علی قناعتکار، سرپرست دادسرای اوین در انفجار زندان اوین کشته شده است
اسدالله سلیمانی، رییس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب با اشاره به جنگ با اسرائیل، گفت: «مردم ما باید یک بار برای همیشه تکلیف خود را با آمریکا و اسرائیل روشن کنند.» او افزود: «مردم باید بدانند اگر به هر دلیلی در این جنگ کوتاه بیاییم، وضعیت آینده ما بسیار بدتر خواهد شد.»
حمید وحیدی، مدرس حوزه علمیه با اشاره به سخنان ترامپ در خصوص احتمال هدف قرار دادن خامنهای در طول جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، گفت: «اگر تلاش جدی برای عملی ساختن این تهدید صورت گرفت، در آن صورت فقیه بهعنوان مرجع تقلید، حکم مهدورالدم بودن ترامپ را اعلام و اجرا میکند.»
در پی اعلام آتشبس بین جمهوری اسلامی و اسرائیل، عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع دولت پزشکیان به همراه همتایانی، از جمله از روسیه، در نشستی در شهر چینگدائو در شرق چین شرکت کرد.
در پی حملات سنگین آمریکا و اسرائیل به زیرساختهای حیاتی ایران و توافق آتشبس میان تهران و تلآویو، غیبت علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در انظار عمومی برای نزدیک به یک هفته، به شایعات گسترده در سطوح مختلف حاکمیت و جامعه دامن زده است.
بهگزارش نیویورکتایمز، در حالیکه مردم ایران و نخبگان سیاسی در انتظار موضعگیری رهبر جمهوری اسلامی در قبال تحولات اخیر هستند، مقامات رسمی هیچ نشانی از سلامت یا حضور او ارائه نکردهاند. مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار خامنهای، در پاسخ به پرسش تلویزیون دولتی درباره وضعیت رهبر، تنها به لزوم «دعا» و اقدامات امنیتی گسترده برای حفاظت از او اشاره کرد.
بر اساس این گزارش، خامنهای که طبق روال، فرماندهی کل نیروهای مسلح را برعهده دارد و تصمیمگیر نهایی درباره مسائل کلان است، نه درباره حمله موشکی جمهوری اسلامی به پایگاه آمریکا در قطر و نه درباره توافق آتشبس با اسرائیل اظهارنظری نداشته است. غیبت او در میانه بحرانی کمسابقه، موجب تشدید نگرانیها بین حامیان او درباره شرایط جسمانی و میزان نقشآفرینیاش در هدایت کشور شده است.
چهار مقام ارشد جمهوری اسلامی به این روزنامه گفتهاند که در غیاب خامنهای، رقابت میان جناحهای سیاسی برای بهدستگیری قدرت آغاز شده است. بهگفته این منابع، «جناح معتدل» به رهبری مسعود پزشکیان، رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران، که خواهان بازگشت به مذاکرات با ایالات متحده است، در حال حاضر دست بالا را دارد. پزشکیان در جلسه هیئت دولت، بدون اشاره مستقیم به رهبر، از ضرورت تغییر در سبک حکمرانی سخن گفت و آن را «فرصتی طلایی» برای اصلاحات توصیف کرد.
در مقابل، سعید جلیلی و جریانی که نیویورکتایمز آن را تندرو نامیده ضمن مخالفت با آتشبس و مذاکره مجدد با غرب، رئیس دولت و وزیر خارجه را به بیکفایتی سیاسی متهم کردهاند. این در حالیست که علی احمدنیا، رئیس ارتباطات دولت، این حملات را «پازل دشمن» توصیف کرده و منتقدان را هدف قرار داده است.
در ادامه گزارش به نقل از فرزند یکی از فرماندهان سپاه آمده است که مقامهای نزدیک به سپاه پاسداران نگران ادامه تهدید ترور خامنهای حتی در دوران آتشبس هستند و تدابیر امنیتی شدید از جمله قطع ارتباطات خارجی اتخاذ شده است. با وجود این، برخی تحلیلگران معتقدند خامنهای ممکن است از محل اختفایش همچنان در تصمیمگیریها نقش ایفا کند.
صنم وکیل، مدیر بخش خاورمیانه در اندیشکده چتمهاوس، با اشاره به وضعیت حساس کنونی هشدار داد: «اگر تا روز عاشورا که امسال در اوایل ژوئیه برگزار میشود، خامنهای در انظار عمومی ظاهر نشود، این نشانهای بدی خواهد بود. او باید خودش را نشان دهد.»
نشریه فارنافرز در تحلیلی مفصل با عنوان «چگونه ایران شکست خورد»، نوشت که مجموعهای از تصمیمات اشتباه تندروهای جمهوری اسلامی در تهران، موجب از بین رفتن دههها سرمایه راهبردی و فروپاشی نظام بازدارندگی ایران شده است.
بر اساس این گزارش، حملات هوایی اسرائیل در ۲۳ خرداد به تاسیسات هستهای، سایتهای موشکی و انبارهای سوخت حکومت ایران، و همچنین ترور دهها مقام ارشد نظامی، از جمله محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، و حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، نقطه عطفی در تغییر توازن قوا به نفع تلآویو بوده است.
به نوشته فارنافرز، رژیم جمهوری اسلامی پس از سالها تلاش برای ساخت شبکهای از گروههای نیابتی و ذخیرهسازی گسترده موشکی، در نهایت با قمار پرریسک خود پس از حمله ۷ اکتبر حماس، همه این سرمایهگذاریها را بر باد داد.
فارنافرز مینویسد جمهوری اسلامی در واکنش به درگیری حماس و اسرائیل، به جای حفظ فاصله، دست به تحریک و تجهیز گروههای نیابتی مانند حزبالله، حوثیها و شبهنظامیان عراقی زد. اما حملات متقابل اسرائیل به غزه، لبنان و سوریه، شبکه فشار منطقهای ایران را به شدت تضعیف کرد و سقوط غیرمنتظره حکومت بشار اسد، ضربهای اساسی به مسیر انتقال سلاح و نفوذ منطقهای تهران وارد آورد.
در ادامه، جمهوری اسلامی با انجام بزرگترین حملات موشکی تاریخ خود به اسرائیل در ماههای آوریل و اکتبر ۲۰۲۴ تلاش کرد بازدارندگی از دسترفته را احیا کند، اما سامانههای دفاعی اسرائیل با پشتیبانی ارتش آمریکا تقریبا تمام موشکها و پهپادها را رهگیری کردند و حملات تهران شکست خورد.
فارنافرز در ادامه نوشت که حملات متقابل اسرائیل به خاک ایران، بهویژه در اکتبر، بسیاری از تاسیسات نظامی، سامانههای پدافند هوایی و کارخانههای تولید سوخت موشکی ایران را نابود کرد و برنامه هستهای جمهوری اسلامی را بهشدت عقب راند. ترور فرماندهانی چون امیرعلی حاجیزاده، معمار استراتژی موشکی سپاه، ضربهای راهبردی به ساختار تصمیمگیری دفاعی ایران وارد کرد؛ ضربهای که بهسادگی قابل جبران نیست.
به گفته نویسنده، هرچند رهبران جمهوری اسلامی از جمله حسین سلامی در ماههای آغازین سال ۲۰۲۵ ادعا میکردند که بقاء نظام نشانه پیروزی راهبردی است، اما با کشته شدن او و دهها مقام ارشد دیگر، این ادعا بیش از هر زمان دیگری در تردید قرار گرفته است.
نویسنده فارنافرز در پایان تاکید میکند که جمهوری اسلامی اکنون در یک دوراهی تاریخی قرار دارد: یا باید از ایدئولوژیهای بنیادگرای خود فاصله بگیرد و از طریق مصالحه، به جامعه بینالملل بازگردد، یا اینکه با تشدید جنگ و احتمالا تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای، وارد مسیر خطرناک انزوای کامل شود. به باور این تحلیل، ساختار منطقهای تحت نفوذ جمهوری اسلامی دیگر وجود ندارد و آنچه باقی مانده، نظامی است که باید بین انزوا یا تغییر بنیادین یکی را انتخاب کند.
