جمعههای خشم و اعتراض در زاهدان، خاش و گالیکش با شعارهای ضدحکومتی؛ مردم سنندج تجمع کردند
مردم زاهدان و خاش روز ۲۱ بهمن به خیابانها آمدند و علیه دیکتاتوری شعار دادند. در گالیکش نیز مردم این شهر هفتههاست جمعههای خود را با تجمعات ضد حکومتی پیوند زدهاند. از سوی دیگر مردم سنندج همچون جمعه گذشته برای آزادی ماموستا ابراهیم کریمی ننله تجمع کردند.
فرهاد میثمی، زندانی سیاسی که در پی اعتصاب غذا دچار کاهش وزن شدید شده است، از زندان آزاد شد.
او از سال ۱۳۹۷ در زندان بوده و انتشار عکسهای جدیدش از زندان بازتاب گستردهای داشته است.
در حالی که خیزش سراسری علیه جمهوری اسلامی با وجود گذشت چندین ماه همچنان ادامه دارد، یک جامعهشناس دیگر ساکن ایران هم با تاکید بر «نشانههای یک پوستاندازی بزرگ»، به جمع کسانی پیوست که پیشبینی میکنند خیزش تداوم مییابد.
مقصود فراستخواه، جامعهشناس، به روزنامه اعتماد گفت: «نشانههای یک پوستاندازی بزرگ اجتماعی در جامعه ایران نمایان شده است.»
او تاکید کرد: «جِرم بحرانی اعتراض در حال وخیمتر شدن است.»
فراستخواه با اشاره به حضور گسترده جوانان و نوجوانان در خیزش اخیر گفت: «نسلهای جوان میخواهند رنسانس ۲۰۰ ساله ناتمام را که از پدرانشان به آنها به ارث رسیده، به سرمنزل مقصود برسانند.»
این جامعهشناس درباره وضعیت بحرانی جامعه ایران گفت: «تغییراتی واقعی در بخش بزرگی از متن جامعه ایران رخ داده ولی چون سیستم رسمی نتوانسته این تحولات را به درستی درک کند و رفتار درستی با آن داشته باشد، این تغییرات به یک توده بحرانی بدل شده است.»
در حالی که نظرسنجیهای مختلف حاکی از خواست اکثریت مردم ایران برای سرنگونی جمهوری اسلامی است، فراستخواه نیز تاکید کرد: «بخش کثیری از این جامعه خواستار تغییر و تحول هستند و بخش تعیینکنندهای از جامعه ایرانی متفاوت با حکومت فکر میکنند.»
پیشتر نیز مصطفی مهرآیین، استاد دانشگاه و جامعهشناس، خیزش سراسری ایرانیان علیه جمهوری اسلامی را «انقلاب خیر علیه شر» خواند و مقامهای جمهوری اسلامی را به تفکر در مورد این پرسش دعوت کرد که چگونه جمهوری اسلامی در طول چهار دهه تبدیل به یک «شر بنیادین» شده است؟
همچنین سعید مدنی، جامعهشناس زندانی، در تحلیلی مفصل با عنوان «۱۰۰ سال و ۱۰۰ روز درباره خیزش مهسا» که وبسایت زیتون آن را منتشر کرد، پیشبینی کرد که اعتراضات سراسری در ایران در آینده نزدیک با شدت بیشتری ادامه داشته باشد.
در این شرایط مقامهای جمهوری اسلامی نیز پیشبینیای از بهبود وضعیت در آینده نزدیک ندارند.
غلامرضا نوری قزلجه، یک نماینده مجلس شورای اسلامی، روز جمعه ۲۱ بهمن گفت: «سال ۱۴۰۲ معیشت مردم سختتر خواهد شد و این موضوع از لایحه بودجهای که دولت به مجلس آورده کاملا مشخص است.»
دهها فعال جمهوریخواه ایرانی اعلام کردند بیانیه اخیر میرحسین موسوی را «موضعی مثبت و رو به پیش برای تقویت همبستگی در فضای سیاسی رنگین کمانی ایرانیانِ خواهان گذار از جمهوری اسلامی» میدانند.
در بیانیه این فعالان سیاسی آمده است: «ما امضاکنندگان این بیانیه از گرایشها و طیفهای مختلف سیاسی (که معتقد به جدایی دین و حکومت، یکپارچگی سرزمینی ایران و به دنبال ایجاد یک جمهوری دموکراتیک با رعایت منشور حقوق بشر هستیم)، بیانیه آقای میرحسین موسوی را موضعی مثبت و رو به پیش برای تقویت همبستگی در فضای سیاسی رنگین کمانی ایرانیانِ خواهان گذار از جمهوری اسلامی میدانیم.»
آنان افزودند: «ما از نقش و اثر ایشان در ارتقای سیاسی پایگاه اجتماعیشان و بهخصوص تاثیر این موضع راهبردی بر بخشهایی از جریانهای سیاسی و نیروهای نظامی درون قدرت آگاهیم و معتقدیم باید هر چه بیشتر به نگاهها و رویکردهای مروج همبستگی ملی دامن زد و مانع مواضع افراطی، تفرقهافکنانه و انحصارطلبانه شد.»
امضاکنندگان این بیانیه با تاکید بر این که «ما نیازمند نگاه جبهه ای هستیم و نه نگرش مرکز ـ پیرامون»، ادامه دادند: «به گمان ما هر رویکرد مبتنی بر مرکز ـ پیرامون نسبت به دیگر گرایش ها، از سوی هر نیروی سیاسی در داخل یا خارج از کشور، خود می تواند به یکی از موانع شکل گیری همبستگی عمومی و رهبری جمعی مبارزات مردم ایران تبدیل شود.»
ئالان توفیقی، احمد پورمندی، احمد سرشار، احمد علوی، اصغر ممبینی، الهه امیرانتظام، امیر ممبینی، امیرعلی رضازاده، آناستازیا صدر حاج سید جوادی، ایمان آقایاری، هروز خلیق و بهنار کیانی از جمله ۸۶ امضاکننده این بیانیه هستند.
آنان همچنین نوشتند: «گرایش های نزدیک تر سیاسی می توانند عزمشان را برای تشکیل بلوک های سیاسی جزم کنند. این بلوک ها در یک روند تدریجی و طبیعی میتوانند با یکدیگر در راه اهداف بزرگتری همسویی و همکاری داشته باشند.»
به عقیده این فعالان سیاسی، «طیفهای متنوع فکری، سیاسی، صنفی و اتنیکی در ملت ایران چنان فراگیر و گستردهاند که جا برای هیچ فرد و نیرویی که به نجات ایران می اندیشد تنگ نیست و سرسختی و قساوت حاکمان مستبد و خونریز در میهن ما آن قدر شدید است که نیروهای دلسوز مردم و میهن نباید هیچ ظرفیت و توانمندیای را نادیده بگیرند.»
پیشتر مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، هفت زندانی سیاسی سرشناس و جمعی از فعالان سیاسی ملی-مذهبی هم از بیانیه اخیر میرحسین موسوی حمایت کردند.
میرحسین موسوی، آخرین نخستوزیر جمهوری اسلامی که پس از اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ در حصر خانگی به سر میبرد، روز شنبه در پیامی اعلام کرد «اجرای بدون تنازل قانون اساسی»، به عنوان شعاری که ۱۳ پیش مطرح کرده بود، دیگر کارساز نیست و خواستار قانون اساسی جدید «برای نجات ایران» شد.
او همچنین خواستار تدوین میثاقی جدید شد که «پیشنویس آن از سوی نمایندگان منتخب مردم، از هر قومیتی و با هر گرایش سیاسی و عقیدتی تهیه شود و در یک همهپرسی آزاد به تایید ملت برسد.»
این پیام موسوی واکنشهایی را از سوی افراد و رسانههای حکومتی به دنبال داشت.
روزنامه دولتی ایران در شماره روز یکشنبه خود این پیام موسوی را «فکاهی ارجاع مردم به انتخابات توسط موسوی» خواند و نوشت: «موسوی پرونده سیاه شورش علیه جمهوریت در فتنه ۸۸ را در کارنامه خود دارد.»
همچنین عباس کعبی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت که بیانیه میرحسین موسوی «عبور از انقلاب و سقوط است.»
در این میان، محمد خاتمی، رییسجمهوری پیشین جمهوری اسلامی در پیامی بدون ذکر نام موسوی، بار دیگر به ضرورت «اصلاحات» تاکید کرد.
او این موضع را مطرح کرد که «اصلاح خود هم در ساختار و هم رویکرد و هم رفتار، کمهزینهترین و پرفایدهترین راه برون رفتن از بحران است».
غلامرضا سلیمانی رییس سازمان بسیج در سالگرد انقلاب ۵۷ در سخنانی گفت: «ملت ایران در دوره پهلوی تحقیر شد.» او افزود: «پیروزی انقلاب اسلامی اتفاقی بسیار بزرگتر از رنسانس در تاریخ معاصر بشری بود.»
احمد علمالهدی، نماینده خامنهای در خراسان رضوی، با اشاره به اعتراضات و حضور نوجوانان در آن گفت: «به جان سایرین میافتد تا مگر این نظام برود و نظام دیگری بیاید تا شکمها پرتر باشد.»
او افزود که «حداقل جرم» کودکان معترض دستگیرشده توهین به خامنهای بود.
با وجود فروکش کردن تجمعات خیابانی در سراسر کشور، مردم زاهدان نوزدهمین هفته پیاپی است که پس از نماز جمعه به خیابان آمده و مخالفت خود را با جمهوری اسلامی ابراز میکنند.
سیستان و بلوچستان؛ خاش و زاهدان
مردم خاش پس از نماز جمعه این شهر در خیابانها حاضر شده و شعارهای ضدحکومتی سر دادند.
«مرگ بر خامنهای» و «نترسید، نترسید، ما همه با هم هستیم» از جمله شعارهای مردم خاش بود.
این معترضان در تجمع خود همچنین خواستار آزادی زندانیان سیاسی، ماموستاهای کردستان و مولوی عبدالمجید مرادزهی شدند.
روز ۲۱ بهمن به روال هفتههای گذشته مردم زاهدان پس از نماز جمعه راهپیمایی کردند و شعارهایی از جمله «این آخرین پیامه، هدف کل نظامه» سر دادند.
آنان شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای، لعنت بر خمینی» و «قسم به خون یاران، ایستادهایم تا پایان» نیز سر دادند.
«بسیجی سپاهی، داعش ما شمایی» از دیگر شعارهای معترضان بود.
مردم معترض در تجمع اعتراضی خود همچنین شعار «کرد و بلوچ و آذری؛ برادری برابری» سر دادند.
همزمان گروهی از معترضان در این تجمع با در دست داشتن پلاکارهایی خواستار آزادی عبدالمجید مرادزهی، روحانی اهل سنت و از نزدیکان مولوی عبدالحمید شدند.
گلستان؛ گالیکش
در گالیکش استان گلستان نیز همچون هفتههای گذشته، جمعی از مردم در حمایت از مولوی محمدحسین گرگیج، امام جمعه برکنار شده آزادشهر، مقابل خانه او تجمع کردند.
این معترضان در تجمع خود شعار «مولوی باغیرت، حرف تو حرف ملت» و «آزادی عقیده، حق مسلم ماست» سر دادند.
مولوی گرگیج در جمع حامیانش در گالیکش استان گلستان گفت: «هیچ وقت عزت، حیثیت، دین و آیین خود را نمیفروشیم.»
او به دلیل فشارهای امنیتی، این هفته نماز جمعه را امامت نکرد اما در نماز حضور داشت.
در هفتههای گذشته شماری از مردم گالیکش در اعتراض به ممانعت جمهوری اسلامی از رفتن مولوی گرگیج به منبر، برپایی نماز جمعه و حصر خانگی او، شعارهای ضد حکومتی سر دادند.
مولوی گرگیج به دلیل مواضع انتقادی خود مدتهاست از امامت جمعه برکنار شده اما اکنون هفتههاست با حمایت مردم به مسجد بُرده میشود.
جمعه گذشته فردی به نمایندگی از جوانان اهل سنت شمال کشور در تجمع مردم با قرائت بیانیهای به فقر، محرومیت و مظلومیت مردم مناطق بلوچنشین اشاره کرد و گفت: «از آغاز اعتراضات اخیر روزی نیست که یک یا چندین کُرد و بلوچ به بهانههای مختلف به جوخههای اعدام سپرده نشوند»
این گروه احضار و بازداشت ائمه جمعه اهل سنت را محکوم و در بیانیه خود تاکید کردند: «با آغاز جنبش "زن، زندگی، آزادی"، مشارکت وسیع بلوچها را با شعار از "زاهدان تا کردستان، جانم فدای ایران" شاهد بودیم و یک همبستگی تاریخی را تجربه کردیم.»
کردستان؛ سنندج
مردم سنندج برای آزادی ماموستا ابراهیم کریمی ننله تجمع کرده و خواستار آزادی او شدند.
معترضان در این تجمع شعارهایی چون «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنهای» سر دادند.
جمعه هفته گذشته نیز شماری از مردم در اعتراض به تداوم بازداشت و بیخبری از وضعیت ماموستا ابراهیم کریمی ننله و ماموستا لقمان امینی تجمع کرده بودند.
این دو به ترتیب امام جماعت مسجدهای روستای «ننله» و «چهار یار نبی» هستند که در هفتههای گذشته به دست ماموران حکومتی ربوده شدهاند.