اهدای اسپرم حامل یک جهش ژنتیکی نادر، منجر به ابتلای به سرطان ۱۰ کودک در سراسر اروپا شده است. این پرونده نگرانی‌هایی جدی درباره فقدان محدودیت‌های بین‌المللی در استفاده از اسپرم اهداکنندگان به وجود آورده است.
به گزارش گاردین، اسپرم مردی که حامل جهش ژنی نادر سرطان‌زا بوده، منجر به تولد حداقل ۶۷ کودک در اروپا شده که از میان آن‌ها تاکنون ۱۰ نفر به سرطان مبتلا شده‌اند.
این مورد که کودکان متولد شده بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵ را در بر می‌گیرد، پیچیدگی ردیابی خانواده‌های متعدد هنگام شناسایی مشکلات پزشکی جدی را نشان می‌دهد.
کارشناسان پیش از این نسبت به خطرات اجتماعی و روانی استفاده از اسپرم اهداکنندگان واحد برای تولید تعداد زیادی کودک در کشورهای مختلف هشدار داده بودند.
کشف پرونده و شناسایی جهش ژنی
این پرونده از سوی دکتر ادویج کاسپر، زیست‌شناس بیمارستان دانشگاه روئن فرانسه، در کنفرانس سالانه انجمن اروپایی ژنتیک انسانی در میلان مطرح شد.
دکتر کاسپر در این باره گفت: «اروپا نیاز به تعیین محدودیت مشخص برای تعداد فرزندان یا خانواده‌هایی دارد که از اسپرم یک اهداکننده استفاده می‌کنند. آنچه اینجا شاهد آن هستیم، انتشار غیرعادی یک بیماری ژنتیکی است. هیچ مرد عادی‌ای ۷۵ فرزند در نقاط مختلف اروپا ندارد.»
ماجرا از آنجا شروع شد که دو خانواده به طور مستقل به کلینیک‌های باروری مراجعه کردند که فرزندانشان به نوع خاصی از سرطان مبتلا شده بودند که نشان‌دهنده وجود اختلال ژنتیکی نادر بود.
بانک اسپرم اروپایی که اسپرم برای تولد این افراد را فراهم کرده بود، پس از بررسی تایید کرد اهداکننده حامل جهش ژنتیکی نادری به نام تی‌پی۵۳ بوده‌است.
سندرم لی-فرامنی و
زمانی که اسپرم مورد نظر در سال ۲۰۰۸ اهدا شده است، علم پزشکی هنوز این نوع جهش ژنی را نمیشناخته و آزمایشهای رایج نیز قدرت تشخیص آن را نداشتهاند.
خود اهداکننده نیز سالم بوده و هیچ علامت بیماریای نداشته است.
پژوهشهای دکتر کاسپر نشان داد این جهش که منجر به «سندرم لی-فرامنی» میشود، به عنوان یکی از خطرناکترین عوامل ارثی ابتلا به سرطان شناخته میشود.
او در تشریح روش کار خود گفت: «این جهش ژنی را از طریق بررسی اطلاعات جمعیتی و بیماران، استفاده از نرمافزارهای تخصصی و نتایج آزمایشهای مختلف مورد بررسی قرار دادم. نتیجه نشان می‌دهد که این جهش احتمال بالایی برای ایجاد سرطان دارد و فرزندان متولد شده از این اهداکننده باید مشاوره ژنتیک دریافت کنند.»
جستوجوی گسترده در سراسر اروپا
خبر این کشف باعث شد بیمارستانهای کودکان و مراکز ژنتیک در سراسر اروپا دست به کار شوند که نتیجه تحقیقات آن‌ها منجر به شناسایی ۶۷ کودک از ۴۶ خانواده در هشت کشور اروپایی شد که همگی از اسپرم همین اهداکننده متولد شده‌اند.
آزمایش این کودکان نتایج نگرانکنندهای داشت. جهش ژنی در ۲۳ کودک مشاهده شد که ۱۰ نفر از آن‌ها هماکنون به انواع مختلف سرطان از جمله لوسمی و لنفوم غیر هوچکین مبتلا شده‌اند.
پزشکان اعلام کردند این کودکان نیاز به مراقبتهای ویژه دارند. آن‌ها باید هر شش ماه تحت امآرآی کل بدن و مغز قرار بگیرند و پس از بلوغ نیز آزمایشهای منظم پستان و سونوگرافی شکم انجام دهند.
واکنش بانک اسپرم
بانک اسپرم اروپایی که این اسپرم را عرضه کرده است، اعلام کرد تعداد کودکان متولد شده از این اهداکننده از ۶۷ نفر بیشتر است.
این بانک که حداکثر ۷۵ خانواده را برای هر اهداکننده در نظر گرفته، از اعلام رقم دقیق امتناع کرد اما گفت همه کلینیکها را از وضعیت مطلع کرده است.
پروفسور نیکی هادسون از دانشگاه د مونتفورت لستر معتقد است مشکل اصلی در تعداد زیاد کودکان آسیبدیده است.
او گفت: «اگر این اسپرم فقط در یک کشور استفاده میشد، تعداد کودکان محدودتر بود. حالا باید خانواده‌هایی را ردیابی کنیم که در کشورهای مختلف پراکنده شده‌اند.»
جولی پائولی بودتز، سخنگوی بانک اسپرم اروپایی، ابراز تاسف کرد و گفت: «این موضوع ما را عمیقا متاثر کرده است.»
او تاکید کرد که اهداکننده تمام آزمایشهای لازم را گذرانده بوده است.
بودتز در ادامه توضیح داد: «از نظر علمی غیرممکن است بیماریهایی را تشخیص دهیم که از وجودشان اطلاع نداریم. ما خواهان تعیین محدودیت بین‌المللی هستیم و خودمان نیز حداکثر ۷۵ خانواده را برای هر اهداکننده در نظر گرفتهایم.»
