بر اساس داده‌های یک مطالعه که نتایج آن روز چهارشنبه۱۲ تیر منتشر شد، داروی بسیار محبوب کاهش وزن وی‌گووی ( Wegovy) و داروهای مشابه آن می‌تواند مبتلایان به دیابت نوع دو را در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی تهدید‌کننده بینایی قرار دهند.
داروهای دیابت Wegovy و Novo Ozempic و Rybelsus همگی حاوی ماده فعال یکسانی به نام سماگلوتید هستند، و در دسته ای از داروها جای می‌گیرند که به‌عنوان آگونیست های گیرنده GLP1 شناخته می‌شوند.
به نوشته دیکشنری پزشکی دورلند، آگونیست یک ماده‌شیمیایی است که در یک سلول با اتصال به گیرنده‌های آن سلول باعث پاسخ و واکنش آن سلول می‌شود. آگونیست اغلب تقلیدکننده عمل یک ماده طبیعی در بدن است. در حالی که یک آگونیست باعث یک پاسخ و کنش در سلول می‌شود، آنتاگونیست با مسدود کردن محل اتصال، مانع اتصال و عمل آگونیست می‌گردد.
براساس نتایجی پژوهشی که پژوهشگران در موسسه جاما «JAMA Ophthalmology» انجام دادند، میزان مشکل چشمی که به عنوان نوروپاتی ایسکمیک اپتیک غیر شریانی قدامی یا NAION شناخته می‌شود، در افرادی که سماگلوتید برای دیابت نوع دو مصرف می کردند، ۸.۹ درصد بود. این میزان، برای بیمارانی که از داروهای دیابت غیر GLP1 استفاده می‌کردند، ۱.۸ درصد بود.
طبق نتایج این پژوهش، میزان بیماری چشم در میان افرادی که سماگلوتیید را برای کاهش اضافه وزن یا چاقی مصرف می‌کردند، ۶.۷ درصد بود، در حالی که این میزان برای کسانی که انواع دیگر داروها را برای کاهش وزن دریافت می‌کردند، ۰.۸ بود.
در این مطالعه مشاهده‌ای که ۳۶ ماه به طول انجامید، ۷۱۰ بزرگسال مبتلا به دیابت نوع دو و ۷۷۹ نفر دیگر برای کاهش وزن از این داروها استفاده کردند.
NAION از نرسیدن خون کافی به عصب بینایی ایجاد می‌شود و باعث از دست دادن ناگهانی بینایی بدون درد در چشم می‌شود. این دومین علت شایع کوری ناشی از آسیب عصب بینایی پس از گلوکوم است.
در این پژوهش، پس از در نظر گرفتن سایر عوامل خطرزا برای این بیماری، مانند فشار خون بالا و آپنه انسدادی خواب، استفاده از سماگلوتید با بیش از چهار برابر بیشتر خطر ابتلا به NAION در افرادی که آن را برای دیابت دریافت کرده بودند و بیش از هفت برابر کسانی که آن را برای کاهش وزن دریافت می‌کنند، افزایش یافت.
شرکت داروسازی دانمارکی نووو نوردیسک ( Novo Nordisk) در بیانیه‌ای به چند محدودیت در طراحی این مطالعه اشاره کرد و گفت این پژوهش یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده نبود.
به گفته این شرکت، «به‌طور کلی، داده‌های منتشر شده در این مطالعه برای ایجاد ارتباط علمی بین استفاده از آگونیست گیرنده GLP-1 و NAION کافی نیست.»
NAION اغلب افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به گفته آکادمی چشم‌پزشکی آمریکا، در کل جمعیت ایالات متحده، میزان بروز سالانه این بیماری ۰.۵۴ در هر ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده شده است که به ۲.۳ تا ۱۰.۲ در هر ۱۰۰ هزار بزرگسال بالای ۵۰ سال افزایش می‌یابد.
میانگین سنی در این مطالعه در بین بیمارانی که از سماگلوتید برای کاهش وزن استفاده می‌کردند ۴۶ سال و در بیماران دیابتی ۵۷ سال بود.
گراهام مک گیون از دانشگاه کوئینز که درباره بیماری چشمی دیابتی مطالعه می‌کند اما در این پژوهش شرکت نداشت، درباره این پژوهش گفت: «این کار با کیفیت بالایی انجام شده است و نشان‌دهنده ارتباط بین درمان سماگلوتید و یکی از انواع نوروپاتی بینایی تهدید کننده بینایی است، اما درستی چنین امری باید به‌طور ایده‌آل در مطالعات بزرگ‌تری آزمایش شود.»
مک گیون گفت: «با توجه به افزایش سریع استفاده از سماگلوتید و مجوز احتمالی آن برای طیف وسیعی از مشکلات غیر از چاقی و دیابت نوع دو، این موضوع مستحق مطالعه بیشتر است، هرچند عوارض جانبی احتمالی دارو همیشه باید با مزایای احتمالی سنجیده شود.»
