امیر تتلو؛ از تشکیل گروه‌های رپ در تهران تا محکومیت به اعدام
امیرحسین مقصودلو، معروف به تتلو، به‌دنبال اقدام به خودکشی در زندان به بیمارستان منتقل شد. قوه قضاییه اعلام کرد این زندانی محکوم اعدام پس از «مسمومیت با قرص» تحت درمان قرار گرفته و حال او رو به بهبود است.
این خواننده که در ترکیه به سر می‌بُرد، آذرماه ۱۴۰۲ پس از بازگشت به ایران بازداشت و زندانی شد.
دستگاه قضایی جمهوری اسلامی او را به اتهام «سب‌النبی» (توهین به پیامبر اسلام) به اعدام و به اتهام «تشویق به فساد و فحشا» به ۱۰ سال حبس محکوم کرده است.
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، ۲۷ اردیبهشت اعلام کرد حکم اعدام تتلو تایید شده و قابل اجراست، اما درخواست‌ها برای لغو آن در حال بررسی است.
او با اشاره به تایید این حکم در دیوان عالی کشور افزود امکان توقف آن با توجه به ثبت درخواست وکلا وجود دارد.
اما تتلو، خواننده‌ای با میلیون‌ها دنبال کننده در شبکه های اجتماعی و استقبال چند هزار نفری از کنسرت‌هایش، چطور به حکم اعدام رسید؟
امیرحسین مقصودلو با نام هنری تتلو، متولد ۳۰ شهریور ۱۳۶۶ تهران، یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های موسیقی ایران در دو دهه اخیر است.
او که ابتدا با سبک آراندبی (R&B) و رپ فارسی به شهرت رسید، به‌تدریج به یکی از پرحاشیه‌ترین هنرمندان ایرانی تبدیل شد؛ شخصیتی که همیشه روی لبه باریک میان محبوبیت و تنفر، جسارت و بی‌مسئولیتی، و هنر و جنجال قدم زده است.
دوران کودکی و شروع موسیقی
تتلو در محله مجیدیه تهران به دنیا آمد. تحصیلاتش را در مقطع متوسطه در رشته ریاضی فیزیک نیمه‌کاره رها کرد و از سال ۱۳۸۲ که نوجوانی علاقمند به موسیقی بود، فعالیت هنری خود را آغاز کرد.
او به یکی از خبرنگاران گفته بود قصد داشته دانشگاه برود و موسیقی بخواند. تتلو هم نامی است که خواهرزاده تازه زبان باز کرده‌اش روی او گذاشته بود.
در آن زمان، موسیقی رپ زیرزمینی بود، در ایران مجوز نداشت و تتلو آثارش را به‌صورت رایگان در وبلاگی که دوست نزدیکش به راه انداخته بود منتشر می‌کرد.
او از نخستین هنرمندانی بود که سبک موسیقی آراندبی را وارد فضای خوانندگی به زبان فارسی کرد.
تتلو با یکی از رپرهای آن روزها به نام حسین موسوی، معروف به «تهی»، همکاری نزدیکی داشت. این همکاری سنگ‌بنای تشکیل یکی از نخستین گروه‌های آراندبی فارسی بود.
شروع کار در TNT
بین سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴، تتلو و تهی تصمیم گرفتند با هم گروهی تشکیل دهند و موسیقی آراندبی و هیپ‌هاپ فارسی را به شکلی حرفه‌ای و جدید وارد فضای زیرزمینی موسیقی ایران کنند.
آن‌ها گروه خود را «TNT» نام گذاشتند که مخفف Tohi & Tataloo بود. این گروه خیلی زود به‌دلیل سبک خاص و نوآورانه‌اش شناخته شد.
آهنگ‌های این گروه در آن زمان در فروم‌ها، بلاگ‌ها و سایت‌هایی مثل «رپفا» و «بازم بخون» عرضه شدند و طرفداران زیادی در میان نوجوانان پیدا کردند.
تتلو در این دوره به‌دنبال تقلید از خوانندگان آراندبی آمریکایی مثل آشر و نیو (Ne-Yo) بود، اما با شعرهایی هماهنگ‌تر با فضای زندگی ایرانیان.
جدایی تتلو و تهی
گروه TNT عمر چندانی نداشت و به‌مرور مسیرهای هنری این دو از هم جدا شد.
حسین تهی به لندن مهاجرت کرد، مسیر حرفه‌ای مستقل خود را ادامه داد و به‌تدریج به سبک‌های پاپ-هیپ‌هاپ و کلوپ نزدیک شد.
تتلو اما در ایران ماند و به فعالیت زیرزمینی ادامه داد؛ با افراد و گروه‌های دیگر همکاری کرد و رفته‌رفته سبک شخصی خودش را توسعه داد که آمیزه‌ای از آراندبی، پاپ، هیپ‌هاپ و حتی مفاهیم عرفانی و سیاسی بود.
سال ۹۰ تتلو نخستین آلبوم خود به نام «زیر همکف» را منتشر کرد. آلبوم «تتلیتی» که از معروف‌ترین کارهای او و شامل ۱۵ ترانه است، در سال ۹۲ منتشر شد.
تلاطم شهرت؛ از بازداشت تا ترانه‌خوانی روی ناو
او اولین بار در ۱۲ آذر سال ۹۲ از سوی پلیس امنیت اخلاقی به‌دلیل تولید موسیقی زیرزمینی بازداشت و بعد از چند روز با قید وثیقه آزاد شد.
چندی بعد اخباری مبنی بر انتشار ندامت‌نامه‌ای از سوی تتلو و تلاشش برای کسب مجوز از وزارت ارشاد منتشر شد.
در سال ۹۳ هم ترانه «من یکی از اون یازده‌تام» را در حمایت از تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی برزیل اجرا کرد؛ ترانه‌ای با تم نوستالوژی که در آن از زمین خاکی و توپ پلاستیکی خوانده.
یک سال پس از اجرای این ترانه تتلو اعلام کرد قصد دارد از موسیقی خداحافظی کند و فوتبالیست شود.
او که طرفدارانی در میان فوتبالیست‌ها، از جمله پیام صادقیان، بازیکن وقت تیم پرسپولیس داشت، به تمرین پرسپولیس رفت.
این رویداد بسیار جنجالی شد، اما حضور او در تمرین پرسپولیس چند ساعت بیشتر به طول نینجامید.
در سال ۱۳۹۴ در جریان مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی و گروه ۱+۵ در وین، تتلو ترانه‌ای در حمایت از حق برخورداری ایران از «انرژی هسته‌ای» منتشر کرد.
بخشی از موزیک ویدیوی این ترانه روی عرشه ناو جنگی جماران و بخشی هم در میان تکاوران نیروی دریایی ساخته شد.
این اقدام که می‌توان گفت اولین فعالیت تتلو با سمت و سوی سیاسی بود، بسیار خبرساز شد. او همچنین مهرماه همان سال در موزه صلح تهران حاضر شد و از سوی مجروحان شیمیایی ایران برای ساخت «کلیپ شهدا» مورد تجلیل قرار گرفت.
فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی تتلو اما مانع از بازداشت دوباره او نشد. این خواننده دوم شهریور سال ۱۳۹۵ در حالی که چند روز پیش به دادگاه احضار شده بود، بازداشت شد. این بار او بعد از ۶۲ روز به قید وثیقه آزاد شد.
حمایت از نامزدهای ریاست جمهوری
تتلو از میانه دهه ۹۰ فعالیت‌های خود در حوزه‌های جدی و سیاسی را آغاز کرد و مانند بسیاری از چهره‌های پرطرفدار مورد توجه ستادهای انتخاباتی هم قرار گرفت.
تتلو در انتخابات سال ۱۳۹۶ ابتدا از محمدباقر قالیباف و بعد از کنار کشیدن او، از ابراهیم رئیسی حمایت کرد.
همچنین حضور او در جشن اولین سالگرد «فارس‌پلاس»، از زیر مجموعه‌های خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه، با تیپ و لباس متفاوت بسیار خبرساز شد.
در آن مراسم، تتلو تابلوی کاریکاتور خود را از حمید رسایی، چهره تندروی جریان موسوم به «اصولگرا» و عزت الله ضرغامی، دیگر چهره سیاسی اصولگرا، دریافت کرد.
او در سال ۱۳۹۷ پس از خروج از ایران، در یکی از مصاحبه‌هایش گفت در حال حاضر اگر قرار باشد از کسی حمایت کند، گزینه او محمود احمدی‌نژاد خواهد بود.
ماجرای پیام صوتی و احتمال فشارهای امنیتی
پس از دوره‌ای از حمایت‌ها و فعالیت‌های سیاسی، در سال ۱۳۹۶ پیامی صوتی از تتلو منتشر شد که حاوی نشانه‌هایی از فشارهای امنیتی بر او بود؛ فشاری که به‌ویژه به دوره بین بازداشتش در سال ۱۳۹۵ و حمایت او از برخی نامزدهای اصولگرا مربوط می‌شد.
در این پیام صوتی که ظاهرا حاصل ضبط گفت‌وگوی تلفنی او با فردی ناشناس است، تتلو با صدایی خسته، بریده‌بریده و گاه آمیخته با بغض می‌گوید که ناچار به ماندن در ایران شده، تحت نظارت کامل قرار دارد و امکان انجام آزادانه فعالیت‌های دلخواهش را ندارد.
برخی از سخنان او در این پیام چنین برداشت کردند که او برای حمایت از ابراهیم رئیسی در انتخابات به‌نوعی دستور گرفته بود.
تتلو در بخشی از این فایل صوتی گلایه می‌کند که به او دیکته شده چه بنویسد و چه ننویسد، و حتی در محتوای موسیقی‌اش نیز دخالت شده است.
پس از انتشار این فایل، بسیاری از طرفدارانش از او دلخور شدند که چرا به ابزار تبلیغاتی نظام تبدیل شده است.
مهاجرت به ترکیه
تتلو سال ۱۳۹۷ پس از آنکه از صدور مجوز برای آثارش ناامید شد، برای انتشار کارهایش به ترکیه رفت و در آنجا به فعالیت هنری خود ادامه داد.
این مهاجرت سرآغاز دوره‌ای تازه در زندگی شخصی و هنری تتلو بود؛ یک زندگی لوکس همراه با حضور در محافل شبانه، جنجال‌های فضای مجازی و تبدیل «تتلیتی» به یک فرقه.
در سال ۱۳۹۸ و پس از انتشار خبر بازداشت تتلو در ترکیه، سخنگوی نیروی انتظامی اعلام کرد که این بازداشت به درخواست پلیس ایران و به‌دلیل وجود پرونده قضایی برای او در کشور صورت گرفته است.
برخی رسانه‌های ایران هم اعلام کردند او به درخواست مقامات قضایی جمهوری اسلامی به جرم «اشاعه فساد» و «ترویج مصرف روانگردان» توسط پلیس ترکیه بازداشت شد.
هادی شیرزاد، رییس پلیس بین‌المللی نیروی انتظامی، در آن زمان دلیل این بازداشت را درخواست مراجع قضایی ایران از اینترپل اعلام کرد. این در حالی بود که نامی از امیرحسین مقصودلو در فهرست تحت تعقیب اینترپل به چشم نمی‌خورد.
همان زمان پلیس ترکیه اعلام کرد تتلو به‌دلیل نقض مقررات ویزا بازداشت شده است. او یک هفته بعد آزاد شد.
تتلیتی؛ طرفدارانی با اسم خاص
تتلیتی نام یکی از آلبوم های تتلو است. طرفداران پرحرارت تتلو نیز که عمدتا نوجوان هستند، با این نام شناخته می شوند.
تتلیتی‌ها برای خود آیین و رسوم خاصی در نظر می‌گیرند. رفتار تتلو با آن‌ها نیز شبیه به رفتار یک رهبر فرقه با مریدانش بود. طرفداران تتلو بارها برای حمایت از او به مقابل دادگاه رفتند و هشتگ‌های حمایت از او را در فضای مجازی داغ کردند.
در دوره اقامت تتلو در ترکیه، کنسرت‌های او با حضور چند هزار نفر از طرفداران پرشورش برگزار می‌شد؛ تا جایی که ازدحام جمعیت در این اجراها بارها به سوژه رسانه‌های ترکیه تبدیل شد.
مسدود شدن حساب کاربری میلیونی در اینستاگرام
جنجال‌های خبری تتلو تنها به بازداشت‌های متعدد محدود نبود. اظهارنظرهای او در فضای مجازی نیز بارها خبرساز و بحث‌برانگیز شد.
در آبان ۱۳۹۷ اینستاگرام حساب کاربری تتلو را به‌دلیل استفاده او از عبارت‌های توهین‌آمیز علیه زنان و اینکه از طرفداران مرد خود خواسته بود زنان را کتک بزنند، مسدود کرد.
حساب کاربری تتلو حدود چهار میلیون دنبال‌کننده داشت.
او پس از این اتفاق با حساب کاربری جدید فعالیت خود را از در اینستاگرام از سرگرفت. این حساب کاربری هم دو سال بعد با بیش از چهار میلیون دنبال‌کننده از سوی اینستاگرام مسدود شد.
این بار علت مسدود شدن حساب کاربری او، انتشار چند استوری جنجالی بود که در آن‌ها از راه‌اندازی حرمسرا سخن گفته و از دختران ۱۵ تا ۲۰ ساله خواسته بود به آن بپیوندند.
انتشار این استوری به رابطه جنسی با افراد زیر سن قانونی تعبیر شد و واکنش های بسیاری را در فضای مجازی و رسانه‌ها به همراه داشت.
رابطه تتلو و سحر قریشی
رابطه امیر تتلو و سحر قریشی، بازیگر سینما و تلویزیون، یکی از پرحاشیه‌ترین اتفاقات فضای مجازی فارسی‌زبان در سال‌های اخیر بود.
تصاویر مشترک این دو برای نخستین‌بار در دی‌ماه ۱۳۹۹ در ترکیه منتشر شد و پس از آن، پست‌ها و فعالیت‌هایشان در فضای مجازی از شکل‌گیری یک رابطه میان آن‌ها حکایت داشت.
تتلو که بارها با عبارات عاشقانه از این هنرپیشه یاد کرده بود، تنها پس از چند ماه با او به اختلاف خورد و پیام‌هایی کنایه‌آمیز درباره او نوشت.
قریشی نیز بعد از مدتی سکوت، پست‌هایی منتشر کرد که به‌نوعی پاسخ به نوشته‌های تتلو تلقی می‌شدند.
تتلو به‌تدریج در کانال تلگرام خود جملاتی تند و گاه زن‌ستیزانه علیه قریشی منتشر کرد و حتی برخی جزییات خصوصی رابطه‌شان را علنی ساخت؛ اقدامی که با واکنش‌های گسترده و منفی کاربران در فضای مجازی همراه شد.
رابطه آن‌ها در نهایت پس از چند ماه به جدایی کشیده شد.
بازگشت به ایران و محکومیت به اعدام
دادگستری آذربایجان غربی آذرماه ۱۴۰۲ اعلام کرد تتلو توسط مقام‌های ترکیه به ایران بازگردانده شده و بلافاصله در خاک ایران بازداشت شده است.
خبرگزاری قوه قضاییه هم از شکایات متعدد علیه این خواننده خبر داد.
این در حالی بود که چند روز پیش از آن، تتلو ویدیوهایی در فرودگاه منتشر کرده بود و برخی گزارش‌ها از تمایل او برای بازگشت به ایران حکایت داشت.
با این حال، واقعیت درباره نحوه ورود او به کشور، اینکه بازگشت با تصمیم شخصی‌اش بوده یا پلیس ترکیه او را در مرز بازرگان به ماموران جمهوری اسلامی تحویل داده، همچنان به‌طور دقیق مشخص نشده است.
پس از بازداشت، تتلو به اتهاماتی چون «سب‌النبی، تبلیغ علیه نظام، تشویق به فساد و فحشا و تولید محتوای مستهجن و راه اندازی قمارخانه مجازی» متهم شد.
اتهام «سب‌النبی» علیه تتلو بر اساس ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی منجر به صدور حکم اعدام شد.
این در حالی است که وکلای او اعلام کردند موکلشان در دادگاه بدوی از این اتهام تبرئه شده بود و صدور مجدد حکم اعدام را نتیجه «بازتعریفی غیرحقوقی» از مصادیق توهین دانستند.
با وجود پیگیری‌های وکلای تتلو و افراد نزدیک به او، حکم اعدام همچنان لغو نشده، هرچند شواهدی مبنی بر اجرای قریب‌الوقوع آن نیز وجود ندارد.