کمپین فعالین بلوچ شنبه ۲۲ شهریور نوشت پس از مسدود شدن مسیرهای مواصلاتی از سوی مرزنشینان، سوختبران وابسته به سران طوایف ناچار به بازگشت شدند.
بر اساس این گزارش، مردم مرزنشین شامگاه ۲۱ شهریور در اعتراض به طرحهای «تانکر سوخت» و «همیاری» سپاه پاسداران، اقدام به آتش زدن لاستیک و بستن مسیرها کردند.
این کمپین هدف سپاه پاسداران از به اجرا درآوردن این طرحها را دور زدن تحریمها و انتقال سوخت به پاکستان عنوان کرد و افزود شهروندان گفتهاند اجازه تردد برای اجرای این طرحها را نخواهند داد.
مهدی نخلاحمدی، روزنامهنگار و فعال سیاسی، در مصاحبه با ایراناینترنشنال گفت سوختبری در سیستان و بلوچستان از دههها پیش بهعنوان راه امرار معاش مرزنشینان وجود داشته و دولت در برخی مقاطع سوخت را با نرخی بالاتر در اختیار گروهی از سوختبران قرار میداد تا آن را در آنسوی مرز، در پاکستان و افغانستان، تحویل دهند.
او اضافه کرد با تشدید تحریمها، سپاه پاسداران کوشیده «این چرخه را کاملا در اختیار بگیرد و سود آن را متمرکز کند» و در همین چارچوب، طرحهایی مانند «رزاق»، «تانکر سوخت» و اکنون «همیاری» را با همکاری برخی سران طوایف پیش برده است.
به گفته نخلاحمدی، در این سازوکار، «هیچکس اجازه سوختبری مستقل ندارد» و دارندگان تانکر یا خودرو باید بهعنوان «کرایهکش» سوخت را تا نقاط تعیینشده در مرز منتقل کنند، آن را به عوامل سپاه تحویل دهند و تنها کرایه دریافت کنند.
او با بیان اینکه معترضان اعلام کردهاند به تانکرها و خودروهای وابسته به این طرح اجازه عبور نمیدهند، افزود گزارشهایی از «عقبنشینی» این خودروها منتشر شده و در حال حاضر کنترل میدانی با مردم است.
کمپین فعالین بلوچ در ادامه گزارش خود نوشت طرح همیاری با محوریت یکی از فرماندهان سپاه و با همکاری شماری از سران طوایف بلوچ انجام میشود.
بر اساس این گزارش، سوختبران در این طرح باید با وجود همه خطرات، سوخت را به نقاط تعیینشده از سوی سپاه و سران طوایف با «کمترین سود» تحویل دهند تا انتقال به پاکستان و فروش نهایی محمولهها بر عهده سپاه باشد.
یک شهروند با اشاره به این طرح خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی گفت: «آب ما را میبرید و حق کشاورزی را گرفتید. حالا که مرز تنها راه ارتزاق است، بیش از چهار ماه است قصد اجرای طرحهای خود را دارید که هرگز اجازه نمیدهیم. بدون ما در منطقه امنیت هم نخواهد بود.»
کمپین فعالین بلوچ پیشتر در اسفند ۱۴۰۳ گزارش داد در هفت سال اخیر، نیروهای نظامی بیش از هزار سوختبر بلوچ را کشته یا زخمی کردهاند.