نتایج پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند استفاده مداوم از هدفون‌های «نویزگیر» باعث شده است مغز جوانان «نسل زد»، توانایی طبیعی خود را در پردازش صداهای محیطی از دست بدهد. این مشکل که به «اختلال پردازش شنوایی» معروف است، به تازگی در میان جوانان افزایش چشم‌گیری یافته است.
نشریه تلگراف با اشاره به افزایش روزافزون موارد ابتلا به اختلال پردازش شنوایی در میان نسل جوان نوشت که متخصصان شنوایی‌سنجی سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS) استفاده گسترده از هدفون‌های نویزگیر را عامل بروز این مشکلات عصبی در مغز جوانان می‌دانند.
به گفته این متخصصان، تعداد زیادی از جوانان با شکایت از مشکلات شنوایی به آن‌ها مراجعه می‌کنند اما معاینات نشان می‌دهند گوش این افراد سالم است و مشکل اصلی به ناتوانی مغز در پردازش صداها برمی‌گردد.
این اختلال که با نام «اختلال پردازش شنوایی» (APD) شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که مغز در درک و تفکیک صداها و کلمات از نویز پس‌زمینه، دچار مشکل می‌شود.
افراد مبتلا به این اختلال در موقعیت‌های اجتماعی برای گفت‌وگو با مشکل مواجه می‌شوند و شنیدن دستورالعمل‌ها در محیط کار یا مدرسه برایشان دشوار است. همچنین درک افرادی که تند صحبت می‌کنند یا لهجه‌های متفاوت دارند، برای آن‌ها چالش‌برانگیز است.
سوفی، دختر ۲۵ ساله‌ای که در لندن به‌عنوان کارمند در یک اداره کار می‌کند، پس از این‌که بارها به او گفته شد خوب گوش نمی‌دهد، حواس پرت است یا کمی گیج می‌زند، متوجه شد به این اختلال مبتلاست.
او گفت: «صداها را می‌شنوم اما نمی‌توانم تشخیص دهم از کجا می‌آیند. می‌دانم چه کسی در حال صحبت است اما مغزم نمی‌تواند به سرعت حرف‌هایش را پردازش کند.»
سوفی در ادامه توضیح داده است که در کلاس‌های دانشگاه، حرف‌های استاد برایش نامفهوم به نظر می‌رسید و به همین دلیل ترجیح می‌داد به جای حضور در کلاس، سخنرانی‌‌های ضبط شده را با زیرنویس تماشا کند.
متخصص شنوایی‌سنج سوفی معتقد است استفاده از هدفون‌های نویزگیر به مدت پنج ساعت در روز، باعث این مشکل شده است.
او از متخصصانی است که خواستار تحقیقات بیشتر درباره رابطه این اختلال با استفاده بیش از حد از هدفون هستند.
شنیدن و گوش دادن
رنه آلمیدا، مدیر بخش شنوایی‌سنجی بزرگسالان در بیمارستان امپریال کالج لندن، به تازگی شاهد افزایش مراجعه جوانان به این بخش است.
به گفته او، شنیدن صداهای متنوع برای مغز انسان بسیار ضروری است تا بتواند تشخیص دهد که روی کدام صدا باید تمرکز کند.
آلمیدا در گفت‌وگو با بیبیسی جهانی تاکید کرد: «بین شنیدن و گوش دادن تفاوت وجود دارد. ما متوجه شدهایم که مهارتهای گوش دادن در حال آسیب دیدن است.»
پیشتر این اختلال بیشتر با مواردی مانند آسیب مغزی در دوران کودکی، عفونت گوش یا نقص ژنتیکی مرتبط بود اما امروز تعداد زیادی از افراد بدون داشتن این سوابق نیز به این اختلال مبتلا می‌شوند.
متخصصان شنوایی‌سنجی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا استفاده از هدفون‌های نویزگیر میتواند یکی از عوامل این مشکل باشد یا خیر.
این هدفون‌ها گرچه میتوانند از گوش در برابر صداهای آزاردهنده محافظت کنند اما به گفته کارشناسان، استفاده از آن‌ها ممکن است باعث شود مغز توانایی طبیعی خود را «در تشخیص و جداسازی صداهای محیطی» از دست بدهد.
توانایی جداسازی صداهای محیطی
کلر بنتون، معاون آکادمی شنوایی‌سنجی بریتانیا، معتقد است وقتی صداهای روزمره مثل صدای قطار یا بوق ماشینها با هدفون مسدود می‌شوند، ممکن است مغز کمکم تواناییاش را در تفکیک و پالایش صداها از دست بدهد: «با استفاده از این هدفون‌ها، شما خودتان را در یک محیط غیرطبیعی قرار میدهید که فقط صداهای دلخواهتان را میشنوید و مغزتان دیگر مجبور نیست برای تشخیص صداها تلاش کند.»
بنتون توضیح داد که مهارتهای پیچیده شنیداری مغز تا اواخر دوره نوجوانی در حال تکامل است. به همین دلیل، استفاده مداوم از هدفون‌های نویزگیر در این سن میتواند روند طبیعی رشد تواناییهای مغز در پردازش گفتار و صدا را مختل کند.
در حال حاضر، بیمارستان سلطنتی گوش و حلق و بینی وایستمن تنها مرکز سیستم درمان ملی بریتانیا در انگلستان است که ارزیابی کامل اختلال پردازش شنوایی را انجام می‌دهد و بیماران باید دستکم ۹ ماه برای دریافت نوبت صبر کنند.
به گفته پروفسور دوریس-اوا بامیو که مسئول انجام این ارزیابیها است، زمانبر بودن فرآیند تشخیص یکی از دلایل این صف طولانی است: «این یک روند پرهزینه است چون فراتر از یک تست ساده شنوایی‌سنجی است. هر آزمایش میتواند تا دو ساعت طول بکشد و نیاز به بررسیهای تکمیلی دارد. برای بزرگسالان، ارزیابی شناختی هم لازم است و در مورد کودکان، گاهی باید با روانشناس تربیتی هم مشورت شود.»
تماشای برنامهها با زیرنویس
از زمان شیوع کرونا، عادتهای مردم در گوش دادن به موسیقی و تماشای ویدیو و تلویزیون تغییر کرده است.
بر اساس نظرسنجی موسسه یوگاو، بیش از ۶۰ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۴ ساله، برنامههای مورد علاقهشان را با زیرنویس تماشا می‌کنند.
به گفته دکتر امجد محمود، رییس بخش شنوایی‌سنجی بیمارستان گریت اورموند استریت، تعداد مراجعهکنندگان زیر ۱۶ سال به کلینیک این بیمارستان بهطور چشم‌گیری افزایش یافته است.
روشهای درمانی متنوعی برای این اختلال وجود دارد که متخصصان سعی می‌کنند با این روشها، به گوش و مغز فرد آموزش دهند چطور کلمات را از میان صداهای اطراف تشخیص دهند.
این روشها شامل بازیهای تلفن همراه و سمعکهای ضعیف می‌شوند که به بیمار کمک می‌کنند تا مهارت تشخیص صداها را تمرین کند.
