تشدید نگرانی درباره احتمال اعدام عقیل کشاورز، دانشجوی زندانی
برخی رسانههای دانشجویی و حقوق بشری از افزایش نگرانیها درباره احتمال اجرای حکم اعدام عقیل کشاورز، دانشجوی زندانی، خبر دادند.
خبرنامه دانشجویی امیرکبیر نوشت خانواده این دانشجوی معماری دانشگاه شاهرود روز جمعه «آخرین ملاقات» خود را با او انجام دادند.
عقیل کشاورز در جریان جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل بازداشت و از سوی دادگاه انقلاب ارومیه به «جاسوسی برای اسرائیل» متهم شد. نهادهای حقوق بشری درباره افزایش اعدام و سرکوب پس از جنگ ۱۲ روزه در ایران هشدار دادهاند. عقیل کشاورز ۲۷ سال سن دارد و در جریان سفر به ارومیه در خردادماه به دست نیروهای سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. او در روزهای اخیر به سلول انفرادی منتقل شد.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا معتقد است که جمهوری اسلامی نشانههای کلاسیک فرسودگی یک حکومت را نشان داده است و به پایان خود نزدیک میشود.
پمپئو در مقالهای که در وبسایت فاکسنیوز منتشر کرده، نوشته که حکومت ایران هم در داخل و هم در صحنه بینالمللی در تنگنای جدی قرار دارد.
بهنوشته او، با توجه به اقدامات دولت ترامپ و اسرائیل، زیرساختهای نظامی و برنامه هستهای جمهوری اسلامی بهشدت تضعیف شده، نیروهای نیابتی آن در خاورمیانه در حال فروپاشیاند و بهطور کلی این حکومت دیگر قدرت منطقهای سابق نیست.
در داخل ایران نیز بهنوشته پمپئو، اقتصاد ایران بهدلیل سوءمدیریت، فساد و انزوای بینالمللی، در هم ریخته و کشور با کمبود آب مواجه است.
پمپئو میگوید که حکومت ایران فاقد مشروعیت مردمی است، توان پاسخگویی به نیازهای مردم را ندارد و تنها ابزار باقیماندهاش برای کنترل، حکومت از راه ترس است.
تصور غلط غرب از مطالبات مردم ایران
به عقیده وزیر امور خارجه پیشین آمریکا، با وجود این همه ضعف، همچنان بسیاری در غرب بر این تصور نادرست پافشاری میکنند که جایگزینی برای حکومت کنونی وجود ندارد.
بهنوشته او، چنین تصوری وجود اپوزیسیون را انکار و این تبلیغ حکومت را تکرار میکند که با رفتن این حکومت، هرجومرج پدید میآید.
پمپئو با رد این تصور تاکید میکند که مردم ایران خواهان یک جمهوری آزاد، دموکراتیک و پاسخگو به شهروندان هستند.
پمپئو نوشته که یک جنبش سازمانیافته طرفدار دموکراسی در ایران ظرفیت، حمایت مردمی و برنامه منسجم لازم را برای جایگزینی حکومت فرسوده روحانیون با دولتی که بازتابدهنده اراده مردم ایران باشد، دارد.
او مینویسد جنبش دموکراسیخواهی در ایران خواهان حضور نیروهای آمریکایی در ایران یا هرگونه تغییر حکومت از بیرون نیست، بلکه خواستار حمایت ایالات متحده و متحدانش از مطالبه مردم ایران برای تعیین سرنوشت خود و قطع دسترسی حکومت به منابعی است که برای بقا به آنها متکی است.
لزوم تصمیمگیری آمریکا درباره فروپاشی نظام
پمپئو میافزاید که فرسودگی اقتصادی، شکافهای درونی، تضعیف بازدارندگی و جمعیتی که دیگر حاضر نیست زیر حاکمیت روحانیون زندگی کند، نشاندهنده یک حکومت در حال فروپاشی است.
به عقیده او، وظیفه آمریکا در چنین شرایطی، شکل دادن به محیطی است که وقتی این فروپاشی رخ میدهد، نتیجه آن ثبات باشد نه هرجومرج.
او مینویسد دونالد ترامپ این فرصت را دارد که دستاوردهای تاریخی خود در خاورمیانه را با تسریع فروپاشی حکومت ایران تکمیل کند.
به عقیده او مزایای چنین تغییری غیرقابل تصور است چرا که علاوه بر بهبود وضعیت امنیتی منطقه، فرصتهای اقتصادی چشمگیری در بخشهای دریایی و انرژی ایجاد میشود و جمعیت تحصیلکرده ایران میتواند به شریکی طبیعی اقتصادی و سیاسی برای ایالات متحده تبدیل شود.
به نوشته او، آمریکا باید در کنار مردم ایران بایستد و نگاه آن به دموکراسی را به رسمیت بشناسد تا آن هنگام که جمهوری اسلامی فروپاشید، از مزایای یک دوره تازه دوستی با ملت ایران بهره ببرد.
همزمان با انتشار این مقاله، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده در نشستی خبری با انتقاد از نفض حقوق بشر در ایران، مداخلات منطقهای جمهوری اسلامی و همچنین حمایت تهران از دولت نیکلاس مادورو، اعلام کرد که هیچ کشوری در جهان مثل ایران وجود ندارد که میان حکومت و مردمش «چنین تفاوتی» باشد.
به گفته او، جمهوری اسلامی نمایانگر مردم ایران نیست و حکومت ایران ثروت آن کشور را تصاحب کرده و از آن نه برای رفاه مردم خود و آینده آنها و نه برای تامین آب و برق کافی استفاده کرده است.
محسن مهدیان، مدیرمسئول روزنامه حکومتی همشهری، وابسته به شهرداری تهران، در واکنش به مصاحبه کاترین شکدم، پژوهشگر بریتانیایی-فرانسوی، با ایراناینترنشنال و سخنانش درباره انحراف جنسی خامنهای در گرایش به «پسران کم سنوسال» نوشت این «فحاشی» نه شک میسازد و نه سوال.
مهدیان در روزنامه همشهری نوشت سخنان کاترین شکدم «عبور از نقد سیاسی و ورود به فاز فحاشی و تحقیر است.»
او افزود: «اما فحاشی و اتهام اخلاقی فقط زمانی اثرگذار است که تصویر ذهنی مخاطب ناپایدار و مشکوک باشد.»
مهدیان درباره خامنهای اضافه کرد: «طی دههها حتی در میان مخالفان، اجماع نانوشته درباره سلامت و پاکدستی و زیست اخلاقی ایشان شکل گرفته است. افزون بر این، پس از جنگ 12روزه، نفوذ و اعتبار رهبرانقلاب بهواسطه نقشآفرینی در حفظ انسجام ملی و دلسوزی آشکار برای همه مردم، تقویت شده است.»
مدیرمسئول همشهری گفت نباید به «این اباطیل مذبوحانه» توجه کرد یا پاسخ داد «چراکه فحاشی اساسا برای رد و اثبات و آوردن سند ساخته نشده، برای عصبانیت و واکنشگرفتن ساخته شده است.»
او افزود: «راه درست، بیاعتنایی فعال و تقویت روایت مثبت است. اتفاقا همین هم رخ داده است.»
مورا نامدار، شهروند ایرانیتبار آمریکا، به سمت دستیار وزیر امور خارجه ایالات متحده در امور کنسولی منصوب شد؛ جایگاهی ارشد که وظیفه تامین رفاه و حفاظت از شهروندان آمریکایی در خارج از مرزهای ایالات متحده را برعهده دارد.
انتصاب نامدار به عنوان دستیار وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در امور کنسولی به تایید کمیته روابط خارجی سنای آمریکا رسیده است.
او که فرزند یکی از مهاجران ایرانی است و به زبان فارسی تسلط کامل دارد، تا اول ماه میلادی دسامبر بهعنوان مقام ارشد دفتر امور خاور نزدیک وزارت امور خارجه آمریکا فعالیت میکرد.
این دومین بار است که نامدار در این سمت فعالیت میکند. او در دوره اول ریاستجمهوری دونالد ترامپ هم برای مدتی دستیار موقت وزیر در این سمت بود.
نامدار در وزارت امور خارجه آمریکا بهعنوان مشاور ارشد نیز بر طیفی از پروندههای جهانی، از جمله سیاستهای مرتبط با ایران، کار کرده و در حوزه امنیت ملی آمریکا و حقوق بشر بینالملل تخصص دارد.
تحصیلات در رشته علوم سیاسی
نامدار، با نام رسمی مروارید نامدارخان، ابتدا در دانشگاه متدیست جنوبی در شهر دالاس در رشته علوم سیاسی تحصیل کرد، پس از آن به دانشگاه آکسفورد رفت و در نهایت مدرک دکترای حقوق را از دانشگاه آمریکایی واشینگتن دریافت کرد.
او در دولت نخست ترامپ، پس از آنکه بهطور موقت معاونت وزیر امور خارجه در امور کنسولی را عهدهدار شد، بهعنوان معاون امور حقوقی، انطباق و ریسک در آژانس رسانههای جهانی ایالات متحده -نهاد بالادستی صدای آمریکا و اروپای آزاد- منصوب شد.
بر اساس وبسایت وزارت امور خارجه آمریکا، او پیش از آغاز خدمت دولتیاش، «برای صدای آمریکا کار میکرد و همزمان دفتر حقوقی خود و چندین کسبوکار موفق راهاندازی کرد.»
یک پژوهش تازه در مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا نشان میدهد مصرف سنگین رهگیرهای دفاع هوایی اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه این کشور با جمهوری اسلامی، شکاف میان نیاز عملیاتی و ظرفیت تولید را آشکار کرده و بهویژه ذخایر موشکهای تاد آمریکا را در «وضعیتی نگرانکننده» قرار داده است.
بر اساس این گزارش، با توجه به این که توان دفاعی کشورها نه تنها به کیفیت سامانهها، بلکه به حجم ذخایر و سرعت جایگزینی آنها وابسته است، این کاهش ذخایر نگرانیهایی درباره موجودی رهگیریهای سامانه دفاع منطقهای اسرائیل ایجاد کرده است.
در گزارش این اندیشکده تاکید شده تجربه اسرائیل نشان می دهد حتی پیشرفتهترین سامانهها هم بدون پشتوانه ذخایر کافی، آسیبپذیر میشوند.
بر اساس دادههای گردآوریشده از گزارشهای رسانهای و اسناد بودجهای، در جنگ ۱۲روزه خرداد ۱۴۰۴ حدود ۵۵۰ موشک بالستیک از سوی جمهوری اسلامی به سمت اسرائیل شلیک شد.
در پاسخ به این حملات موشکی گسترده، در کنار سامانههای دفاعی اسرائیل، آمریکا هم وارد درگیری شد و بنا بر برآوردها «بیش از ۱۵۰» موشک رهگیر تاد و حدود ۸۰ فروند موشک استاندارد-۳ (SM-3) مصرف کرد.
ذخایر موشک استاندارد-۳و تاد
بر اساس این مطالعه، تا پایان سال ۲۰۲۵ در مجموع ۵۰۶ فروند از رهگیرهای استاندارد-۳، تحویل ارتش ایالات متحده شده است.
با در نظر گرفتن مصرف این رهگیرها در سال ۲۰۲۴ و جنگ اخیر، موجودی برآوردی آمریکا به حدود ۴۱۴ فروند کاهش یافته است؛ رقمی که به گفته پژوهشگران، نشاندهنده مصرف نزدیک به یکپنجم کل تحویلهای پیشبینیشده است.
در این پژوهش، کمبود ذخایر موشکهای تاد جدیتر ارزیابی شده است. طبق دادههای رسمی، از تابستان ۲۰۲۳ تاکنون موشک تاد جدیدی به ذخایر آمریکا اضافه نشده و شلیک ۱۰۰ تا ۲۵۰ فروند از این موشکها میتواند تا نیمی از موجودی تحویلی را از بین ببرد.
در گزارش مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا تاکید شده «ذخایر تاد به سطحی رسیده که هر درگیری بزرگ بعدی، فشار جدی بر توان دفاعی آمریکا وارد میکند».
گلوگاه تولید و سیگنال نامطمئن به صنعت
این گزارش مشکل اصلی در این حوزه را فقط کمبود بودجه نمیداند، بلکه به نبود سیاست پایدار اشاره میکند.
در گزارش آمده که اتکای مداوم به بودجههای اضطراری پیام روشنی به صنعت دفاعی نمیدهد و مانع سرمایهگذاری بلند مدت در افزایش ظرفیت تولید میشود.
پنتاگون برای جبران بخشی از کمبود توان دفاعی تاد، بیش از ۷۰۰ میلیون دلار از منابع مصوب را به خرید تاد منتقل کرده که با هزینه واحد ۱۵ میلیون دلار، حدود ۴۵ رهگیر تامین میکند.
در بودجه سال ۲۰۲۶ هم ۲۵ رهگیر در بودجه پایه و ۱۲ رهگیر دیگر از منابع جداگانه پیشبینی شده، اما پژوهش معتقد است این ارقام حتی جایگزین «خوشبینانهترین» برآورد مصرف هم نیست.
پژوهشگران مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا تاکید میکنند آمریکا باید نیازمندیهای مهمات دفاع موشکی را بازتعریف کند و ذخایری فراتر از برآوردهای خوشبینانه در نظر بگیرد.
در پایان این گزارش،هشدار داده شده که اگر این مسیر اصلاح نشود، واشینگتن در بحرانهای آینده ناچار میشود میان حضور موثر در میدان یا عقبنشینی یکی را انتخاب کند.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، با انتقاد از نقض حقوق بشر در ایران، مداخلات منطقهای جمهوری اسلامی و همچنین حمایت تهران از دولت نیکلاس مادورو، اعلام کرد که هیچ کشوری در جهان مثل ایران وجود ندارد که میان حکومت و مردمش «چنین تفاوتی» باشد.
روبیو جمعه ۲۸ آذر در یک نشست خبری گفت: «من هیچ کشوری در جهان نمیشناسم که چنین تفاوتی بین رژیمی که کشور را اداره میکند و مردمش، وجود داشته باشد.»
او با اشاره به جمهوری اسلامی افزود: «آن رژیم نمایانگر مردم ایران نیست، مردمی که وارثان یک میراث فرهنگی بلند و پرافتخار و یک تاریخ افتخارآمیز و پرافتخار هستند.»
وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که حکومت ایران «ثروت آن کشور را تصاحب کرده و از آن نه برای رفاه مردم خود و آینده آنها، نه برای تامین آب و برق کافی استفاده کرده است.»
او افزود: «آنها پول خود را صرف حمایت از سازمانهای تروریستی در سراسر جهان کردهاند. بنابراین ما به طور مستمر به اشاره کردن به این مسائل ادامه خواهیم داد.»
دفاع از تحریمها علیه جمهوری اسلامی و اشاره به اعدامها در ایران
روبیو در بخشی از سخنانش که به ایران مربوط میشد، به تحریمهای مداوم واشینگتن علیه جمهوری اسلامی و همچنین برجسته کردن نقض حقوق بشر در ایران اشاره کرد.
او گفت: «ما با حکومت ایران اختلافنظرهایی عمیق و ساختاری داریم و ایران بخشی از —اگر نگوییم تحریمشدهترین کشور جهان—دستکم یکی از تحریمشدهترین کشورهای دنیاست.»
روبیو ادامه داد: «تقریبا هفتهای نیست، یا دستکم ماهی دو، سه بار، که من تحریم تازهای علیه نهاد یا فرد جدیدی مرتبط با ایران تصویب نکنم. فکر نمیکنم کسی بتواند استدلال کند که این دولت [آمریکا] نسبت به آنها رویکردی دوستانه داشته است.»
او از افزایش سرکوب و اعدام در ایران پس از جنگ ۱۲ روزه انتقاد کرد و گفت: «ما هیچ توهمی در این باره نداریم و هر سال گزارشی منتشر میکنیم که این مسائل را تشریح میکند، و در پیامرسانیمان نیز کاملا ثابتقدم بودهایم.»
وزیر خارجه آمریکا گفت مشکل این کشور با جمهوری اسلامی صرفا به تمایل حکومت ایران به دستیابی به سلاح هستهای و حمایت از تروریسم (که مسئلهای محوری است) مربوط نمیشود و نحوه برخورد حکومت ایران با مردم این کشور نیز مشکل آمریکاست.
انتقاد از حمایت جمهوری اسلامی از ونزوئلا
وزیر امور خارجه آمریکا، همچنین دولت نیکلاس مادورو را «غیرمشروع» خواند و گفت ونزوئلا نه تنها با آمریکا برای صلح در منطقه همکاری نمیکند بلکه با عناصر «تروریست» از جمله جمهوری اسلامی در همکاری است.
او افزود: «به صورت مثال، آنها از جمهوری اسلامی و حزبالله میخواهند که به خاکشان بیایند و عملیات انجام دهند.»
در حالی است که واشینگتن در حال افزایش نیروهای نظامی خود در منطقه دریای کارائیب است، وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که سیاست خارجی این کشور نیاز به بازنگری داشت و دولت دونالد ترامپ این بازنگری را انجام داد.
دولت ترامپ هزاران نیروی نظامی به این منطقه اعزام کرده و علاوه بر آن، یک ناو هواپیمابر، ناوهای جنگی و جنگندهها را نیز مستقر کرده است.
روبیو به خبرنگاران گفت: «ما نگران تشدید تنش با روسیه، در ارتباط با ونزوئلا، نیستیم.»
او افزود: «ما همواره انتظار داشتهایم که آنها از رژیم مادورو حمایت لفظی و تبلیغاتی کنند اما این موضوع عاملی نیست که بر نحوه بررسی کلی این مساله از سوی ما تاثیر بگذارد.»
وزارت امور خارجه روسیه پنجشنبه اعلام کرد که امیدوار است دولت ترامپ در قبال ونزوئلا مرتکب «اشتباهی مرگبار» نشود و گفت مسکو نگران تصمیمهای آمریکا است که کشتیرانی بینالمللی را تهدید میکند.
پیشتر اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در پاسخ به پرسشی درباره احتمال پناه دادن به مقامات ونزوئلایی، طرح این سوال را «توهینآمیز» خواند و بار دیگر حمایت تهران از کاراکاس را اعلام کرد.
بقایی ۱۰ آذر در یک نشست خبری، گفت: «بحث مواد مخدر برای تحت فشار گذاشتن ونزوئلا صرفا یک بهانه است.»
بقایی پیشتر در بیانیهای، تصمیم رییسجمهوری ایالات متحده، در بستن حریم هوایی ونزوئلا را «نقض آشکار حقوق بینالملل و زیر پا گذاشتن مقررات بینالمللی هوانوردی» دانسته بود.
روبیو: حزبالله عامل جمهوری اسلامی است
روبیو در بخش دیگری از این نشست خبری، با تاکید بر خلع سلاح حزبالله لبنان گفت: «بیشتر کشورهای منطقه خاورمیانه درباره حزبالله نگران هستند و آن را عامل نفوذ جمهوری اسلامی میدانند.»
او افزود: «به طور مثال اگر با مقامهای دولت سوریه صحبت کنید، آنها به شدت نگران حزبالله هستند.»
وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره احتمال وورد یک ائتلاف نظامی به لبنان برای خلع سلاح حزبالله درباره آن ابراز بیاطلاعی کرد.
روبیو گفت: «اگر با رهبران منطقه در همه این کشورها صحبت کنید یک هدف مشترک دارد: اینکه مطمئن شوند حزبالله دیگر نتواند نقشی که در گذشته ایفا میکرد را بازی کند، نه فقط تهدید اسرائیل بلکه به عنوان یک عامل آشکار و نیابتی برای نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه.»
گفتوگوهای مربوط به اوکراین در میامی
وزیر خارجه ایالات متحده درباره پرونده مذاکرات اوکراین گفت که ممکن است شنبه در بخشی از گفتوگوها در این باره در شهر میامی شرکت کند.
او افزود که این مذاکرات در جمعه و شنبه برگزار میشود.
به گفته رستم اومروف، رییس هیات مذاکرهکننده اوکراین، مذاکرهکنندگان صلح اوکراین جمعه دور تازهای از گفتوگوها را با تیم آمریکایی درباره پیشنهادهایی برای پایان دادن به جنگ با روسیه آغاز خواهند کرد.
یک مقام کاخ سفید نیز به رویترز گفت که استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید، و جرد کوشنر، داماد ترامپ قرار است این آخر هفته در میامی با هیاتی از روسیه دیدار کنند.
این دیدارها در ادامه تلاشها برای دستیابی به توافقی به منظور پایان دادن به تهاجم مسکو به اوکراین انجام میشود.