وال‌استریت ژورنال: آیت‌الله‌ها مذاکرات هسته‌ای را کش می‌دهند چون دیگر از ترامپ نمی‌ترسند
روزنامه وال‌استریت ژورنال، در یادداشتی نوشت مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و آمریکا ظاهراً به بن‌بست رسیده است. نویسندگان این یادداشت با اشاره به اینکه تهران مطمئن شده رییس‌جمهوری آمریکا دست به اقدام نظامی نمی‌زند، رویکرد ترامپ در مذاکرات هسته‌ای را مورد بررسی قرار داده‌اند.
ری تکیه، پژوهشگر ارشد در شورای روابط خارجی ایالات متحده، و روئل مارک گرشت، افسر سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، نویسندگان این یادداشت که سه‌شنبه شش خرداد منتشر شد، نوشته‌اند: «در چنین شرایطی، دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، بر آن است که این وضعیت را نوعی پیروزی جلوه دهد و به حفظ شرایط موجود بسنده کند؛ وضعیتی که در آن تهران از آزمایش سلاح هسته‌ای خودداری می‌کند.»
به‌نوشته این دو، «حتی ممکن است کاخ سفید با همان پرسشی آرام بگیرد که مسئولان دولت بایدن نیز از خود می‌پرسیدند: چرا ایران تاکنون به سلاح هسته‌ای دست نیافته است؟»
نویسندگان این یادداشت در ادامه افزوده‌اند: «دولت ترامپ بدون موضع‌گیری شفاف در مسائل کلیدی وارد مذاکرات شد؛ موضوعی که موجب شگفتی و خوشحالی طرف ایرانی شد. اما این خوشحالی دوام چندانی نداشت. استیو ویتکاف، از مذاکره‌کنندگان ارشد، به‌همراه مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، آشکارا اعلام کردند که غنی‌سازی اورانیوم در ایران قابل‌قبول نیست. با این حال، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، همچنان مذاکرات را متوقف نکرده است و این نشانه آن است که او امید دارد ترامپ نظرش را تغییر دهد یا حداقل با توافقی موقت موافقت کند که به جمهوری اسلامی اجازه غنی‌سازی در خاک ایران بدهد.»
به‌نوشته تکیه و گرشت، «مانورهای دیپلماتیک و وقت‌کشی‌های مداوم تهران ادامه دارد. اگر ترامپ از این روند خسته شود، ممکن است به اسرائیل چراغ سبز نشان بدهد تا زیرساخت‌های هسته‌ای و تاسیسات موشکی ایران را هدف قرار دهد. اما این گزینه برای او جذاب نیست، زیرا چنین گزینه‌ای به پشتیبانی نظامی آمریکا نیاز دارد.»
در یادداشت منتشرشده در وال‌استریت ژورنال افزوده شده است: «گزینه مطلوب‌تر برای ترامپ، ادامه مذاکرات، جلوگیری از اقدام نظامی اسرائیل و بازگشت به سیاست فشار حداکثری است. او مشکلی ندارد که مسائل بغرنج را به آینده موکول کند و شاید امیدوار است که تحریم‌ها و دیگر ابزارهای در اختیار دولتش، در نهایت ایران را وادار به عقب‌نشینی کنند. اما این مسیر بار دیگر این پرسش را زنده می‌کند که چرا حکومت آخوندها تا کنون به سلاح هسته‌ای دست نیافته است؟»
ری تکیه و روئل مارک گرشت در یادداشت خود نوشته‌اند: «جمهوری اسلامی بهترین مهندسان هسته‌ای را ندارد و صنعت آن هم در سطح بالایی نیست، اما شبکه پیچیده‌ای از واردات غیرقانونی اقلام دومنظوره را در اختیار دارد و از نظر منابع انسانی، دست‌کمی از پاکستان در زمان دستیابی‌اش به بمب اتم در سال ۱۹۹۸ ندارد.»
در این یادداشت آمده است با اینکه ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ به‌شدت افزایش یافته، اما خامنه‌ای در دوران بایدن تصمیم نگرفت آزمایش هسته‌ای انجام دهد.
از نظر نویسندگان این یادداشت، «ترامپ احتمالاً می‌داند که دور دوم سیاست فشار حداکثری هم بخت زیادی برای توقف پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران ندارد. تحریم‌ها همواره گزینه ترجیحی هر دو حزب سیاسی در واشینگتن بوده‌اند. در دولت نخست ترامپ، این باور وجود داشت که فشار اقتصادی می‌تواند نظام جمهوری اسلامی را پیش از دستیابی به بمب، در هم بشکند. اکنون افزایش تحریم‌ها علیه ایران به‌مراتب دشوارتر شده، زیرا چین آشکارا در کنار تهران ایستاده است. تحریم‌ها راه‌حل فوری نیستند و برای اثربخشی زمان می‌طلبند. برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران اکنون بیش از هر زمان دیگری پیش رفته است.»
به‌نوشته ری تکیه و روئل مارک گرشت، «ایران تا ابد به‌عنوان یک کشور در آستانه هسته‌ای باقی نخواهد ماند. در گذشته، ملاها می‌توانستند با جنگ نیابتی یا تهدید به استفاده از موشک‌های دوربرد، قدرت خود را به نمایش بگذارند. اما اکنون، به لطف عملیات اسرائیل، حتی از دفاع مؤثر در خاک خود نیز محروم‌اند. خامنه‌ای ۸۶ ساله است؛ آیا جانشین او نیز تصمیم خواهد گرفت بمب را آزمایش نکند؟ فرماندهان سپاه پاسداران که برنامه تسلیحاتی هسته‌ای را در اختیار دارند، چه؟ با عقب‌نشینی تدریجی آمریکا از صحنه جهانی، چه دوست و چه دشمن، هر دو خواهان امنیتی هستند که تنها یک بمب اتم می‌تواند فراهم کند.»
در ادامه این یادداشت آمده است: «در خاورمیانه مسلمان‌نشین، ترس از دشمنان خارجی به‌سرعت رنگ می‌بازد، جایی که سیاست داخلی و خارجی حول قدرت سخت می‌چرخد. مردان تهاجمی مدام در حال آزمودن مرزها هستند. اکنون، پنج ماه پس از آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، ملاها دیگر از آن رییس‌جمهوری غیرقابل‌پیش‌بینی که در سال ۲۰۲۰ دستور کشتن قاسم سلیمانی را صادر کرد، نمی‌ترسند. به تعبیر نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی: «در موضوعاتی چون خرید غزه و گرینلند، وضع تعرفه‌های جدید، و حتی مذاکرات مربوط به جنگ اوکراین، ترامپ ابتدا فشار حداکثری را اعمال کرد، اما در نهایت راه عقب‌نشینی را باز گذاشت.»
نویسندگان یادداشت وال‌استریت ژورنال افزوده‌اند: «دولت ترامپ بسیاری را در تهران قانع کرده که او خواهان جنگی دیگر در منطقه نیست. تهدیدهایش به آتش و خشم، بیش‌از پیش رنگ و بوی خاورمیانه‌ای گرفته‌اند؛ جایی که واژه‌ها جای عمل را می‌گیرند. با توجه به سانتریفیوژهای پیشرفته ایران و تاسیسات زیرزمینی مقاوم‌سازی‌شده، گزینه نظامی روزبه‌روز کم‌اعتبارتر می‌شود. برای اسرائیل، مسئله اکنون یا هرگز است. اما آمریکا در مقابل تهدیدهایی که فقط برای متحدانش، و نه خودش، وجودی محسوب می‌شوند، صبور است.»
ری تکیه و روئل مارک گرشت در پایان مقاله خود نوشته‌اند: «خامنه‌ای زمانی که جدی‌ترین تصمیم دوران رهبری‌اش را بررسی می‌کند، تمام این واقعیت‌ها را در ذهن خواهد داشت و با در نظر گرفتن آنها به این پرسش جواب خواهد داد که آیا باید از آستانه هسته‌ای عبور کند؟ پرسش کلیدی این است: او آمریکای تحت رهبری ترامپ را چقدر ترسناک می‌بیند؟ سرنوشت همه‌چیز به پاسخ این سوال بستگی دارد.»