یک پژوهش تازه نشان می‌دهد پیروی از الگوی غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با چاقی مانند کبد و کلیه را کاهش دهد. رژیم غذایی مدیترانه‌ای شامل مصرف زیاد میوه‌ها و سبزیجات، غلات کامل، ماهی و غذاهای دریایی، آجیل و دانه‌ها، حبوبات و ادویه‌های معطر به جای نمک است.
بر اساس گزارش نیوز مدیکال، پژوهشگران در مطالعه‌ای گسترده که در مجله معتبر جاما نت‌ورک اوپن منتشر شده، دریافته‌اند پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با چاقی، به‌ویژه سرطان‌های کبد و کلیه را کاهش دهد.
این یافته‌ها در شرایطی اهمیت می‌یابد که آمار چاقی در سراسر جهان به طرز نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است.
رژیم غذایی مدیترانه‌ای یک الگوی تغذیه‌ای سالم و متعادل است که برگرفته از عادات غذایی کشورهای اطراف دریای مدیترانه، مانند یونان، ایتالیا و اسپانیا‌ست.
این رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی و بر پایه غذاهای طبیعی و تازه است که در آن مصرف گوشت قرمز کم است و به جایش گوشت سفید بیشتر استفاده می‌شود.
چاقی و ارتباط آن با خطر ابتلا به سرطان
بر اساس آمارهای ارائه شده در این پژوهش، شیوع چاقی و اضافه‌وزن میان سال‌های ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۶ در بین مردان و زنان بزرگسال به طور چشمگیری افزایش یافته است. برآوردهای اخیر حاکی از آن است که حدود ۳۹ درصد از جمعیت جهان در حال حاضر دچار چاقی یا اضافه‌وزن هستند.
آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان گزارش داده است وزن اضافی بدن با افزایش خطر ابتلا به سرطان در ۱۳ ناحیه آناتومیکی بدن از جمله کلیه، کبد، پستان، رحم و مری ارتباط دارد.
مطالعات متعدد جمعیتی و کارآزمایی‌های بالینی، اثرات مفید رژیم غذایی مدیترانه‌ای را در کاهش وزن و کاهش چربی شکمی گزارش کرده‌اند.
برای مثال، یک پژوهش درباره سرطان و تغذیه در اسپانیا نشان داد در افرادی که اضافه‌وزن دارند، هرچه پایبندی به رژیم مدیترانه‌ای بیشتر باشد، احتمال پیشرفت به سمت چاقی کمتر خواهد بود.
مطالعه دیگری نشان داد پیروی از رژیم مدیترانه‌ای میزان بقا پس از تشخیص سرطان پستان را بهبود می‌بخشد.
این مطالعه همچنین نشان داد با هر دو واحد افزایش در امتیاز رعایت رژیم مدیترانه‌ای، خطر کلی ابتلا به سرطان، چهار درصد کاهش می‌یابد.
در این سیستم امتیازدهی، نمرات بالاتر نشان‌دهنده رعایت بیشتر اصول این رژیم غذایی است.
یافته‌های مشابهی در یک فراتحلیل (بررسی ترکیبی چندین مطالعه) اخیر نیز گزارش شده که نشان می‌دهد رعایت بیشتر اصول رژیم مدیترانه‌ای، هم خطر مرگ ناشی از سرطان و هم احتمال ابتلا به برخی انواع خاص سرطان را کاهش می‌دهد.
جزییات مطالعه
در این پژوهش که بر اساس بررسی اطلاعات ۵۲۱ هزار و ۳۲۴ نفر در محدوده سنی ۳۵ تا ۷۰ سال از ۲۳ مرکز تحقیقاتی در ۱۰ کشور مختلف بود، محققان ارتباط میان رعایت اصول رژیم مدیترانه‌ای و خطر سرطان‌های مرتبط با چاقی را بررسی کردند.
آن‌ها همچنین بررسی کردند که آیا این ارتباط تحت تاثیر نمایه توده بدنی (BMI) و نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) قرار می‌گیرد یا خیر.
محققان الگوی مصرف ۱۴ گروه غذایی و مواد مغذی را بررسی کردند. آن‌ها میزان مصرف روزانه هر شرکت‌کننده را بر حسب گرم و کالری دریافتی محاسبه کرده و سپس طی دوره پیگیری تقریبا ۱۵ ساله، موارد جدید ابتلا به سرطان را در میان این افراد شناسایی و ثبت کردند.
یافته‌های مطالعه
از مجموع شرکت‌کنندگان واجد شرایط در این مطالعه، ۲۹.۲ درصد را مردان و ۷۰.۸ درصد را زنان تشکیل می‌دهند.
میانگین سن شرکت‌کنندگان ۵۱.۱ سال، میانگین نمایه توده بدنی ۲۵.۳ و نسبت دور کمر به باسن ۰.۸ بوده است.
مطالعات نشان می‌دهند حدود پنج درصد از افرادی که در ابتدای پژوهش سرطان نداشتند، طی دوره پیگیری به سرطان‌های مرتبط با چاقی مبتلا شدند.
نرخ ابتلا در گروه‌هایی با پایبندی کم، متوسط و بالا به رژیم مدیترانه‌ای به ترتیب ۵۳ هزارم، ۴۹ هزارم و ۴۳ هزارم مورد در هر سال-نفر است که روند کاهشی را نشان می‌دهد.
شرکت‌کنندگانی که بیشترین پایبندی را به رژیم مدیترانه‌ای دارند، دارای ویژگی‌های مشترکی هستند: آن‌ها معمولا تحصیلات بالاتر دارند، جوان‌تر و غیرسیگاری هستند، هرچند به طور غیرمنتظره، فعالیت بدنی کمتر و مصرف کالری بیشتری دارند.
پژوهشگران پس از در نظر گرفتن همه عوامل تاثیرگذار دریافتند که پیروی بیشتر از این رژیم غذایی، خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با چاقی را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
در بررسی جداگانه انواع سرطان‌ها، نتایج جالبی به دست آمد.
پیروی بیشتر از رژیم مدیترانه‌ای به طور خاص خطر سرطان‌های کبد، روده بزرگ و کلیه را کاهش می‌دهد.
حتی پیروی متوسط از این رژیم غذایی می‌تواند خطر سرطان مری را کم کند و جالب این‌جاست که این اثر محافظتی برای همه سرطان‌ها یکسان نیست. به‌طور نمونه، برای سرطان‌های پستان در دوران پس از یائسگی، رحم و تخمدان، چنین تاثیری مشاهده نشد.
نکته قابل توجه دیگر مربوط به افرادی است که در گذشته سیگاری بودند. این گروه، با رعایت اصول رژیم مدیترانه‌ای می‌توانند به طور چشمگیری خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با چاقی را کاهش دهند.
به نظر می‌رسد مصرف متعادل الکل و کاهش مصرف گوشت، عناصر کلیدی این رژیم در کاهش خطر سرطان هستند.
یافته مهم دیگر این‌که این اثر محافظتی مستقل از وزن افراد است. یعنی حتی اگر شاخص توده بدنی بالا یا نسبت دور کمر به باسن زیاد باشد، رژیم مدیترانه‌ای همچنان از شما در برابر سرطان محافظت می‌کند.
