وب‌سایت خبری تایمز اسرائیل گزارش داد طرح دونالد ترامپ درباره جابه‌جایی ساکنان نوار غزه و مالکیت آمریکا بر این باریکه، از سوی یک استاد دانشگاه جورج واشینگتن در اختیار رییس‌جمهوری ایالات متحده قرار گرفته است.
بر اساس این گزارش، جوزف پلزمَن، کارشناس اقتصاد و روابط بین‌المللی، این طرح را در ژوییه ۲۰۲۴ و در بحبوحه کارزارهای انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده در اختیار تیم ترامپ قرار داد.
پلزمن به‌عنوان مدیر «مرکز پیشبرد مطالعات اقتصادی خاورمیانه و شمال آفریقا» در دانشگاه جورج واشینگتن مشغول فعالیت است.
جزییات این طرح نخستین بار در ماه اوت ۲۰۲۴ در جریان مصاحبه پلزمن با کوبی باردا، تاریخ‌نگار اسرائیلی، در پادکست «آمریکا، بِیبی!» به‌صورت عمومی مطرح شد.
پلزمن در این پادکست گفت تیم ترامپ از او خواسته بود طرحی «خارج از چارچوب» درباره آینده نوار غزه پس از پایان مناقشه کنونی تهیه کند.
او افزود: «این مقاله در اختیار تیم ترامپ قرار گرفت زیرا آن‌ها کسانی بودند که در ابتدا به آن علاقه نشان دادند، نه تیم بایدن.»
این استاد دانشگاه جورج واشینگتن در طرح خود با استناد به داده‌های بانک جهانی، به وضعیت بحرانی اقتصاد غزه پرداخت و نوشت که رشد سالانه تولید ناخالص داخلی این منطقه بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۲، به‌طور میانگین ۰.۴ درصد بوده و سرانه تولید ناخالص داخلی به دلیل رشد بالای جمعیت، سالانه ۲.۵ درصد کاهش یافته است.
آمارها از غزه و نگرانی‌های جهانی
تا سال ۲۰۲۲، نرخ بیکاری در غزه ۴۵ درصد بود و ۵۳ درصد از ساکنان آن زیر خط فقر زندگی می‌کردند. این آمار برای فلسطینیان در کرانه باختری ۱۳ درصد است.
بر اساس برآوردهای بانک جهانی در سال ۲۰۲۴، حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از مردم غزه در پی مناقشه کنونی بی‌خانمان شده‌اند و در فقر به سر می‌برند. همچنین ۶۲ درصد از ساختمان‌هایی که برجا مانده‌اند، به دلیل شدت آسیب‌های وارده، غیرقابل سکونت هستند. ۹۰ درصد جاده‌های اصلی این باریکه نیز تخریب شده‌اند.
پلزمن با اشاره به دامنه ویرانی‌ها در غزه هشدار داد این منطقه دیگر قابل تعمیر یا بازسازی نیست و هیچ سرمایه‌گذار خصوصی و بین‌المللی‌ای در این راه پیش‌قدم نخواهد شد.
او تاکید کرد وضعیت در غزه به گونه‌ای است که «شما باید تمام این مکان را ویران کنید و همه چیز را از صفر کلید بزنید».
ترامپ طرح خود را در مورد تسلط آمریکا بر نوار غزه، نخستین بار ۱۶ بهمن در نشست مطبوعاتی مشترک با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در واشینگتن مطرح کرد.
هر چند این طرح با انتقادات گسترده بین‌المللی روبه‌رو شده است اما او در روزهای گذشته بارها بر ضرورت اجرای آن تاکید کرده است.
رییس‌جمهوری ایالات متحده ۲۱ بهمن با تکرار مواضع خود گفت: «متعهد به خرید و مالکیت غزه هستم و ممکن است بخش‌هایی از آن را برای بازسازی به کشورهای دیگر خاورمیانه واگذار کنم.»
ظرفیت‌های نوار غزه برای توسعه و رونق اقتصادی
پلزمن در ادامه مصاحبه خود با پادکست «آمریکا، بِیبی!»، سه ظرفیت قابل توجه نوار غزه را گردشگری، کشاورزی و فن‌آوری‌های پیشرفته (های‌تِک) برشمرد و هم‌زمان تاکید کرد اجرای پروژه‌ها در این زمینه، مشروط به انجام اقدامات گسترده‌ای است.
او گفت: «اجرای این طرح مستلزم تخلیه کامل منطقه است تا بتن‌های تخریب‌شده بازیافت شوند و هیچ اثری از ساخت‌وسازهای عمودی که زیر زمین ریشه دارند، باقی نماند.»
این استاد دانشگاه، پیش از این با «آژانس توسعه جهانی ایالات متحده» موسوم به USAID، در زمینه توسعه اقتصادی چین همکاری کرده است.
تایمز اسرائیل نوشت طرح پلزمن برای غزه بر پایه روش «ساخت، بهره‌برداری، واگذاری» یا همان BOT بنا شده است که در کشورهای در حال توسعه به کار گرفته می‌شود.
در این روش، شرکت‌ها و سازمان‌های بخش خصوصی با نهادهای دولتی در قالب مشارکت‌های سرمایه‌گذاری قرارداد همکاری منعقد می‌کنند و در ازای آن، دولت مجوز بهره‌برداری از این املاک را به‌مدت ۵۰ تا ۱۰۰ سال در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
به عبارت دیگر، یک نهاد خصوصی پس از ساخت یک پروژه، به مدت چند دهه از آن بهره‌برداری می‌کند و سپس مالکیت آن به یک نهاد دولتی منتقل می‌شود.
در طول دوره بهره‌برداری، این نهاد خصوصی مجاز خواهد بود در ازای استفاده سایرین از زیرساخت‌های این پروژه، هزینه دریافت کند.
بر اساس طرح پلزمن، رستوران‌ها، هتل‌ها و دیگر امکانات لوکس در سمت غربی نوار غزه و در کنار ساحل ساخته خواهند شد.
ساخت ساختمان‌های مسکونی ۳۰ طبقه نیز قرار است در سمت شرقی این باریکه انجام گیرد. این ساختمان‌ها با الهام از سبک معماری جمهوری خلق چین احداث خواهند شد.
خلیل الحیه، معاون رییس دفتر سیاسی حماس، ۲۲ بهمن طرح ترامپ را برای مالکیت آمریکا بر نوار غزه، «محکوم به شکست» خواند.
او در سخنرانی خود در مراسم حکومتی سالگرد انقلاب ۱۳۵۷ در تهران گفت: «ما این طرح را همانند پروژه‌های پیش از آن ناکام خواهیم گذاشت.»
در واکنشی دیگر به این طرح، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، از موضع‌گیری در قبال طرح ترامپ برای «خرید نوار غزه» خودداری کرد و گفت که روسیه برای اظهار نظر، در انتظار اعلام جزییات بیشتر این پیشنهاد می‌ماند.
پسکوف دوشنبه ۲۲ بهمن گفت: «اگر قرار است درباره یک طرح عملی و منسجم صحبت کنیم، باید منتظر جزییات بیشتری باشیم. ما درباره یک میلیون و ۲۰۰ هزار فلسطینی که در آنجا زندگی می‌کنند، صحبت می‌کنیم و این موضوع احتمالا مساله اصلی به شمار می‌رود.»
