تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
طی کمتر از یک ماه گذشته، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، برای سومین بار به حکومت جدید سوریه حمله کرد. پس از سقوط بشار اسد، جمهوری اسلامی تنها کشوری در خاورمیانه بوده که نسبت به این تحول سیاسی واکنشی منفی نشان داده است.
در حالی که دیگر کشورهای منطقه یا از سرنگونی اسد استقبال کرده‌اند یا ابراز امیدواری کرده‌اند که سوریه پس از سال‌ها جنگ و درگیری شاهد صلح و ثبات باشد، جمهوری اسلامی موضع کاملا متفاوتی اتخاذ کرده است.
بیشتر کشورهای منطقه،هیئت‌های دیپلماتیک خود را به دمشق فرستاده و با حکومت جدید سوریه وارد گفت‌وگو و رابطه شده‌اند. در مقابل، جمهوری اسلامی از همان ابتدا سرنگونی اسد را محکوم کرد. علی خامنه‌ای حتی به‌صراحت گفته است که این حکومت باید سرنگون شود.
سخنرانی‌های مکرر خامنه‌ای علیه حکومت جدید سوریه نشان از اصرار و لجاجتی دارد که به‌نظر می‌رسد هدفی جز تولید دشمنی جدید برای مردم ایران ندارد.
مردم سوریه در دهه گذشته به‌دلیل دخالت‌های جمهوری اسلامی و گروه‌های نیابتی‌اش مانند حزب‌الله، لشکر فاطمیون و حرکت النجبا، متحمل رنج‌های فراوانی شده‌اند. بسیاری از سوری‌ها جمهوری اسلامی را شریک بشار اسد در جنایات جنگی و آوارگی میلیون‌ها نفر از مردم کشور خود می‌دانند. به جای تلاش برای ترمیم این زخم‌ها و بهبود ذهنیت مردم سوریه نسبت به ایران، خامنه‌ای همچنان بر دشمنی با حکومت جدید سوریه پافشاری می‌کند.
خامنه‌ای در سخنرانی اخیر خود مدعی شد که وضعیت جدید سوریه هرج‌ومرج و بی‌ثباتی است. این در حالی است که اکثر مردم سوریه از تحولات جدید با امیدواری استقبال کرده‌اند.
به‌نظر می‌رسد خامنه‌ای قصد دارد به جای مردم سوریه قضاوت کند و به آنها بگوید که شرایطشان خراب است و خودشان متوجه نیستند. این نگاه پدرسالارانه و تحقیرآمیز نه‌تنها هیچ کمکی به بهبود روابط ایران و سوریه نمی‌کند، بلکه تنش‌ها را تشدید می‌کند.
یکی از دلایل اصلی مخالفت خامنه‌ای با حکومت جدید سوریه، نگرانی او از پیامدهای این تحول برای جمهوری اسلامی است. از دید خامنه‌ای، اگر تجربه سوریه پس از سرنگونی اسد موفق و رضایت‌بخش باشد، ممکن است مردم ایران نیز به این نتیجه برسند که سرنگونی دیکتاتوری می‌تواند شرایط را بهبود بخشد. این نگرانی باعث شده است که جمهوری اسلامی تمام تلاش خود را به کار گیرد تا مانع از موفقیت حکومت جدید سوریه شود.
به‌نظر می‌رسد جمهوری اسلامی به دنبال آن است که از طریق حمایت از گروه‌های مسلح و ناراضی در سوریه، این کشور را بی‌ثبات کند. این سیاست ممکن است به ایجاد گروه‌هایی مشابه حزب‌الله در سوریه منجر شود که هدفشان ناامن کردن اوضاع باشد. خامنه‌ای با این اقدامات تلاش می‌کند تا به ادعای خود مبنی بر اینکه سرنگونی اسد به هرج‌ومرج می‌انجامد، اعتبار ببخشد.
جالب اینجاست که احمد الشرع، معروف به جولانی، رهبر حکومت جدید سوریه، با وجود سابقه‌اش در گروه‌هایی مانند تحریرالشام، داعش و القاعده که در فهرست گروه‌های تروریستی برخی کشورها قرار دارند، در گفت‌وگوهای اخیر خود با ادبیات قابل قبولی درباره ایران صحبت کرده است. جولانی ابراز امیدواری کرده که ایران نقش مثبتی در منطقه ایفا کند و سیاست‌های مداخله‌جویانه‌اش در امور داخلی سوریه را کنار بگذارد. این موضع‌گیری‌ها در تضاد کامل با سخنان تند و تحریک‌آمیز خامنه‌ای است.
اصرار خامنه‌ای بر دشمنی با حکومت جدید سوریه نه‌تنها به بهبود روابط ایران و سوریه کمکی نمی‌کند، بلکه باعث ایجاد دشمنی جدید برای مردم ایران می‌شود.
در شرایطی که بسیاری از کشورهای منطقه در تلاش برای برقراری صلح و ثبات در سوریه هستند، جمهوری اسلامی با سیاست‌های خصمانه‌اش خود را در انزوا قرار داده است. این سیاست‌ها نه‌تنها به منافع ملی ایران آسیب می‌زند، بلکه وجهه‌ای منفی از کشور در منطقه به نمایش می‌گذارد. خامنه‌ای باید درک کند که دوران دیکتاتوری‌های پدرسالارانه به پایان رسیده و مردم منطقه خواهان تغییرات مثبت و پایدار هستند. ادامه این مسیر تنها به تعمیق انزوای ایران در منطقه منجر خواهد شد.
