چرا دیگر خبری از نیروی هوایی قدرتمند ایران نیست؟
تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
چرا نیروی هوایی ایران در میان درگیری‌های اسرائیل و جمهوری اسلامی غایب است؟ در حالی که بحث درگیری‌های اسرائیل و جمهوری اسلامی عمدتاً بر توان موشکی ایران و نیروی هوایی اسرائیل متمرکز است، جای خالی نیروی هوایی ایران به شدت به چشم می‌آید.
پاسخ این پرسش ساده است: نیروی هوایی ایران که روزگاری از قوی‌ترین و مدرن‌ترین نیروهای هوایی جهان بود، امروز با ناوگانی فرسوده و کهنه روبه‌رو است.
مشکل از خلبان‌های ایرانی نیست؛ آنها همچنان از بهترین خلبان‌های جهان هستند. مشکل اصلی در فرسودگی ناوگان هوایی است. بیشتر هواپیماهای ایران از جمله فانتوم‌های اف ۴ و اف ۵ و تامکت اف ۱۴ متعلق به ۶۰ تا ۷۰ سال پیش هستند. این هواپیماها در زمان خود پیشرفته بودند؛ اما حالا پس از نیم‌قرن، در برابر اف ۳۵های رادارگریز یا اف ۱۵ و اف ۱۶های مدرن هیچ شانسی ندارند.
جمهوری اسلامی، با سیاست‌های ضدآمریکایی‌اش، باعث شده که ایران از دسترسی به هواپیماهای مدرن غربی محروم بماند.
در حالی که کشورهای منطقه مثل ترکیه، عربستان، امارات، قطر و اسرائیل با خرید هواپیما و مدرن‌ترین تجهیزات هوایی از غرب، امنیت هوایی خود را تامین کرده‌اند، ایران تنها به خرید جنگنده‌های قدیمی از روسیه بسنده کرده است.
میگ ۲۹ که جمهوری اسلامی از روسیه خریداری کرده، تکنولوژی ۴۰ سال پیش است و سوخو-۳۵هایی که به‌عنوان امید نیروی هوایی جمهوری اسلامی مطرح بودند، هنوز از سوی روسیه تحویل داده نشده‌اند. این در حالی است که حتی پدافندهای روسی اس ۳۰۰ هم در مقابل حملات اسرائیل نتوانستند کارایی نشان دهند و یکی پس از دیگری منهدم شدند.
وعده‌های توخالی ساخت هواپیمای جنگی
در داخل کشور هم ادعای ساخت هواپیماهای بومی مثل کوثر، آذرخش و صاعقه مطرح شده، اما واقعیت این است که اینها عمدتا در بهترین حالت همان اف ۵های قدیمی هستند که فقط رنگ و لعاب جدیدی به آنها داده شده است. ساخت هواپیمای جنگی به این سادگی نیست؛ هواپیماهای جدید باید در نمایشگاه‌های بین‌المللی آزمایش و از سوی کارشناسان نظامی ارزیابی شوند. اما هیچ‌کدام از این پروژه‌های ایرانی تا امروز چنین مراحلی را طی نکرده‌اند.
اگر کشوری نتواند هواپیما تولید کند، ایرادی نیست؛ بسیاری از کشورها هم چنین توانی ندارند و از طریق روابط سیاسی مناسب، تجهیزات نظامی می‌خرند.
شاه ایران نیز با استفاده از روابط خوب با آمریکا توانست ناوگانی از پیشرفته‌ترین هواپیماهای آن زمان، از جمله اف ۴، اف ۵ و اف ۱۴ را برای ایران تامین کند. این هواپیماها در جنگ ایران و عراق نقش بزرگی در دفاع از کشور ایفا کردند و خلبان‌های ایرانی با آنها رشادت‌های بسیاری نشان دادند.
پرسش‌های مردم و نظامیان: جنگ با اسرائیل چرا؟
اما امروز در میان مردم و حتی برخی از ارتشی‌ها این سوال مطرح است: چرا باید درگیر جنگ با اسرائیل شویم؟ آیا اسرائیل به خاک ایران تجاوز کرده یا بخشی از آن را اشغال کرده است؟ چرا جمهوری اسلامی سرنوشت کشور را به غزه و لبنان گره زده است، در حالی که بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی چنین رویکردی ندارند؟
سیاست‌های نادرست جمهوری اسلامی، به‌ویژه پس از انقلاب، از جمله اعدام فرماندهان ارتش و اخراج نیروهای باتجربه، به تضعیف نیروی هوایی منجر شد. اما امروز، درگیری با اسرائیل و هزینه کردن منابع و جان انسان‌ها برای اهدافی که ارتباطی با منافع ملی ایران ندارند، سوالات جدی در میان مردم ایجاد کرده است.