فعالان سیاسی و هنری: نخل طلای کن، تعهد پناهی به ارزش‌های والای انسانی را برجسته می‌کند
نخل طلای کن جعفر پناهی با واکنش گسترده تشکل‌ها، نهادها و شخصیت‌های سرشناس سیاسی، مدنی و فرهنگی مواجه شد. ده‌ها کنش‌گر سیاسی و هنری در بیانیه‌ای مشترک گفتند جایزه پناهی، تعهد او به ارزش‌های والای انسانی را برجسته می‌کند.
ژولیت بینوش، بازیگر سرشناس فرانسوی و رییس هیات داوران جشنواره فیلم کن، گفت دلیل اهدای نخل طلا به فیلم جعفر پناهی، برخاستن «یک تصادف ساده» از بستر مقاومت و بقاست.
او تاکید کرد: «این مساله در دنیای امروز ضروری است و برای همین احساس کردیم باید بزرگترین جایزه را به این فیلم بدهیم.»
بینوش گفت: «این فیلم یک زندانی سابق را که در زندگی‌اش مورد خشونت واقع شده نشان می‌دهد و می‌گذارد از تحولی سخن بگوید که انتقام‌جو نیست... در نتیجه این فیلم برای من درباره امیدی وحشی و ضرورتی دیوانه‌وار است.»
بیانیه تشکل‌ها، نهادها و گروه‌ها
۱۴۳ فعال سیاسی، مدنی، فرهنگی و هنری با انتشار بیانیه‌ای مشترک، کسب نخل طلای جشنواره کن برای فیلم «یک تصادف ساده» را افتخاری بزرگ برای سینما و جامعه مدنی ایران خواندند و نوشتند پناهی با وجود فشارها، زندان و سرکوب طی سال‌ها، به خلق آثار ارزشمند ادامه داده است.
به گفته نویسندگان نامه، پناهی با این موفقیت‌ها بار دیگر ثابت کرد که هنرمند پیشرو و متعهد به آرمان‌های انسانی، می‌تواند حتی در دشوارترین شرایط، الهام‌بخش امید و تغییر باشد.
آنان تاکید کردند این نخل طلا که در کنار جایزه شهروندی جشنواره کن به او اهدا شده، تعهد پناهی را به ارزش‌های والای انسانی برجسته می‌کند و پیامی روشن از استقامت و خلاقیت اوست.
محمد رسول‌اف، مصطفی آل‌احمد، فاطمه معتمدآریا، مهدی یراحی، سعید مدنی، حاتم قادری، نسرین ستوده، صدیقه وسمقی، شیرین عبادی، ابوالفضل قدیانی و مصطفی تاجزاده، برخی از امضاکنندگان این نامه هستند.
انجمن فیلم کوتاه ایران نیز ضمن تبریک دریافت نخل طلای کن از سوی پناهی، اعلام کرد این موفقیت مهر تاییدی بر «اهمیت آزادی بیان، ایستادگی و اراده سرسختانه فیلمسازان مستقل و حذف تصدی‌گری همه جانبه دولتی و ارگانی» است.
کانون کارگردانان سینمای ایران نیز اثر پناهی را محصول «سینمای مستقل و اندیشمند» خواند و گفت نخل طلای کن، نویدبخش و بارورکننده امید به تحقق این حقیقت است که سینمای مستقل و متفکر ایران باوجود تمام محدودیت‌ها، ممنوعیت‌ها، بایدها و نبایدها به مسیر بالنده خود ادامه می‌دهد.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران هم موفقیت پناهی را نه‌تنها پاسداشت شجاعت و خلاقیت یک هنرمند متعهد، بلکه یادآور قدرت هنر در بیان حقیقت، ایستادگی در برابر سانسور، و دفاع از کرامت انسان در تاریک‌ترین روزها توصیف کرد.
این شورا، آثار پناهی را «آیینه‌ای برای جامعه و صدایی برای بی‌صداها» خواند و گفت این صدا با وجود تمام محدودیت‌ها، در جهان طنین‌انداز شده است.
واکنش چهره‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، به تاریخ‌سازی پناهی در جشنوار کن در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در حرکتی نمادین از مقاومت در برابر سرکوب رژیم ایران، جعفر پناهی نخل طلا را به‌دست آورد؛ افتخاری که بار دیگر امید را در دل تمام مبارزان آزادی در سراسر جهان زنده کرد.»
شاهزاده رضا پهلوی در پیام تبریک به پناهی، دریافت جایزه نخل طلای جشنواره کن را «افتخار بزرگی» برای ایران خواند و روزی را آرزو کرد که سینماگران در ایران آزادنه و بدون سانسور فیلم بسازند.
او خطاب به این سینماگر گفت: «آرزومند روزی هستم که شما و همه سینماگران ایرانی بتوانید در کشور خود آزادانه و به دور از هرگونه ممنوعیت و سانسور فیلم بسازید.»
شاهزاده رضا پهلوی با اشاره به سخنرانی پناهی هنگام دریافت نخل طلایی گفت: «خواست آزادی ایران که شما در سخنان خود پس از دریافت این جایزه بیان کردید، همه آن چیزی است که ایرانیان یکصدا و متحد برای دستیابی به آن، با جمهوری اسلامی مبارزه می‌کنند.»
جعفر پناهی، فیلمساز ایرانی و زندانی سیاسی پیشین، شامگاه شنبه سوم خرداد برای فیلم «یک تصادف ساده» برنده نخل طلای جشنواره کن شد و مهم‌ترین جایزه این رویداد سینمایی را از دست کیت بلانشت، بازیگر سرشناس، گرفت.
عبدالله مهتدی، دبیرکل حزب کومله کردستان ایران، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تبریک به جعفر پناهی برای فیلم‌هایش و انسانیتی که در هنر اوست، برای شهامت و صراحتش در مواجهه با سانسور و استبداد و به‌خاطر پیامش برای اتحاد در راه آزادی.»
نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح، در پیامی در اینستاگرام، پناهی را «کارگردان شجاع و برجسته» خواند و نوشت: «او نه با یک "تصادف ساده" که در روندی خستگی‌ناپذیر برای تعمیق مفاهیمی انسانی و حقوق بشری در این جایگاه ممتاز ایستاده است.»
حامد اسماعیلیون، نویسنده و فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی، نیز پناهی را «قهرمانی واقعی» توصیف کرد و با تمجید از فعالیت‌های این فیلمساز نوشت: «او با موانع بزرگی چون سرکوب، اختناق و سانسور روبه‌رو بوده است. شجاعت او الهام‌بخش همه کسانی است که برای عدالت و آزادی می‌جنگند و هم‌زمان هشداری است به آنان که در پیِ سازش با مستبدان هستند.»
اسماعیلیون افزود: «جعفر پناهی با پیروزی‌اش در جشنواره کن امسال ثابت کرد که اراده و عزم راسخ، قوی‌ترین سلاح‌ها در برابر استبداد هستند.»
مهدی محمودیان، زندانی سیاسی، در پیامی از زندان اوین گفت نخل طلای پناهی «فقط یک افتخار سینمایی نیست؛ پیروزی حقیقت است بر سانسور؛ مقاومت است در برابر خاموشی، و اثباتی‌ست بر اینکه تصویر حتی اگر در پستو ساخته شود، می‌تواند بر فراز جهان بدرخشد».
نازنین بنیادی در پستی در ایکس با بازنشر بخشی از سخنان پناهی هنگام دریافت نخل طلایی کن و ابراز امیدواری او برای دستیابی به آزادی در ایران، از این کارگردان به دلیل «صدای وحدت‌آفرین» او قدردانی کرد.
حمله رسانه‌های حکومتی به جعفر پناهی
اهدای نخل طلای کن به جعفر پناهی، در رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی با سکوت خبری یا واکنش‌های خشمگین همراه شد.
روزنامه فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی، در مطلبی با عنوان «نخل طلا، مِس شد» نوشت: «جشنواره‌های درجه‌یک اروپایی نظیر کن، ونیز و برلین از سینماگر ایرانی درک شرق‌شناسانه‌اش از وضعیت را طلب می‌کنند و جز این هیچ ارزش اضافی‌ای برای او قائل نیستند که اگر بودند، راه ورود آن‌ها به صنعت سینمای غرب را هموار می‌کردند.»
خبرگزاری دانشجو، وابسته به بسیج دانشجویی، نیز در مطلبی پناهی را یک «دلال» و «ایران فروش» خواند.
این مطلب مراسم ارائه جایزه به پناهی را «نمایشی» خواند که «بازاریاب‌های سیاسی» همه قسمت‌های آن را طراحی کرده بودند.
«یک تصادف ساده» در داخل ایران، بدون دریافت مجوز رسمی و با نافرمانی در برابر سیاست حجاب اجباری جمهوری اسلامی ساخته شده است.