فتحالله توسلی، نماینده مجلس با اشاره به جلسه غیرعلنی مجلس با تیم اقتصادی دولت در روز سهشنبه گفت: «دیروز جلسهای بینتیجه گذاشتیم، تصمیمی هم نگرفتیم، اما دو هزار تومان روی قیمت دلار رفت.»
او همچنین درباره جلسه روز چهارشنبه مجلس که در آن بحث مهریه زنان مطرح است و واکنشهای بسیاری برانگیخته است،گفت: «امروز هم با کارمان نصف جمعیت کشور یعنی زنان را علیه خودمان میکنیم؛ ما مردان به زنان ظلم میکنیم باید این واقعیت را بپذیریم.»
علی نصیری، رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، چهارشنبه سوم دی در گفتوگو با خبرگزاری ایسنا، زلزله را «مهمترین و مخربترین تهدید پیش روی تهران» توصیف کرد و گفت زلزله برای پایتخت حتی از جنگ هم ویرانگرتر خواهد بود، چرا که در صورت وقوع زلزلهای شدید، ابعاد تلفات انسانی آن میتواند از مجموع قربانیان جنگها و حوادث بزرگ گذشته، فراتر رود.
نصیری با رد شایعات مربوط به «ایجاد زلزله به دست بشر» تاکید کرد زلزلههای بزرگ به هیچ عنوان منشا انسانی ندارند و ادعاها درباره ایجاد زلزله با آزمایشهای نظامی یا اتمی، فاقد پشتوانه علمی است.
او افزود چنین روایتهایی تنها باعث انحراف افکار عمومی از ضرورت اصلی یعنی پیشگیری و آمادگی میشود.
رسانهها در ایران ۲۲ آذر به نقل از مقامات امداد تهران از فرونشست زمین در شهرک ولیعصر، واقع در جنوب پایتخت، خبر دادند و علت آن را «برداشت شن و ماسه و قنوات خشک» اعلام کردند.
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتشنشانی تهران، گفت که این فرونشست به وسعت حدود ۱۰ متر و عمق حدود یکونیم متر رخ داد و سه دستگاه خودرو در آن گرفتار شدند و امکان خارج شدن نداشتند.
علی بیتاللهی، مدیر بخش زلزله و مخاطرات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز به این خبرگزاری گفت این فرونشست بامداد جمعه ۲۱ آذر همزمان با آغاز بارشها در تهران روی داد و از نوع «فرونشست ناگهانی» (فروریزش زمین) بود.
ویرانی بیمارستان، فروریختن امید
رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران با اشاره به وضعیت بیمارستانها گفت فرو ریختن یک بیمارستان فقط تخریب یک ساختمان نیست، بلکه «فرو ریختن امید مردم» است.
به گفته او، بیمارستانها نماد امنیت روانی شهروندان هستند و آسیب دیدنشان در بحران، علاوه بر تخریب سازه، به نابودی سرمایههای انسانی شامل کادر درمان و بیماران منجر میشود.
مهدی زارع، استاد پژوهشکده بینالمللی زلزلهشناسی، ۱۴ آذر به خبرآنلاین گفت: «پمپاژ بیرویه آبهای زیرزمینی در دشتهای تهران و ری و نواحی اطراف پدیده فرونشست زمین ناشی از آن، بر تحریک گسلهای فعال منطقه اثرگذار است.»
زارع تاکید کرد: «استخراج بیش از حد آب زیرزمینی، بهویژه در دشتهای آبرفتی، منجر به فشرده شدن لایههای خاک و رسوب و در نهایت فرونشست زمین میشود.»
پیشگیری مقرون به صرفهتر است
نصیری با تاکید بر تقدم پیشگیری به واکنش پس از حادثه گفت در بسیاری از موارد، هزینه مقاومسازی یا حتی نوسازی کامل ساختمانها کمتر از زنجیره هزینههایی است که پس از بحران تحمیل میشود؛ از جمعآوری آوار و اسکان اضطراری گرفته تا اسکان موقت و بازسازی چندساله.
او با اشاره به این که جان انسانها قابل قیمتگذاری نیست، گفت: «تجربه نشان داده که پیشگیری هم از نظر انسانی و هم اقتصادی، مقرون به صرفهتر است.»
نصیری تاکید کرد بودجه عمومی و درآمدهای نفتی دیگر توان تحمل بار سنگین ایمنسازی گسترده را ندارند و مدیریت شهری ناگزیر است به سمت روشهای مدرن، پایدار و مولدساز حرکت کند.
کامران عبدولی، معاون پیشگیری و حفاظت از حریق سازمان آتشنشانی، ۱۰ آبان گفت در شهر تهران ۸۰ هزار ساختمان ناایمن شناسایی شده است.
او تاکید کرد نتایج پایش نظام بازرسی سازمان آتشنشانی نشان میدهد از این تعداد ۳ هزار مورد کم خطر، ۵۰ هزار مورد میانخطر و حدود ۲۷ هزار مورد، ساختمانهای پر خطرند.
پیشتر و در اوایل مهر، معاون سازمان نوسازی شهر تهران گفت که وام نوسازی بافت فرسوده در تهران از حدود ۳ سال پیش، پرداخت نشده است.
تهران در میان چند گسل فعال از جمله گسل شمال تهران با قابلیت زلزلهای به بزرگی ۷.۲ و گسلهای جنوبی ری و کهریزک با توان زلزله ۶.۷ قرار دارد. موقعیتی که نگرانیها را از خسارات گسترده احتمالی زلزله در تهران، چند برابر کرده است.
شرکت کنترل کیفیت هوای تهران چهارشنبه سوم دی اعلام کرد شاخص لحظهای کیفیت هوا به ۱۴۹ رسیده است؛ رقمی که نشان میدهد هوای پایتخت در آستانه خروج از وضعیت نارنجی قرار دارد و با اندکی افزایش آلودگی، وارد وضعیت قرمز و ناسالم برای همه گروهها میشود.
اداره کل هواشناسی تهران نیز از تداوم آلودگی هوا در این استان خبر داد.
به گزارش ایرنا، خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی، شاخص کیفیت هوای پایتخت دوم آبان نیز به عدد ۱۵۷ رسیده بود و تهران در وضعیت قرمز قرار داشت.
شاخص کیفیت هوا با اعداد مختلف سنجیده میشود؛ بازه صفر تا ۵۰ هوای پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ قابل قبول (زرد)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروههای حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای همه (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ نشاندهنده شرایط خطرناک (قهوهای) است.
از ابتدای سال جاری تاکنون، هوای تهران ۶ روز پاک، ۱۳۱ روز قابل قبول، ۱۱۶ روز ناسالم برای گروههای حساس، ۲۱ روز ناسالم، ۲ روز بسیار ناسالم و ۲ روز خطرناک بوده است.
آلودگی هوا در ایران، بهویژه در سال جاری، به یکی از جدیترین بحرانهای زیستمحیطی و سلامت عمومی تبدیل شده و کلانشهرهایی مانند تهران، اصفهان، مشهد و اهواز با هوای ناسالم روبهرو بودهاند.
ناتوانی جمهوری اسلامی در مدیریت این بحران، در کنار سیاستهایی مانند مازوتسوزی در نیروگاهها، نقش مستقیمی در تشدید آلودگی هوا داشته و سلامت میلیونها شهروند را در معرض خطر جدی قرار داده است.
تمامی مسابقات فوتبال در تهران لغو شد
در پی تداوم آلودگی هوا در تهران، رسانهها در ایران به بیماران قلبی و ریوی، کودکان و زنان باردار توصیه کردند از تردد در فضای باز خودداری کنند.
خبرگزاری مهر سوم دی گزارش داد آلودگی هوا در منطقه باقرشهر تهران به وضعیت بنفش یا بسیار ناسالم رسیده است.
شدت آلودگی هوا در پایتخت به حدی است که هیات فوتبال استان تهران تصمیم به لغو تمامی مسابقات در سوم دی گرفت.
طبق اعلام این نهاد، هرگونه فعالیت فوتبالی یا حتی انجام تمرینات در این تاریخ غیرمجاز است.
باشگاه خبرنگاران جوان در گزارشی با عنوان «آلودگی هوا، دشمن خاموش روان سالمندان» نوشت مدتها تصور میشد آلودگی هوا تنها ریه و قلب را درگیر میکند، اما نتایج پژوهشهای جدید حاکی از آن است که ذرات معلق ریز و آلایندههای ترافیکی میتوانند به مغز نیز نفوذ کنند.
بر اساس این گزارش، قرار گرفتن طولانیمدت سالمندان در معرض این آلایندهها با افزایش خطر افسردگی، اضطراب و افت شناختی همراه است.
چهارم آذر، عباس شاهسونی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بهشتی، اعلام کرد آلودگی هوا جزو پنج علت اصلی مرگ و میر در کشور است.
در این دستورالعمل، که نسخهای از آن به دست ایراناینترنشنال رسیده، با اشاره به «شدیدترین فشارهای اقتصادی، نظامی و روانی دولت آمریکا بر دولت ونزوئلا» در هفتهها و ماههای اخیر آمده است که رسانههای غربی «در چارچوب سیاست اعمال فشار حداکثری بر دولت و مردم ونزوئلا»، با هدف «ایجاد جنگ روانی، نسبت به انتشار وسیع اخبار جهتدار و گاه کذب یا تحريف شده علیه ونزوئلا اقدام میکنند.»
در دستورالعمل تازه شورایعالی امنیت ملی که ریاست آن با مسعود پزشکیان، رییس دولت در جمهوری اسلامی است، اشارهای به مصادیق «جنگ روانی» نشده است.
شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی با اشاره به آنچه «طراحی آمریکا برای عملیات روانی وسیع» علیه ونزوئلا و «استفاده از خبرهای جعلی و دروغ برای تاثیرگذاری در این موضوع» توصیف کرد، از مدیران و سردبیران رسانهها خواست: «مراقبت لازم را اعمال و قبل از انتشار اخبار مربوطه از صحت آن اطمینان پیدا کرده، از برجسته سازی خطوط خبری که تکمیل کننده خط عملیات روانی آمریکا در تضعیف دولت و ملت ونزوئلاست، اجتناب نمایند.»
این شورا بارها در سالیان و دهههای گذشته با ارسال دستورالعملهایی به رسانهها، خواستار سانسور اخبار و گزارشها و یا انتشار مطالبی موافق با سیاستهای جمهوری اسلامی در ایران، منطقه و جهان شده است.
شماری از این دستورالعملها به دست ایراناینترنشنال رسیده است؛ از جمله دستورالعمل شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی در مورد پوشش سخنرانی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در کنست (پارلمان) اسرائیل.
این شورا از رسانهها خواسته بود که در پوشش سخنرانی ترامپ، از «برداشتهای خوشبینانه» و «ذوقزدگی رسانهای» خودداری و مواضع او را در چارچوب «رفتارهای خصمانه گذشته» تحلیل کنند.
در این دستورالعمل که شورا عالی امنیت ملی شامگاه دوشنبه ۲۱ مهر صادر کرد، تاکید شده بود که هدف، جلوگیری از «جنگ روانی دشمن» و «مدیریت برداشت افکار عمومی از تغییر احتمالی رویکرد آمریکا» است.
مناسبات نزدیک جمهوری اسلامی و ونزوئلا؛ از اقتصادی تا نظامی
مناسبات نزدیک جمهوری اسلامی و ونزوئلا به سالها پیش باز میگردد؛ از زمانی که هوگو چاوز رهبری ونزوئلا را بر عهده داشت.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در روزهای اخیر به کارزار فشار اخیر دولت دونالد ترامپ علیه نیکلاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا، واکنش نشان داده است.
از جمله او توقیف یک نفتکش در دریای کارائیب از سوی گارد ساحلی ایالت متحده را محکوم کرد.
همچنین مسعود پزشکیان حدود سه هفته قبل در تماس تلفنی با مادورو گفت: «جمهوری اسلامی، ونزوئلا را دوست و متحد واقعی خود میداند و در تمامی شرایط، بهویژه در وضعیت حساس کنونی، از این کشور حمایت میکند.»
کاراکاس و تهران در سال ۲۰۲۲ یک توافقنامه همکاری دوجانبه ۲۰ ساله امضا کردند.
مناسبات دو کشور محدود به سیاست و اقتصاد نبوده است و تهران و کاراکاس در زمینه نظامی نیز همکاریهایی داشتهاند. در این مورد میتوان به گزارشهای مربوط به همکاری ۲۵ ساله جمهوری اسلامی با ونزوئلا اشاره کرد که به تولید پهپادها و موشکهای الگوبرداریشده منجر شده است.
در این مورد، انستیتو واشینگتن حدود سه سال پیش در مقالهای نوشت جمهوری اسلامی و ونزوئلا از ابتدای دهه ۲۰۰۰ میلادی همکاری خود را در زمینه هواپیماهای بدون سرنشین آغاز کردند و این همکاری تا آنجا پیش رفت که در سال ۲۰۱۲، جمهوری اسلامی برای ونزوئلا خط تولید پهپاد تاسیس کرد.
علاوه بر این، زمانی که صنعت نفت ونزوئلا در سال ۱۳۹۹ با فرسودگی مواجه شده بود، هواپیماهای زیادی از تهران به ونزوئلا پرواز میکردند. آنها با خود متخصص برای تعمیرات این صنایع به ونزوئلا میفرستاند و در زمان بازگشت، با شمشهای طلا بازمیگشتند.
در همین ارتباط، یک سند از شرکت بیمه کشتیرانی لویدز حدود سه سال پیش منتشر شد که بر اساس آن، جمهوری اسلامی و حزبالله لبنان با تجارت غیرقانونی طلا از ونزوئلا به تهران و ترکیه، حزبالله لبنان و نیروی قدس سپاه پاسداران را تامین مالی میکردند.
نشریه واشینگتن فریبیکن سهشنبه دوم دی به نقل از منابع آگاه گزارش داد حزبالله پس از کاهش حمایتهای جمهوری اسلامی، برای تامین منابع مالی خود به قاچاق مواد مخدر در ونزوئلا روی آورده و حضورش در این کشور را گسترش داده است.
این نشریه بهنقل از منابع آگاه نوشت پس از موفقیتهای نظامی اسرائیل علیه جمهوری اسلامی و گروههای نیابتیاش، نیروهای حزبالله بهطور فزایندهای راهی ونزوئلا شدهاند و بیش از هر زمان دیگر به قاچاق مواد مخدر برای تامین درآمد روی آوردهاند.
همکاری نزدیک دو کشور از سوی آمریکا با دقت بسیار تعقیب شده است. در این مورد مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، سهشنبه ۱۱ آذر در گفتوگو با شبکه خبری فاکس، گفت: «حکومت مادورو یک حکومت مشروع نیست. آنچه است، یک سازمان ترانزیت است.»
او افزود: «این حکومت، پایگاه نفوذ جمهوری اسلامی است. این موضوع به اندازه کافی گفته نمیشود.»
روبیو اضافه کرد: «جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران و حتی حزبالله در آمریکای جنوبی حضور دارند و یکی از پایگاههای اصلی آنها ونزوئلا است.»
او گفت: «جایی که آنها [جمهوری اسلامی] در نیمکره ما پرچمشان را با همکاری کامل و آشکار حکومت آن کاشتهاند، خاک ونزوئلاست.»
شبکه خبری فاکس ۱۵ آذر گزارش داد تشدید فشارهای دولت ترامپ بر نیکلاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا، بخشی از راهبرد گستردهتر واشینگتن برای تضعیف نفوذ جهانی روسیه و حذف تدریجی حکومتهای وابسته به مسکو، از جمله جمهوری اسلامی، است.
در این حال، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به فشارهای فزاینده آمریکا علیه مادورو اعلام کرد حکومت ایران از دولت ونزوئلا حمایت میکند.
عراقچی در حالی حکومت مادورو را «دولت منتخب» ونزوئلا خواند که او به تقلب گسترده در انتخابات ریاستجمهوری سال گذشته متهم است و با بحران مشروعیت بینالمللی دست و پنجه نرم میکند.
شماری از اعضای جامعه جهانی، از جمله آمریکا، اتحادیه اروپا و برخی کشورهای آمریکای لاتین، دولت کنونی در کاراکاس را به رسمیت نمیشناسند.
