پس از اعلام مخالفت ریاض با درخواست تهران برای گرفتن رای از زائران ایرانی، مقامهای جمهوری اسلامی به این موضوع واکنش نشان دادند. عبدالفتاح نواب، نماینده خامنهای در امور حج و زیارت از مقامات عربستان سعودی خواست موجب نشوند زائران ایرانی «با خاطرهای تلخ» به ایران برگردند.
انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری در ایران روز جمعه هشتم تیر برگزار میشود و جمهوری اسلامی در تلاش است رایگیری برای این انتخابات را در دیگر کشورها نیز برگزار کند.
این در حالی است که بر اساس نظرسنجی گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان (گمان)، بیش از ۶۵ درصد مردم ایران در این انتخابات شرکت نخواهند کرد.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، روز چهارشنبه گزارش داد بعثه رهبر جمهوری اسلامی در پیامی به زائران ایرانی در عربستان سعودی، از مخالفت ریاض با رایگیری خبر داده است.
بر اساس این پیام، «علیرغم تلاشها و پیگیری فراوان مسئولان جمهوری اسلامی برای ایجاد فرصت شرکت در انتخابات چهاردهمین دوره ریاستجمهوری در شهرهای مقدس مکه و مدینه منوره، متاسفانه دولت میزبان با برگزاری انتخابات ریاستجمهوری هشتم تیر ماه ۱۴۰۳ به هر نحو ممکن موافقت نکرده است».
به گفته مقامات جمهوری اسلامی، عربستان سعودی و کانادا تنها کشورهایی هستند که با درخواست تهران برای برگزاری رایگیری انتخابات ریاستجمهوری ایران در خاک خود مخالفت کردهاند.
روابط دیپلماتیک ایران و کانادا قطع است و عربستان سعودی نیز اسفند ۱۴۰۱، پس از حدود هفت سال قطع روابط، با میانجیگری چین روابط دیپلماتیک خود را با تهران دوباره برقرار کرد.
با این حال حسن زرنگار، سرکنسول جمهوری اسلامی در جده روز چهارشنبه گفت که عربستان سعودی تاکنون تنها با استقرار صندوقهای اخذ رای در سفارت و کنسولگری جمهوری اسلامی در عربستان سعودی موافقت کرده است.
مقامات سعودی هنوز درباره گزارشها از مخالفت خود با درخواست جمهوری اسلامی برای برگزاری رایگیری از زائران ایرانی اظهار نظر نکردهاند.
احمد وحیدی، وزیر کشور، روز چهارشنبه ششم تیر در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران گفت: «بیش از ۳۰۰ شعبه اخذ رای در خارج از کشور داریم و تنها در کشورهای عربستان سعودی و کانادا شعبه اخذ رای نداریم.»
او افزود: «با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از حجاج کشورمان در عربستان سعودی حضور دارند اما هنوز عربستان سعودی نپذیرفته که شعبه اخذ رای در این کشور داشته باشیم.»
پیش از این محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات کشور و ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز از درخواست تهران از ریاض در این زمینه خبر داده بودند.
طبق اعلام قبلی سخنگوی ستاد انتخابات کشور، ۴۷ هزار ایرانی در روز انتخابات در مکه و مدینه به سر میبرند.
به گفته غلامرضا رضایی، مسوول انتقال زائران ایرانی، پروازهای بازگشت این افراد از فرودگاه مدینه تا ۲۲ تیر ماه و پروازهای بازگشت زائران ایرانی از مکه نیز تا ۲۴ تیر ماه طول میکشد.
مخالفت عربستان سعودی با درخواست مقامات جمهوری اسلامی نشان میدهد که با وجود تنشزدایی در روابط دو کشور در بیش از یک سال اخیر، احتمالا هنوز اختلافاتی میان تهران و ریاض وجود دارد.
روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی در سال ۱۳۹۴ در پی حمله بسیجیان به سفارت این کشور در تهران و کنسولگری عربستان سعودی در مشهد قطع شد.
تنشها میان دو کشور در سال ۲۰۱۹ با حمله هوایی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی افزایش یافت. در این حمله، بخشی از ظرفیت تولید نفت عربستان سعودی از بین رفت و ریاض، جمهوری اسلامی را از طریق نیروهای نیابتیاش به دست داشتن در این حمله متهم کرد.
جمهوری اسلامی این اتهام را رد کرد.
پیشتر نازنین بنیادی، از چهرههای مخالف جمهوری اسلامی، خبر اجازه دولت جو بایدن به حکومت ایران به منظور راهاندازی مراکز رایگیری برای انتخابات ریاستجمهوری در خاک آمریکا را «مضحک» خواند و گفت مفهوم انتخابات آزاد و منصفانه در جمهوری اسلامی «مغالطه» است.
بنیادی روز یکشنبه گذشته گفت در حالی که مخالفان جمهوری اسلامی در حال گسترش گفتمان تحریم انتخابات هستند، آمریکا بی هیچ توجیهی به برگزاری چنین رایگیری «مضحکهای» مجوز میدهد.
همچنین در پی اعتراض جامعه ایرانی-استرالیایی، محل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران در شهر بریزبن از سوی سفارت جمهوری اسلامی تغییر کرد.
آزیران، نهاد مستقل در استرالیا و حامی جنبش «زن، زندگی، آزادی» در بریزبن، خواستار لغو قرارداد محل برگزاری این انتخابات شده بود.
آبرام پیلی، چهارشنبه ششم تیر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت مردم ایران از دسترسی به «ابتداییترین آزادیها» و «شاخصهای ضروری برای هر دموکراسی» محرومند و نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری در این کشور از سوی شورای نگهبان «دستچین» شدهاند.
رایگیری نظام برای مشخص شدن جانشین ابراهیم رئیسی، رییس پیشین دولت جمهوری اسلامی، روز هشتم تیر برگزار خواهد شد.
رئیسی و هیات همراهش روز ۳۰ اردیبهشت در سانحه سقوط بالگرد در آذربایجان شرقی کشته شدند.
پیلی در ادامه پیام خود بر حمایت واشینگتن از مردم ایران تاکید کرد و افزود «رژیم استبدادی» جمهوری اسلامی سابقهای طولانی در «آزار و ارعاب خبرنگاران، سرکوب پوشش اخبار انتخابات و سلب حق برگزاری تجمعات مسالمتآمیز» دارد.
به گفته او، آمریکا به دفاع از حقوق بشر در ایران ادامه خواهد داد و از «آیندهای آزاد و دموکراتیک» برای این کشور حمایت خواهد کرد.
مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضیزاده هاشمی و محمدباقر قالیباف، شش نامزد مورد تایید شورای نگهبان برای جانشینی رئیسی هستند.
از این جمع امیرحسین قاضیزاده هاشمی که با عنوان ادامه راه ابراهیم رئیسی وارد انتخابات شده بود، با انتشار متنی از ادامه حضور در رقابت انتخاباتی انصراف داد.
این در حالی است که بسیاری از خانوادههای دادخواه و فعالان مدنی و سیاسی این انتخابات را تحریم کردهاند.
جمعی از مادران دادخواه کردستان روز ششم تیر در بیانیهای انتخابات ریاستجمهوری را یک «سیرک نمایشی» خواندند و تاکید کردند تا زمان محاکمه و مجازات قاتلان فرزندانشان، دست از عدالتخواهی برنمیدارند.
در این بیانیه آمده است «در آستانه انتخابات نمایشی، نامزدهای حکومت که خود مسئول و شریک این جنایات هستند، از آزادی و بهبود وضعیت کنونی» صحبت میکنند.
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه نوبل صلح هم روز دوم تیر در نامهای از زندان اوین اعلام کرد «در انتخابات غیرقانونی حکومت سرگوبگر و نامشروع» شرکت نخواهد کرد.
او خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی نوشت: «چطور میتوانید در حالی که با یک دست تیغ و دار و اسلحه و زندان را علیه مردم گرفتهاید، با دستی دیگر صندوق رای را پیش روی همان مردم بگذارید و با زبانی فریبکار و دروغپرداز، آنها را پای صندوق رای فرا خوانید؟»
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی روز پنجم تیر خواهان مشارکت بالا در انتخابات شد و گفت: «در هر انتخاباتی که مشارکت کم بوده، زبان ملامت دشمنان جمهوری اسلامی و حساد جمهوری اسلامی دراز شده است و ملامت کردند.»
در سالهای اخیر و به دنبال مشکلات شدید اقتصادی، سرکوب گسترده منتقدان و نظارت استصوابی شورای نگهبان، مشارکت مردم ایران در انتخابات کاهشی چشمگیر یافته که این موضوع به بحران مشروعیت حکومت جمهوری اسلامی دامن زده است.
در دور پیشین انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند ۱۴۰۲، رکورد تحریم انتخابات شکسته شد و پایینترین میزان مشارکت اعلامی در دوران جمهوری اسلامی به ثبت رسید.
اکنون نیز نتایج نظرسنجی گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان (گمان) نشان میدهد بیش از ۶۵ درصد از مردم ایران در رایگیری برای مشخص شدن جانشین رئیسی شرکت نخواهند کرد.
اورتگاس که یکی از منتقدان سرسخت مداخلات منطقهای، نقض حقوق بشر و جاهطلبیهای هستهای جمهوری اسلامی بوده است، هشدار داد اگر اقدامی جدی صورت نگیرد، حکومت ایران به سلاح اتمی دست مییابد.
او در مصاحبه با آرش علایی، خبرنگار ایراناینترنشنال تاکید کرد: «با ادامه مسیر فعلی [از سوی واشینگتن]، رژیم ایران در دولت بعدی به سلاح هستهای دست خواهد یافت، مگر اینکه ما رییسجمهوری داشته باشیم که توان توقف آن را داشته باشد.»
اورتگاس افزود هر کسی که در انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده پیروز میشود، باید «برخی تصمیمات بسیار جدی و بسیار سخت» را در خصوص جمهوری اسلامی و برنامه هستهای آن اتخاذ کند.
یافتههای تازهترین گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی حاکی از آن است که جمهوری اسلامی میزان ذخیره اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده است.
بر اساس این گزارش، حکومت ایران در حال حاضر بیش از ۱۴۲ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی در اختیار دارد که در مقایسه با گزارش پیشین آژانس بینالمللی در بهمنماه سال گذشته، جهشی ۲۰ کیلوگرمی را نشان میدهد.
اورتگاس در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ و در فاصله سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ به عنوان سخنگوی وزارت خارجه آمریکا فعالیت میکرد.
اورتگاس همچنین به سیاست «فشار حداکثری» ترامپ پرداخت و افزود این سیاست با کاهش قابل توجه صادرات نفتی، جمهوری اسلامی را به زانو درآورد و اقتصاد ایران را فلج کرد.
به گفته سخنگوی پیشین وزارت خارجه ایالات متحده، سیاست ترامپ تلاشهای جمهوری اسلامی برای تامین مالی تروریسم و توسعه برنامه هستهای و موشک بالستیک را ناکام میگذاشت.
اورتگاس اعلام کرد: «ما توانایی ایران برای صادرات نفت را از بازار حذف کردیم ... [برای همین] آنها به سمت بازار سیاه رفتند، اما به دلیل اینکه ما به صورت همزمان نفت ایران را تحت تحریم قرار دادیم و صادرات انرژی آمریکا را آزاد کردیم، توانستیم قیمت نفت را پایین نگه داریم.»
او از کاهش اقدامات سختگیرانه علیه تهران در دوره بایدن ابراز تاسف کرد و افزود دولت کنونی ایالات متحده نتوانسته تحریمهای تهران را با همان شدت پیشین اعمال کند و این رویکرد، فشارهای اقتصادی بر روی جمهوری اسلامی را کاهش داده است.
به گفته اورتگاس، سیاست بایدن همچنین حکومت ایران را قادر ساخته به «تامین مالی و تجهیز گروههای تروریستی در سراسر خاورمیانه» ادامه دهد.
او ضمن اشاره به تنشهای اخیر و حملات به مواضع اسرائیل و آمریکا در خاورمیانه، جمهوری اسلامی را مسئول بیثبات کردن منطقه از طریق «پشتیبانی از جنگهای نیابتی و فعالیتهای تروریستی» دانست.
اعضای حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰ تن را به گروگان گرفتند.
اسرائیل در واکنش به این تهاجم، عملیات نظامی گستردهای را در نوار غزه آغاز کرد که در نتیجه آن به گزارش وزارت بهداست غزه تاکنون بیش از ۳۵۰۰ نفر کشته شدهاند.
حزبالله، از گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه، در حمایت از حماس وارد این مناقشه شد و درگیریهای شدید و مرگبار در غزه و همچنین مرز اسرائیل و لبنان در طول هشت ماه گذشته ادامه داشته است.
اورتگاس در مصاحبه با ایراناینترنشنال اضافه کرد: «این پهپادهای ساخت ایران بودند که جان سه سرباز آمریکایی را در اردن در ماه ژانویه گرفتند ... حوثیها هر هفته از موشکهای بالستیک [ساخت ایران] برای حمله به کشتیهای آمریکایی استفاده میکنند.»
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز ۱۰ آبان ۱۴۰۲ بر ضرورت توقف صدور نفت و ارزاق به اسرائیل تاکید کرد و از دولتهای اسلامی خواست با اسرائیل همکاری اقتصادی نکنند.
در پی اظهارات خامنهای، حوثیها حملات خود را به کشتیهای بینالمللی در دریای سرخ، تنگه بابالمندب و خلیج عدن آغاز کردند و امنیت دریانوردی را در منطقه به خطر انداختند.
اورتگاس با اشاره به برگزاری انتخابات آتی ریاستجمهوری آمریکا در تاریخ ۱۵ آبان و احتمال پیروزی ترامپ در آن گفت میتوان انتظار داشت او مجددا سیاست فشار حداکثری را علیه تهران در پیش گیرد.
این مقام پیشین وزارت امور خارجه ایالات متحده اتخاذ چنین رویکری را برای جلوگیری از دستیابی حکومت ایران به سلاح هستهای ضروری خواند.
او افزود: «ترامپ به صراحت گفته است تحت نظارت او، ایران به سلاح هستهای دست نخواهد یافت و این بدان معنا است که همه گزینهها روی میز است.»
اورتگاس بر لزوم حمایت از مردم ایران، بهویژه زنان و دخترانی که تحت فشار و سرکوب شدید جمهوری اسلامی هستند، تاکید کرد و گفت: «میخواهم زنان ایران، دختران ایران، مردم ایران بدانند که ما با آنها هستیم و آرزوی آزادی آنها را از این رژیم ظالم داریم.»
به گفته او، برخی در غرب اراده و ظرفیت جمهوری اسلامی را برای توسعه برنامه هستهای خود کماهمیت جلوه میدهند.
سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه اضافه کرد غنیسازی اورانیوم جمهوری اسلامی در زمان ترامپ تنها پنج درصد بود اما این میزان در دولت بایدن به ۸۴ درصد افزایش یافته است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز ۲۸ خرداد اعلام کرد از زمان امضای برجام در سال ۲۰۱۵، برنامه هستهای تهران به طور قابل توجهی توسعه یافته است.
به گفته رافائل گروسی، حکومت ایران قادر به تولید آخرین نسل از سانتریفیوژها، ساخت تاسیسات جدید و دست زدن به اقداماتی «بسیار فراتر از اینها» است.
