دانشمندان در اتاق‌های پاک ناسا که برای آماده‌سازی مریخ‌نورد فونیکس در سال ۲۰۰۷ مورد استفاده قرار گرفتند، ۲۶ گونه باکتریایی ناشناخته کشف کردند؛ یافته‌ای که علاوه بر نگرانی درباره آلودگی زیستی، می‌تواند کاربردهایی در پزشکی و صنایع غذایی داشته باشد.
نشریه میکروبیوم گزارش داد در حالی که اتاق‌های پاک ناسا از تمیزترین محیط‌های ساخت‌وساز در جهان محسوب می‌شوند، پژوهشگرانی از آمریکا، هند و عربستان سعودی موفق به شناسایی گونه‌های جدیدی از میکروب‌های مقاوم در این محیط‌ها شده‌اند.
این کشف در حالی صورت گرفته که پیش‌تر تصور می‌شد هیچ میکروبی قادر به زنده ماندن در چنین محیط‌هایی نیست.
اتاق‌های پاک
این میکروب‌ها از مرکز پردازش محموله‌های خطرناک در مرکز فضایی کندی در فلوریدا جمع‌آوری شده‌اند، جایی که مریخ‌نورد فونیکس پیش از پرتاب نهایی‌اش در سال ۲۰۰۷، آخرین مرحله آماده‌سازی را گذراند.
اتاق‌های پاک، محیط‌هایی هستند که به‌طور کامل ضدعفونی می‌شوند و تحت کنترل شدید قرار دارند.
هدف اصلی استفاده از این اتاق‌ها، جلوگیری از ورود میکروب‌ها به محموله‌های فضایی است.
اما به نظر می‌رسد برخی میکروارگانیسم‌ها که به آن‌ها «اکسترموفیل» گفته می‌شود، توانایی شگفت‌انگیزی در بقا در شرایط نامساعد دارند؛ چه در خلا فضا، چه در دهانه آتشفشان‌های زیردریایی یا حتی در اتاق‌های تمیز ناسا.
ژن‌های مرموز و مفید
دانشمندان ۵۳ رده میکروبی را شناسایی کردند که به ۲۶ گونه جدید تعلق دارند. آن‌ها با بررسی ژنوم این اکسترموفیل‌های تازه کشف‌شده، به‌دنبال سرنخ‌هایی برای توضیح توانایی بالای آن‌ها در بقا بودند.
به گفته این تیم تحقیقاتی، احتمال دارد راز این مقاومت در ژن‌هایی نهفته باشد که با ترمیم دی‌ان‌ای، دفع مواد سمی و افزایش سوخت‌وساز مرتبط هستند.
میکروب‌هایی مقاوم برای فضا
هدف از این تحقیق بررسی خطر انتقال حیات میکروبی به ماموریت‌های فضایی و درک بهتر میکروارگانیسم‌هایی بود که می‌توانند شرایط سخت فضا را تحمل کنند.
الکساندر روسادو، عضو دانشگاه علوم و فناوری ملک عبدالله عربستان سعودی، گفت: «تلاش ما جهت جلوگیری از آلودگی تصادفی سیاراتی است که کاوش می‌کنیم.»
کاربردهای زمینی برای یافته‌های فضایی
جونیا شولتز، یکی از پژوهشگران این پروژه، گفت: «ژن‌هایی که در این باکتری‌ها شناسایی شده‌اند، می‌توانند در حوزه‌هایی مانند پزشکی، نگهداری مواد غذایی و مهندسی زیستی کاربرد داشته باشند.»
پیامدهای گسترده برای ماموریت‌های آینده
به گفته کستوری ونکاتسواران، از پژوهشگران بازنشسته آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا، این مطالعه نه‌تنها به بهبود پروتکل‌های اتاق‌های پاک ناسا کمک می‌کند، بلکه می‌تواند دانش ما را درباره حیات در شرایط بسیار سخت گسترش دهد و الهام‌بخش نسل جدیدی از تحقیقات بین‌سیاره‌ای باشد.
