ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا (وی‌ال‌تی)، یک سیاره فراخورشیدی را کشف کردند که به دور ستاره بارنارد، نزدیک‌ترین ستاره منفرد به خورشید می‌چرخد. در این سیاره فراخورشیدی یک سال کمی بیش از سه روز زمینی طول می‌کشد.
کشف این سیاره جدید چهارشنبه ۱۱ مهر در مقاله‌ای در مجله «ستاره‌شناسی و اخترفیزیک» اعلام شد.
این کشف نتیجه مشاهداتی است که طی پنج سال گذشته با استفاده از تلسکوپ وی‌ال‌تی در رصدخانه پارانال در شیلی انجام شده است.
ستاره بارنارد
ستاره بارنارد که تنها شش سال نوری از زمین فاصله دارد، دومین سامانه ستاره‌ای نزدیک به منظومه شمسی پس از گروه سه‌ستاره‌ای آلفا قنطورس است و نزدیک‌ترین ستاره منفرد به زمین محسوب می‌شود. بارنارد همیشه به دلیل نزدیکی به منظومه شمسی، یکی از اهداف اصلی در جستجوی سیارات فراخورشیدی شبیه به زمین است.
بارنارد بی
گونزالس هرناندز، پژوهشگر در موسسه اخترفیزیک جزایر قناری در اسپانیا و نویسنده اصلی این مقاله گفت: «حتی اگر زمان زیادی طول کشید، ما همیشه مطمئن بودیم که می‌توانیم چیزی پیدا کنیم.»
تیم او به دنبال سیگنال‌هایی از سیارات فراخورشیدی ممکن در منطقه قابل سکونت یا معتدل ستاره بارنارد (محدوده‌ای که آب مایع می‌تواند روی سطح سیاره وجود داشته باشد) بودند.
ستاره‌های کوتوله قرمز مانند ستاره بارنارد از آنجا که سیارات سنگی با جرم کم در اطراف آنها راحت‌تر از ستاره‌های بزرگ‌تر شبیه به خورشید قابل شناسایی هستند، معمولا هدف ستاره‌شناسان قرار می‌گیرند.
سیاره فراخورشیدی تازه کشف شده «بارنارد بی» نام‌گذاری شده و فاصله‌اش تا ستاره بارنارد بیست برابر کمتر از فاصله عطارد به خورشید است.
این سیاره هر ۳/۱۵ روز زمینی به دور ستاره خود می‌چرخد و دمای سطح آن حدود ۱۲۵ درجه سانتی‌گراد است.
به گفته هرناندز، بارنارد بی، یکی از کم‌جرم‌ترین سیارات فراخورشیدی شناخته‌شده و یکی از معدود سیاراتی است که جرمی کمتر از زمین دارد؛ اما بیش از حد به ستاره میزبان خود نزدیک است و خارج از منطقه قابل سکونت قرار دارد.
او گفت حتی اگر دمای این ستاره حدود ۲۵۰۰ درجه کمتر از خورشید باشد، همچنان خیلی گرم است تا بتواند آب مایع را روی سطح خود نگه دارد.
جستجو برای سیارات فراخورشیدی
این تیم برای مشاهداتشان، از طیفنگار اچل که ابزاری بسیار دقیق برای اندازهگیری لرزش یک ستاره ناشی از نیروی گرانشی یک یا چند سیاره مداری است استفاده کردند. نتایج حاصل از این مشاهدات از سوی دادههای دیگر ابزارهای تخصصی در شکار سیارههای فراخورشیدی تایید شده است.
علاوه بر سیاره تایید شده، این تیم به وجود سه نامزد دیگر سیاره فراخورشیدی که به دور همان ستاره میچرخند، اشاره کرد. این نامزدها برای تایید نیاز به مشاهدات اضافی با طیفنگار اچل دارند.
به گفته آلخاندرو سوآرز ماسکارنیو، پژوهشگر در موسسه اخترفیزیک جزایر قناری و یکی از نویسندگان این مقاله اکنون باید به مشاهدات بیشتر این ستاره ادامه داد تا سیگنالهای دیگر نامزدها را تایید کرد.
او گفت کشف این سیاره، همراه با کشفیات قبلی مانند پروکسیما بی و پروکسیما دی، نشان میدهد که محیط کیهانی نزدیک زمین پر از سیارات کمجرم است.
تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا (ایالتی) که در حال ساخت است، قرار است تحول عظیمی در حوزه پژوهش سیارههای فراخورشیدی ایجاد کند.
محققان با این تلسکوپ میتوانند فراتر از محدوده تلسکوپهای کنونی تعداد بیشتری از این سیارات کوچک و سنگی را در منطقه معتدل اطراف ستاره‌های نزدیک شناسایی و بر روی ترکیب اتمسفر آنها مطالعه کنند.
