گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان (گمان) نتایج تازه‌ترین نظرسنجی خود را درباره مشارکت ایرانیان در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری که قرار است روز جمعه، ۱۱ اسفند، برگزار شود منتشر و اعلام کرد که میزان مشارکت در انتخابات بین ۲۵ تا ۳۰ درصد خواهد بود.
براساس نتایج نظرسنجی گمان، که روز پنجشنبه، ۱۰ اسفند منتشر شده است، حدود ۷۴ درصد از واجدان حق رای در انتخابات مجلس شورای اسلامی و حدود ۷۵ درصد، در انتخابات مجلس خبرگان رهبری شرکت نخواهند کرد.
گمان اعلام کرده است که تازه‌ترین نظرسنجی این موسسه، دو روز مانده به انتخابات انجام گرفته است و براساس نتایج به دست آمده تنها حدود ۱۶ درصد از واجدان حق رای قصد دارند در این دو انتخابات شرکت کنند و به کاندیداهای تایید صلاحیت‌شده رای دهند.
براساس گزارش این موسسه، تنها حدود دو درصد هم قصد دارند ضمن شرکت در انتخابات، رای سفید یا باطله به صندوق رای بیندازند و هفت درصد هم هنوز تصمیمی قطعی برای شرکت کردن یا نکردن در انتخابات نگرفته‌اند.
پیش از این نیز بسیاری از فعالان سیاسی و مدنی، خانواده‌های دادخواه، شهروندان ایرانی و احزاب و گروه‌های سیاسی، مردم ایران را به تحریم گسترده انتخابات فراخوانده بودند و پیش‌بینی‌های مستقل و غیرحکومتی حکایت از آن دارد که میزان مشارکت در انتخابات روز جمعه، ۱۱ اسفند، به‌شکلی بی‌سابقه بسیار پایین خواهد بود.
موسسه گمان در تازه‌ترین گزارش خود توضیح داده است: « از کسانی که نمی‌خواهند در انتخابات رای دهند یا هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌اند سوال شد که «اگر در انتخابات رای نمی‌دهید، دلیل اصلی رای ندادن شما چیست؟». ۵۹٪ آنها «مخالفت با کلیت نظام جمهوری اسلامی» را دلیل رای ندادن خود اعلام کردند؛ همچنین ۲۰٪ «آزاد و موثر نبودن انتخابات در جمهوری اسلامی»، ۱۴٪ «اعتراض به عملکرد ضعیف مجلس در دوره قبل» و کمی بیش از ۱٪ «رد صلاحیت نامزدهای مطلوب خود» را علت عدم شرکت در انتخابات اعلام کردند.»
در این گزارش آمده است:«از کسانی که می‌خواهند رای بدهند یا هنوز تصمیم نگرفته‌اند سوال شد که «اگر در انتخابات رای می‌دهید، انگیزه اصلی شما برای رای دادن چیست؟». ۵۸٪ آنها «انتخاب نمایندگان اصلح، حمایت از نظام و رهبری، و مایوس ساختن دشمنان» را انگیزه خود برای رای دادن اعلام کردند؛ همچنین ۲۲٪ « مشارکت سیاسی، استفاده از حق رای و حفظ جمهوریت نظام» را انگیزه اصلی خود برای رای دادن دانستند. از سوی دیگر، ۱۳٪ اظهار داشتند که «از سر اجبار یا برای داشتن مهر در شناسنامه» در انتخابات رای می‌دهند.»
هم‌زمان فیلمی در شبکه‌های اجتماعی از یک نشست در دانشگاه تهران منتشر شده که در بخشی از آن، عباس عبدی، روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب به نظرسنجی‌هایی اشاره می‌کند که میزان مشارکت در کشور را بین 30 تا 3۵ درصد درصد برآورد کرده‌اند.
او در این نشست که حدود ده روز پیش از انتخابات برگزار شده، در سخنان خود بر این امر تاکید کرد که هر انتخاباتی یک نکته محوری دارد و نکته محوری انتخابات پیش رو، میزان مشارکت مردم در آن است.
به گفته عباس عبدی، در حال حاضر مردم تمایلی به شرکت در انتخابات ندارند و در چنین شرایطی، حتی اگر افراد یا چهرههایی مردم را به حضور در پای صندوقهای رای دعوت کنند، مردم به این دعوتها پاسخ نخواهند داد.
او با اشاره به روند کاهش مشارکت در انتخابات در انتخابات سال ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی و انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، گفت مساله اصلی، عمیقتر از بحث میزان مشارکت است. مساله این است که مردم امیدی به آینده ندارند.
جنگ عددسازی و نظرسنجی
نظرسنجی درباره میزان مشارکت در ایران، موضوعی محرمانه و امنیتی قلمداد میشود و نتایج و جزییات این نظرسنجیها به صورت عمومی منتشر نمیشود.
مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی بدون اشاره به جزییات، از نظرسنجی‌هایی سخن گفتهاند که طبق آنها، میزان مشارکت در انتخابات بالا خواهد بود.
به موازات تلاشهای حکومت برای مهندسی فرایند انتخابات، نظرسنجیهای جدید انجام یا گزارش شده از سوی نهادهای وابسته به حکومت، جهش در آمار احتمالی رایدهندگان را نشان می‌دهند.
موسسه ایسپا، وابسته به جهاد دانشگاهی و زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی از احتمال مشارکت بیش از ۵۰ درصد شهروندان خبر داده است. صداوسیمای جمهوری اسلامی نیز از احتمال رای دادن حدود ۷۰ درصد شهروندان خبر میدهد.
ایسپا که مشارکت قطعی را در هفته آخر دی ماه حدود ۲۸ درصد ذکر کرده بود، در آخرین نظرسنجی خود در هفتم و هشتم اسفند از بالا رفتن ناگهانی ۱۰ درصدی و رسیدن آمار قطعی شرکت به حدود ۳۸ درصد خبر داده است.
نظرسنجیهای نهادهای مستقل آمار بسیار پایینتری را در مورد شرکتکنندگان احتمالی در انتخابات نشان می‌دهند.
بر اساس نتایج جدیدترین نظرسنجی موسسه استاسیس، میزان مشارکت مردم ایران در انتخابات مجلس دوازدهم ۳۴ درصد خواهد بود.
این نظرسنجی که در هفته آخر بهمن سال ۱۴۰۲ انجام شده است نشان میدهد عمده دلایل کسانی که در انتخابات شرکت نمیکنند به بیاعتمادیشان نسبت به نامزدها مربوط میشود.
موسسه گمان نیز پیش از این اعلام کرد سهچهارم شهروندان قصد شرکت در انتخابات ندارند.
