نتایج یک پژوهش نشان میدهد قیمت واقعی برق صنایع در ایران، تا هفت برابر قیمتهای اعلامی است. قیمت برق صنعتی در سال ۱۴۰۴ نسبت به سال ۱۳۹۷، به طور رسمی حدود ۱۲ برابر و در عمل حدود ۳۰ برابر افزایش داشته است.
بر اساس نتایج پژوهش موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، که یکشنبه دوم شهریور منتشر شد، در شرایط فعلی کشور، قبضهای صنعتی علاوه بر نرخ پایه، شامل بخشهای دیگر از جمله الزامات ماده ۱۶، خرید برق غیرسبز، مابهالتفاوت سوخت و هزینه ترانزیت است.
این بخشهای فرعی، در نهایت هزینه برق را تا هفت برابر نرخ پایه افزایش میدهند.
بررسی تغییرات نرخ برق صنعتی در سال ۱۴۰۴ نسبت به سال ۱۳۹۷ نشان میدهد طی شش سال، با اینکه قیمت پایه برق صنعتی ۱۲ برابر افزایش داشته، رقم واقعی افزایش حدود ۳۰ برابر بوده است.
در همینحال، برخلاف مقایسههای رایج دولتمردان جمهوری اسلامی درباره پایین بودن نرخ برق در ایران نسبت به سایر کشورها، نتایج این پژوهش نشان میدهد نرخ هر کیلووات ساعت برق صنایع انرژی در کشورهای حاشیه خلیج فارس به طور میانگین ۴.۳ سنت است. این عدد برای صنایع انرژی ایران ۱۱.۸۶ سنت تعیین شده است: به عبارتی قیمت برق صنایع انرژی در ایران حدود سه برابر میانگین کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
در فاصله سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۴، قیمت برق صنایع در هندوستان ۳.۷ درصد، در ترکیه ۱۹ درصد و در امارات متحده عربی هیچ تغییری نداشته است. اما در ایران افزایش قیمت اعلامی برق صنایع ۱۲۲۳ درصد بوده است.
دومینوی برق صنایع، از کارخانه تا بازار و سفره کارگران
شوک ناشی از این افزایش قیمت شدید و قطعی مکرر برق، در قیمت نهایی محصولات صنایع تاثیر گذار بوده است. برای نمونه در خرداد قیمت سیمان در بازار ایران به دلیل توقف تولید در واحدهای تولیدی، نسبت به یک سال گذشته تا ۲۲۸ درصد افزایش داشت.
فعالان صنایع هشدار دادند با اعمال خاموشیهای گسترده از اردیبهشت، پیشبینی میشود در سال ۱۴۰۴ تولید فولاد ۳۳ درصد کاهش یابد.
وضعیت برق صنایع، دومینووار سایر بخشها را نیز درگیر کرده است. محمود نجفیعرب، رییس اتاق بازرگانی تهران، ۱۰ مرداد، گفت: «برق واحدهای صنعتی سه روز در هفته قطع است و با وجود داراییها، از جمله نیروی انسانی، اما نمیتوانیم بهرهوری لازم را از صنعت داشته باشیم.»
در این شرایط، فعالان کارگری در استانهای مختلف کشور نسبت به سقوط وضعیت معیشتی کارگران، در پی تعطیلی و نیمه تعطیلی واحدهای صنعتی هشدار دادهاند.
به گفته آنان کاهش شیفتها، حذف پاداش تولید و احتمال تعدیل نیرو، زندگی هزاران کارگر را در معرض خطر قرار داده است.
اکبر شوکت، دبیر اجرایی خانه کارگر قم اعلام کرد که برخی شهرکهای صنعتی این استان تا دو روز در هفته بدون برق هستند و کاهش شیفت کاری باعث کاهش دستمزد کارگران شده است.