سال گذشته، یک کارشناس یادگیری ماشین در سیلیکون ولی، همکاری راه دوری را با دو عصبشناس در تهران آغاز کرد. آنان قصد داشتند دادههایی را در مورد چگونگی پاسخ نورونها به نشانههای بصری جمعآوری کنند به این امید که اطلاعاتی برای تشخیص زودهنگام بیماری پارکینسون به دست آورند.
این دانشمند ساکن ایالات متحده که خواست نامش فاش نشود، به «ساینس» میگوید: «من مدلسازی و تجزیه و تحلیل دادهها را انجام میدادم و مقالهها را با هم تالیف میکردیم.»
اما پس از قتل مهسا ژینا امینی در روز ۲۵ شهریور سال ۱۴۰۱ در بازداشت «پلیس اخلاق» (گشت ارشاد) به اتهام «نداشتن حجاب مناسب» که منجر به اعتراضات گسترده در سراسر ایران شد، دولت سعی کرد با بازداشتهای دستهجمعی و قطع اینترنت، ارتباط داخل را با جهان خارج مختل کند.
این دانشمند آمریکایی میگوید که به همین دلیل رفته رفته امکان ادامه تحقیقات دشوار شد تا جایی که مجبور به قطع این همکاری شدند.
با نزدیک شدن به سالگرد کشته شدن مهسا ژینا امینی، دولت ایران میرود تا باز دسترسی به اینترنت را محدود[تر] کند اما به نظر میرسد این بار آماده است تا با راهاندازی شبکه ملی اطلاعات (NIN) برای دور نگه داشتن بیشتر ایرانیان از شبکه جهانی وب، اقدامی اساسی انجام دهد.
فریدون بشار، مدیر اجرایی ایاسالASL19) ۱۹)، یک شرکت فنآوری در کانادا که به ایرانیان کمک میکند با استفاده از ابزارهای دور زدن فیلترینگ به اینترنت آزاد متصل شوند، میگوید شبکه ملی اطلاعات که به مدت دو دهه در دست توسعه بوده، «به منظور سرکوب و کنترل فضای اطلاعاتی در ایران راهاندازی میشود».
یک فیزیکدان ایرانی مقیم کانادا نیز که خواست نامش فاش نشود، میگوید: «با شرایط کنونی ایران و احتمال بروز ناآرامیها، همه ما انتظار داریم شبکه ملی اطلاعات به زودی راهاندازی شود.»
دیوارهای سایبری جدید جمهوری اسلامی تهدیدی برای بدتر شدن شرایط دانشمندان ساکن ایران هستند.
طی یک دهه گذشته حکومت به منظور تسلط بر دانشگاهها و جلوگیری از بروز ناآرامی، «پاکسازی استادان»ی را افزایش داده است که مخالف نظام تلقی میشوند.
مرسده خواجوی خان، متخصص فوتوالکترونیک ایرانیتبار در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به ساینس میگوید: «بسیاری از افرادی که داخل ایران میشناسم اکنون در محیط دانشگاه احساس ناراحتی میکنند.»
علیاکبر صالحی، دانشمند هستهای دانشگاه شریف و رییس سابق سازمان انرژی اتمی ایران به تازگی گفته است: «ضروریترین عنصر یک دانشگاه، استادان و کادر واجد شرایط دانشگاه است.»
مقامات جمهوری اسلامی اما در ابتدا این پروژه چند میلیارد دلاری (شبکه ملی اطلاعات) را به عنوان یک شبکه پاناسلامیستی که عاری از افکار و آرمانهای غیراخلاقی غربی است، تبلیغ میکردند؛ در حالی که سایر ملل اسلامی علاقه چندانی به اینترنت به اصطلاح حلال نداشتنددااش. اما در واقع، شبکه ملی اطلاعات یک شبکه اینترانت سفارشی در حال ظهور برای کنترلهروندان ساک ایران است؛ مانند آنچه کره شمالی به نام شبکه داخلی «کوانگ میونگ» راهاندازی کرده که دولت را قادر میسازد دسترسی کاربران را کنترل، و با سانسور محتوا بر آنان نظارت بر کاربران را کنترل کن.