وب‌سایت سمافور، به نقل از مقام‌های آمریکایی و عربی گزارش داد که جمهوری اسلامی ارسال پهپادهای تهاجمی به ارتش سودان را افزایش داده و این گمان را تقویت کرده که تهران به دنبال متحد دیگری است تا قدرت خود را در دریای سرخ اعمال کند.
سناتور جیم ریش، عضو جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا نیز روز چهارشنبه، ۹ اسفند، در جلسه این کمیته برای بررسی شبکه گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی در خاورمیانه هشدار داده بود که تهران به سرعت در حال گسترش حضور نظامی خود در سودان است.
سمافور نیز روز پنجشنبه، ۱۰ اسفند، به نقل از مقام‌های آمریکایی و عربی نوشت که گسترش روابط نظامی جمهوری اسلامی و دولت سودان، می‌تواند جنگ داخلی این کشور در شمال آفریقا را بین‌المللی کند و احتمالاً متحد جدیدی را در اختیار تهران می‌گذارد تا از آن طریق نیز در دریای سرخ قدرت خود را اعمال کند.
جمهوری اسلامی اصلی‌ترین حامی حوثی‌های یمن است که با حمله به کشتی‌ها در دریای سرخ در ماه‌های اخیر، عبور و مرور در این آبراهه مهم بین‌المللی را مختل کرده است.
در یک سال گذشته، ارتش سودان و نیروهای شورشی پشتیبانی سریع درگیر جنگی بوده‌اند که ضمن تجزیه کشور، به کشورهای همسایه مانند چاد و سودان جنوبی نیز سرایت کرده است.
این جنگ در اکتبر سال گذشته فرصتی را برای جمهوری اسلامی فراهم کرد تا روابط دیپلماتیک خود را با دولت خارطوم از سر بگیرد. روابط تهران و خارطوم در سال ۲۰۱۶ قطع شده بودږ
به نوشته سمافور، برقراری روابط مجدد بین تهران و خارطوم به طور بالقوه به باعث شد سودان از غرب روی برگرداند.
آمریکا قبلا سودان را جزو کشورهای حامی تروریسم قرار داده بود، اما روابط خارطوم و واشنگتن در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ تا حد زیادی بهبود یافت تا آنجا که دولت سودان، در سال ۲۰۲۰ موافقت کرد که با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کند.
با شروع جنگ داخلی، دولت سودان عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل را متوقف کرد. دولت بایدن نیز در ماه‌های اخیر تحریم‌های تازه‌ای علیه ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع وضع کرد.
سمافور در گزارش خود به نقل از مقام‌های آمریکایی و عربی نوشت که جمهوری اسلامی ایران در ماه‌های اخیر به عنوان بخشی از راه‌های تقویت روابط تهران با خارطوم، ارسال پهپادهای تهاجمی به نیروی هوایی ارتش سودان را آغاز کرده است.
انتظار می‌رود که ارتش سودان از پهپادهای مهاجر-۶ برای جلوگیری از عملیات تهاجمی نیروهای پشتیبانی سریع استفاده کند. نیروهای پشتیبانی سریع در حال حاضر کنترل بخش‌های وسیعی از مرکز و غرب سودان و نیز بخش زیادی از پایتخت، خارطوم، را به دست گرفته‌اند.
مقام‌های آمریکایی و عربی به سمافور گفتند که آنها بر این باورند که جمهوری اسلامی قصد دارد از روابط خود با ارتش سودانبرای تقویت اتحادهای منطقهای خود استفاده کند تا به این کشور اجازه دهد قدرت بیشتری را در آبراههای استراتژیک در دریای سرخ اعمال کند.
قبل از انقلاب سودان در سال۲۰۱۶، در دوران دیکتاتوری عمر البشیر، جمهوری اسلامی از این کشور شمال آفریقا به عنوان راهی برای انتقال سلاح به شبه نظامیان فلسطینی از جمله حماس و جهاد اسلامی فلسطین استفاده میکرد.
به گفته مقام‌های اسرائیلی، ایران تجهیزات نظامی را هم از طریق دریای سرخ و هم از طریق زمینی از راه سودان و مصر به نوار غزه ارسال کرده است.
تهران همچنین از دریای سرخ برای افزایش فشار بر اسرائیل و آمریکا پس از حمله تروریستی حماس در هفت اکتبر به جنوب اسرائیل و جنگ متعاقب آن استفاده کرده است.
شبهنظامیان حوثی مستقر در یمن که پهپادها، موشکهای کروز و اطلاعات مورد نیاز را از جمهوری اسلامی دریافت میکنند، بهطور مرتب کشتیهای تجاری غربی در حال عبور از دریای سرخ را هدف قرار دادهاند و سودان می‌تواند پایگاه دیگری را برای تهران فرام آورد تا موقعیت منطقهای خود را تقویت کند و بهطور بالقوه مانع عبور و مرور کشتی‌ها از تنگه باب المندب و دریای سرخ شود.
سمافور در گزارش خود نوشته است که جنگ غزه شبکه منطقهای متحدان و نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی را در سطر اخبار قرار داده، اما واقعیت این است که تهران چندین دهه است که این ائتلاف را ایجاد کرده است. به دست آوردن اهرم، اگر نگوییم کنترل، بر آبراهههای استراتژیک خاورمیانه- از جمله خلیج فارس، کانال سوئز و تنگه باب المندب – یکی از ویژگیهای اصلی استراتژی ایران است.
در ماه‌های اخیر حملات حوثیها به کشتیهایی که در حال عبور از دریای سرخ هستند، کل اقتصاد جهانی را تهدید کرده است. بسیاری از خطوط تجاری که نگران هستند کشتیهایشان هدف پهپادها و موشکهای حوثی قرار بگیرد، کشتیهای خود را به سمت جنوب آفریقا هدایت کردهاند تا با طی مسیری دورتر و در نتیجه پرهزینهتر به بازارهای اروپایی و ایالات متحده برسند.
ایالات متحده و بریتانیا در هفتههای اخیر حملات نظامی مستمری را علیه اهداف حوثیها انجام دادهاند تا بتوانند آزادی کشتیرانی در دریای سرخ را تضمین کنند.
به نوشته سمافور، مقام‌های آمریکا و خاورمیانه بر این باورند که جمهوری اسلامی به سودان به چشم جبهه دومی برای به چالش کشیدن نیروی دریایی آمریکا و متحدانش در دریای سرخ نگاه میکند.
تحلیلگران خاورمیانه و آفریقا معتقدند جنگ داخلی سودان بهطور بالقوه می تواند این کشور را تجزیه کند. شبهنظامیان و جنگسالارانی که فقط به صورت اسمی زیر نظر نیروهای ارتش یا نیروهای پشتیبانی سریع هستند، بخش‌های زیادی از خاک سودان را در اختیار دارند.
جمهوری اسلامی در دهههای اخیر در استفاده از چنین بیثباتیهایی برای ایجاد شبهنظامیان متحد در کشورهایی مانند عراق، سوریه و یمن مهارت نشان داده است. تحلیلگران می گویند مدل مشابهی می‌تواند در سودان به کار گرفته شود.
با توجه به روشهایی که نفوذ جمهوری اسلامی را در سایر نقاط منطقه افزایش داده است، بیم آن می‌رود که ارتش سودان با گرایش اسلامگرایانه خود به یک گروه شبهنظامی شبیه به نیروهای حشد الشعبی عراق تبدیل شود و در نهایت اراده جمهوری اسلامی را در ازای دریافت بودجه اعمال کند.
مقام‌های جمهوری اسلامی و سودان از شروع مناسبات و گسترش روابط دیپلماتیک خود در ماه‌های اخیر استقبال کردهاند، اما هیچ یک از همکاری نظامی خود بهطور شفاف و علنی سخن نگفتهاند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در اوایل ماه جاری، همزمان با بازگشایی سفارت سودان در تهران استقبال کرد و به گفته رسانه های دولتی ایران، تجربه تهران در زمینه خدمات صنعتی و فنی-مهندسی و همچنین محصولات پزشکی و دارویی را در دسترس سودان دانست.
علی الصادق، وزیر امور خارجه سودان نیز روابط جدید خارطوم با تهران را ستوده اما تاکید کرده است که لازم نیست این امر به قیمت روابط سودان با سایر کشورها تمام شود.
