در سال ۱۹۸۵ میلادی، پطرس غالی، دیپلمات مصری و ششمین دبیرکل سازمان ملل متحد، هشداری داد که به جملهای مشهور در زمینه کمبود آب در جهان تبدیل شد؛ او گفت: «جنگ بعدی در خاورمیانه بر سر آب انجام خواهد شد، نه سیاست.»
روز جهانی آب در حالی فرا رسیده که هشدارها درباره کمبود منابع همیشه در حال تکرار است، آمار میگوید تنها یک درصد از منابع آب تازه در جهان برای نوشیدن امن و در دسترس است.
با وجود این محدودیت، و بر اساس آمار سازمان زمینشناسی آمریکا، هر ساله حدود هزار میلیارد و ۷۰۰ میلیون گالن آب در جهان هدر میرود.
جالب توجه آنجاست که موسسه محیطزیستی «منابع جهانی» اعلام کرده در پی یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن غذایی که هر ساله در جهان هدر میرود هم ۴۵ هزار میلیارد گالن آب از بین میرود. این میزان ۲۴ درصد آبی است که در کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد.
نامگذاری روز جهانی آب
روز جهانی آب از سال ۱۹۹۳ میلادی هرساله در روز ۲۲ مارس گرامی داشته میشود تا آگاهی عمومی نسبت به دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون نفری که بدون دسترسی به آب سالم زندگی میکنند را افزایش دهد.
قطعنامه مربوط به روز جهانی آب اولینبار توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد. طبق وبسایت سازمان ملل، تمرکز اصلی این روز «حمایت از دستیابی به هدف توسعه پایدار، آب و بهداشت برای همه تا سال ۲۰۳۰ میلادی» است.
موضوع روز جهانی آب در سال جاری میلادی «ارزشگذاری آب» اعلام و برای برجسته کردن ارزش آب در زندگی روزمره انتخاب شده است.
سازمان ملل متحد اشاره میکند که «ارزش آب بسیار بیشتر از قیمت آن است، آب برای خانوارها، غذا، فرهنگ، بهداشت، آموزش، اقتصاد و یکپارچگی محیط زیست طبیعی ما دارای ارزش بسیار زیاد و پیچیدهای است. اگر از هر یک از این مقادیر چشمپوشی کنیم، خطر سوء مدیریت این منبع محدود را داریم.»
بحران آب در ایران
در ایران علاوه بر زنگ خطر درباره کاهش بارش و کمشدن ذخایر آبی، هدررفت در شبکه توزیع و مصرف نیز یکی از بحرانهای آبی به شمار میرود. رضا اردکانیان، وزیر نیرو، به مناسبت روز جهانی آب گفته که کمآبی «همزاد ما ایرانیان» است.
بر اساس اعلام مقامهای شرکت آب و فاضلاب کشور در دیماه ۱۳۹۹، طی سالهای گذشته میزان هدررفت آب ۳۰ درصد بوده که اکنون به ۱۳ درصد رسیده است.
در حالی که مقامهای ارشد دولت ایران از رایگان شدن و پوشش گسترده دسترسی روستاییان به آب شرب بهداشتی خبر میدهند، گزارشهای رسمی حاکی از ادامه محرومیت حدود چهار میلیون جمعیت روستانشین کشور از آب سالم و پایدار است.
از سویی تحقیقات در این زمینه هم نشان میدهد که هدررفت آب همچنان از مشکلات عمده سیستم تولید و توزیع شرکتهای آب و فاضلاب است.
حقایقی که نمیدانیم
همزمان با گرامیداشت روز جهانی آب شاید برای آگاهی از اهمیت آن در زندگی و مرگ شهروندان در تمام نقاط جهان، اشاره به برخی حقایق درباره آن جالب توجه باشد:
- یک نفر از هر سه نفر در جهان، بدون آب سالم قابل شرب زندگی میکند.
- تا سال ۲۰۲۵ میلادی، نصف جمعیت جهان در مناطقی در حال زندگی خواهند بود که کمبود آب در آن وجود دارد.
- هر بار که خودروی خود را میشویید، حدود ۱۵۰ گالن آب استفاده میکنید.
- یک دستگاه ماشین ظرفشویی بین ۹ تا۱۲ گالن آب استفاده میکند، در حالی که ۲۰ گالن آب برای شستن دستی ظروف مورد نیاز است.
- شما برای دوش گرفتن به طور متوسط ۳۷ گالن آب مصرف میکنید که با استفاده از سرشانه کمجریان میتوانید هنگام دوش گرفتن ۱۰ دقیقهای، ۱۵ گالن آب صرفهجویی کنید.
-هر بار که فلاشتانک توالت خود را استفاده میکنید، سه لیتر آب استفاده میشود.
- اگر هنگام مسواک زدن آب را باز بگذارید، پنج گالن آب از دست میرود.
-هرساله حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار نفر به دلیل بیماریهای مرتبط با آب جان میدهند.
خود را به چالش بکشیم
این حقایق هدر رفتن آب نشانه واقعی بحران آبی است که ما با آن مواجه هستیم.
برای این مشکل یک راه حل ساده وجود دارد، اگر هرکدام از ما سعی کنیم عادتهای مصرف آب خود را تغییر دهیم و آب را حفظ کنیم، ممکن است بتوانیم در مورد این بحران جهانی کاری انجام دهیم.
بنابراین دیگر آب هدر ندهید.
