگاه بینالمللی مردمی آبان گفت در مجموع ۲۷۵ نفر داوطلب ارائه شهادت در این دادگاه شدند تمام شهادت ها راستی آزمایی شدند و در اختیار قضات این دادگاه قرار گرفتند.
او اضافه کرد برخی از شاهدان به علت تهدیدهای امنیتی و صدمات حاصله از سرکوب اعتراضات نتوانستند شهادت کاملی بدهند ۳۱ نفر از شاهدان از بازداشت شدگان اعتراضات آبان هستند.
به گفته او، از ۴۷ شهر مختلف در ایران شاهد وجود دارد اما سرکوب اعتراضات بسیار گستردهتر از ۴۷ شهری بود که از آنها شاهدانی داریم. شهرهایی هستند که در آنها اعترضات به شکل گستردهای سرکوب شدند اما شاهدی از آن شهر نداشتیم.
امین انصاریفر، پدر فرزاد یکی از کشتهشدگان آبان ۹۸ به عنوان شاهد در دادگاه گفت جسد ۶ نفر از کشتهشدگان بهبهان را به اهواز منتقل کردند و آنجا مورد کالبدشکافی قرار گرفتند. کالبدشکافی نشان داد که با اسلحه کلاشنیکف به سر فرزاد شلیک کردند.
او افزود دخترش را به جرم دادخواهی خون برادرش بازداشت کردند و ۷ روز در زندان اهواز بود و پرونده او هنوز مفتوح است. همچنین برادرش را هم به اتهام تبلیغ علیه نظام بازداشت کردند.
امین انصاریفر تاکید کرد در ده روز اول بعد از کشته شدن فرزاد شکایتی در دادگستری ثبت کردیم اما تا امروز هیچ پاسخی به شکایت ما داده نشده است.
مسیح علینژاد: خانوادهها را تهدید کردهاند
مسیح علینژاد، روزنامهنگار و فعال حقوق بشر که برای ارائه شهادت در این دادگاه حاضر شد، اشاره کرد یکی از مادران داغدار اعتراضات آبان به علت تالمات در بیمارستان روانی بستری شده است.
او گفت که حکومت ایران معترضان را با شکنجه وادار به اعتراف اجباری کرده است.
علینژاد همچنین گفت مادر محمد داستانخواه، یکی دیگر از کشتهشدگان، تهدید شد که مطالبش را از اینستاگرام حذف کند، در غیر این صورت بازداشت میشود.
این روزنامهنگار از سویی به تهدید و فحاشی به خانوادهها و مادر کشتهشدگان اشاره کرد.
علینژاد افزود برخی از خانوادهها را تهدید کردند که اگر با رسانهای مصاحبه کنند دیگر فرزندانشان در حوادثی مانند رانندگی کشته میشوند.
مادر پژمان قلیپور، از کشتهشدگان اعتراضات هم در ویدیویی که علینژاد از او در دادگاه پخش کرد از نداشتن حق دادخواهی در ایران انتقاد کرد و گفت: «من در وطنم حق دادخواهی ندارم، اگر بپرسم چه کسی فرزندم را کشته مجرم محسوب میشوم.»
او افزود: «ما دادخواهیم، به داد ما برسید.»
مادر قلیپور اشاره کرد که لباسهای گلولهخورده و خونی پسرش را به عنوان مدرک برای دادخواهی نگه داشته است.
مادر پویا بختیاری: تصاویر پسرم را از خانه بردند
ناهید شیرپیشه، مادر پویا بختیاری از کشتهشدگان اعتراضات آبان ۹۸، در این دادگاه گفت: «به خانه ما یورش آوردند، تصاویر پسرم را از روی دیوار خانه کندند.»
او اشاره کرد که ماموران دفتر خاطرات فرزندش و خودش و همچنین کامپیوتر و شناسنامه پویا بختیاری و گواهی فوت او را نیز با خود بردند.
شیرپیشه درباره اعتراضات گفت: «این ادامه ظلم ۴۰ ساله بود که ما مردم نجیب و صبور را به خیابان کشید.»
او همچنین گفت که دادخواهی در ایران «جرم بسیار سنگینی» است. مادر پویا بختیاری خواستار محاکمه بالاترین مقامهای جمهوری اسلامی به دلیل صدور دستور قتل معترضان شد.
شاهد اعتراضات: مقامها گفتند آتش بس نمیکنند، خونبس میکنند
یکی از شاهدان سرکوب اعتراضات آبان در این دادگاه به خوراندن قرص به معترضان بازداشتی اشاره کرد و گفت که آنها شکنجه شدند.
او در شهادتش اضافه کرد که مقامات محلی «چون حجت شرعی داشتند، بدون عذاب وجدان اوامر مرکز را اجرا کردند و رفتند و معترضان را کشتند.»
او همچنین گفت که در شهرستانها ائمه جمعه و ماموران سپاه پاسداران برای «خوش خدمتی» برخورد شدیدتری با معترضان کردند.
این شاهد اعتراضات به گفتههای یکی از مقامهای حکومتی اشاره کرد که گفته بود: «ما آتشبس انجام نمیدهیم، ما خونبس خواهیم کرد.»
دادگاه بینالمللی مردمی آبان که با هدف «رسیدگی به کشتار و شکنجه مردم در اعتراضات آبان ۹۸» در لندن تشکیل شده، قصد دارد درباره بیش از ۱۳۰ مقام ایرانی و احتمال انجام جنایت علیه بشریت از سوی آنها، اظهارات دهها شاهد را بررسی کند.
این دادگاه همچنین قرار است اظهارات ۴۵ شاهد علیه بیش از ۱۳۰ مقام جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنهای و ابراهیم رئیسی، را بررسی کند.
دادگاه بینالمللی مردمی آبان، پیش از صدور حکم نهایی خود در اوایل سال ۲۰۲۲، اظهارات ۱۲۰ شاهد دیگر را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد.
اندیشکده «ابتکار جهانی علیه جرائم سازمانیافته فراملی»، مستقر در ژنو، بر اساس یک تحقیق گزارش داده اسلحههایی که ایران در اختیار حوثیها در یمن میگذارد، از طریق خلیج عدن به سومالی قاچاق میشود. شورشیان الشباب در سومالی با دولت میجنگند.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۱۹ آبان گزارش داد ابتکار جهانی علیه جرائم سازمانیافته فراملی اشاره کرده که سلاحهایی که منشاء ایرانی دارند به سمت سومالی قاچاق میشوند.
یافتههای تحقیقات این اندیشکده بر اساس دادههای به دستآمده از بیش از ۴۰۰ سلاح ثبتشده در ۱۳ محل در سراسر سومالی، در طول هشتماه و همچنین از موجودیهای ۱۳ شناور رهگیریشده توسط نیروی دریایی جمعآوری شده است.
خبرگزاری رویترز نوشته وزارت امور خارجه ایران و حوثیها به سوالات در این زمینه پاسخی ندادند.
سازمان ملل متحد پیشتر در گزارشی گفته بود که قطعات پهپادها و موشکهای حوثیها، از بیرون به یمن منتقل شده و در آنجا سرهمبندی شدهاند و شواهد و قرائن حاکی است که پهپادهای مورد استفاده حوثیهای ساخت ایران هستند.
نشریه آمریکایی نیوزویک هم نوشته بود که به نظر میرسد ایران پهپادهای پیشرفتهای را به دست حوثیها رسانده است.
محمدمهدی حاج محمدی از ریاست سازمان زندانها برکنار و غلامعلی محمدی جایگزین او شد.
غلامعلی محمدی که با حکم رییس قوه قضاییه به سمت رییس سازمان زندانها منصوب شده پیش از این، عضویت در معاونت دیوان عالی کشور و معاونت حوزه ریاست قوه قضاییه و معاون قضایی سازمان زندانها بوده است.
دوره ریاست حاج محمدی بر سازمان زندانها که الگوی خود را اسدالله لاجوردی معرفی کرد، بسیار پر تنش بود. هک دوربینهای زندان اوین توسط گروهی موسوم به «عدالت علی» انتشار آنها در رسانهها باعث انتقادات فراوانی شد.
همچنین جان باختن چند زندانی در زندانها در ماههای اخیر در پی شکنجه، بدرفتاری و عدم رسیدگی پزشکی از دیگر اتفاقات دوره ریاست حاج محمدی بود. خسرو جمالیفر، زندانی محبوس در زندان سنندج، شاهین ناصری، شاهد شکنجه نوید افکاری، امیرحسین حاتمی در زندان فشافویه از جمله زندانیانیاند که در اخیرا در زندانها کشته شدند.
سپیده قلیان، زندانی سیاسی، نیز با افشاگری خود درباره شرایط اسفناک زندانیان زن در زندان بوشهر، ابعاد جدید از آنچه در این دوره در زندانهای ایران میگذرد را افشا کرد.
سپاه پاسداران اعلام کرد نفتکش توقیفشده ساتیس پس از تخلیه نفت ایران در بندرعباس، با حکم قضایی آزاد شده است.
پیشتر تانکر ترکرز، شرکت ردیابی نفتکشها، گزارش داده بود سپاه پاسداران نفتکش توقیف شده ویتنامی سوتیس را آزاد کرده و این کشتی در حال حاضر خالی بوده و به سمت جنوب دریای عمان در حرکت است.
بنابر این گزارش، محموله این نفتکش ویتنامی به نفتکش ایرانی ریما منتقل شده است.
نفتکش سوتیس در مردادماه محمولهای شامل ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام را به چین برده بود اما به دلیلی نامشخص موفق به تحویل بار خود نشد و به سمت خاورمیانه بازگشت.
سپاه پاسداران روز ۱۲ آبان اعلام کرد که نیروی دریایی این نهاد در هفته قبل از آن با اجرای «عملیات هلیبرن» بر روی عرشه یک نفتکش که بعدا مشخص شد همان سوتیس است، جلوی توقیف محموله نفت صادراتی ایران از طرف آمریکا را گرفته و نیروهای آمریکایی نیز با وجود تعقیب نیروهای سپاه، نتوانستهاند این نفتکش را پس بگیرند.
مقامهای آمریکایی گزارشها درباره توقیف این نفتکش با پرچم ویتنام را تایید کردند، اما روایت سپاه درباره رویارویی نیروهای نظامی دو کشور را تکذیب کردند.
علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه، روز چهارشنبه ۱۹ آبان اظهارات مقامهای آمریکایی درباره نظارهگر بودن توقیف این نفتکش و رویارو نشدن با نیروهای سپاه را رد کرد و آن را «دروغ بزرگ» خواند.
او گفت: «تصاویر منتشر شده به خوبی و به طور گویا و انکارناپذیر صحنه مواجهه را ترسیم کرده، فاصله ناوهای آمریکایی با شناورها و نیروهای ما به کمتر از ۳۰ متر رسیده بود. اگر قرار آنها بر نظارت بود میتوانستند از فواصل دورتر و یا حتی با هواپیماها و پهپادها این کار را انجام دهند.»
سىوپنجمین جلسه دادگاه حمید نورى، دادیار زندان گوهردشت در دهه شصت و متهم به دست داشتن در اعدامهای سال ۶۷، در آلبانی برگزار شد.
دادگاه او در استکهلم سوئد برگزار میشود، با این حال از چهارشنبه ۱۹ آبان تا پنجشنبه هفته آینده به منظور استماع شهادت هفت شاهد به آلبانی منتقل شده است.
این هفت شاهد از اعضای سازمان مجاهدین خلقاند که در کمپی در نزدیکی شهر دورس، محل برگزاری دادگاه، اقامت دارند.
حميد نورى در استكهلم است و به صورت تصويرى در جلسه دادگاه دورس حضور دارد. او که ۱۸ آبان ۹۸ در استکهلم بازداشت شد، اتهامات علیه خودش را رد کرده است.
برگزاری دادگاه نوری از این رو که برای نخستین بار یکی از مقامهای قضاییامنیتی جمهوری اسلامی دخیل در اعدامهای گروهی سال ۶۷ در خارج از ایران بازداشت و محاکمه میشود از اهمیت ویژهای برخوردار است.
علاوه بر این، اکنون با نشستن ابراهیم رئیسی بر کرسی ریاست جمهوری اسلامی، دادگاه نوری بیش از پیش اهمیت یافته است.
رئیسی که در جریان اعدامهای سال ۶۷، معاون دادستان تهران و از اعضای هیات منصوب روحالله خمینی برای اعدام زندانیان، مشهور به «هیات مرگ» بود، گفته است که باید از او قدردانی شود.
دادگاه بینالمللی مردمی آبان که با هدف «رسیدگی به کشتار و شکنجه مردم در اعتراضات آبان ۹۸» در لندن تشکیل شده، قصد دارد درباره بیش از ۱۳۰ مقام ایرانی و احتمال انجام جنایت علیه بشریت از سوی آنها، اظهارات دهها شاهد را بررسی کند.
این دادگاه همچنین قرار است اظهارات ۴۵ شاهد علیه بیش از ۱۳۰ مقام جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنهای و ابراهیم رئیسی، را بررسی کند.
دادگاه بینالمللی مردمی آبان، پیش از صدور حکم نهایی خود در اوایل سال ۲۰۲۲، اظهارات ۱۲۰ شاهد دیگر را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد.
این دادگاه که از سوی سه سازمان «عدالت برای ایران»، «حقوق بشر ایران» و «با هم علیه اعدام» سازماندهی شده، جلسات خود را از ۱۹ تا ۲۳ آبان در لندن برگزار میکند.
شادی صدر، از مدیران سازمان «عدالت برای ایران» و از برگزارکنندگان دادگاه بینالمللی مردمی آبان درباره اهمیت این دادگاه به ایران اینترنشنال گفت جمهوری اسلامی روایت «کاملا دروغ و مبتنی بر نادیده گرفتن جنایات» از آبان ۹۸ ارائه داده و به خانوادههای دادخواه فشار وارد کرده است.
او افزود ما از این دادگاه و حقوقدانان بینالمللی میخواهیم که حقیقت وقایع آبان ۹۸ را از زبان شاهدان بشنوند.
در همین حال، روزنامه بریتانیایی دیلی میل گزارش داد که اظهارات فاطمه خوشرو، یک فعال محیطزیست بازداشت شده در اعتراضات آبان ۹۸، یکی از مواردی است که مورد بررسی دیوان آبان قرار خواهد گرفت.
طبق این گزارش، فاطمه خوشرو پس از دستگیری در خرم آباد در زندان به صورت کاملا برهنه همزمان به دست پنج مامور مرد مورد آزار جنسی قرار گرفت و از ترس اینکه آنها به او تجاوز نکنند، در اعترافات ساختگی برای تلویزیون ایران، خود را جاسوس آمریکا معرفی کرد.
ماموران همچنین از این فعال زندانی خواستند نامزد آمریکایی خود را از ترکیه به ایران بکشد، وگرنه پدر و مادرش مورد آزار واقع میشوند.
طبق این گزارش، فاطمه خوشرو پس از اعترافات اجباری همچنان زندانی بود و در اعتراض ناچار به اعتصاب غذا شد، اما تنها زمانی آزاد شد که قبول کرد برای نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی جاسوسی کند.
با این حال فاطمه خوشرو پس از بازگشت به ترکیه حاضر به همکاری با نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی نشد. او در عین حال همراه با همسرش با سفارت آمریکا تماس گرفت و ماجرا را به اطلاع آنها رساند.
طبق این گزارش، در حال حاضر والدین فاطمه خوشرو از سوی سپاه پاسداران مورد تهدید قرار میگیرند.
طبق گزارش دیلی میل، یکی دیگر از اظهارات شاهدان درباره پزشکی به نام ارشاد رحمانیان است که پس از اعتراضات آبان ناپدید شد و سه هفته بعد جسدش با آثار شکنجه در یک رودخانه پیدا شد.
این گزارش خاطرنشان کرد سپاه پاسداران با وجودی که در ابتدا پذیرفته بود که ارشاد رحمانیان را دستگیر کرده، بعدا هرگونه مسئولیت در مرگ او را انکار کرد و خانواده او را تحت فشار گذاشت که اعلام کنند که ارشاد خودکشی کرده است.
اعتراضات ۱۳۹۸ ایران در اعتراض به افزایش ناگهانی و شدید قیمت سوخت در این کشور آغاز شد و خیلی زود ماهیت ضدحکومتی به خود گرفت.
وزیر کشور وقت ایران کشتهشدن دستکم ۲۲۵ نفر در این اعتراضات را تایید کرد اما خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه خود نوشت در این اعتراضات ۱۵۰۰ نفر توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدند.
