یک مقام مسوول در منابع طبیعی و آبخیزداری می‌گوید سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی در ایران طی تنها یک دهه، دست‌کم ۱۰ متر کاهش یافته است. ناکارآمدی حکومت اما نه تنها در مقابل بحران محیط زیست ادامه دارد که به گفته مقامات، هم‌اکنون ۱۰ هزار روستای ایران از دسترسی به آب سالم محروم‌اند.
وحید جعفریان، مدیر‌کل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، روز جمعه پنج خرداد در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا به آثار بهره‌برداری بیش از ظرفیت منابع آب زیرزمینی و تخریب جنگل‌های بیابانی کشور اشاره کرد و گفت: «در شرایط اقلیمی فعلی ایران بعید می‌دانم دیگر دشتی داشته باشیم که جزو مناطق ممنوعه نباشد.»
سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی در یک دهه ۱۰ متر کاهش یافت
به گفته این مقام مسوول، دشت‌های مناطق بیابانی ایران مدت‌هاست که با افت شدید منابع آبی زیرزمینی مواجه شده‌اند به طوری که مطالعات موردی نشان می‌دهند در طول یک دهه، سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی از میزانی که سال‌های گذشته داشت «دست‌کم ۱۰ متر» کاهش یافته است.
میزان کاهشی که جعفریان تاکید می‌کند «به مراتب خارج از توان سازگاری پوشش گیاهی وابسته به آب‌های زیرزمینی در رخساره‌های مناطق بیابانی» است: «به‌طور مثال درختان عظیم کهور ایرانی استان کرمان با عمر چندین قرن، تنها طی یک دهه به دلیل ناتوانی در تطبیق خود با تغییرات سریع منابع آب به‌طور کامل نابود شده‌اند.»
سال‌هاست کارشناسان محیط زیست درباره بحران آب در ایران و تبعاتش هشدار می‌دهند اما ناکارآمدی حکومت در برنامه‌ریزی‌های کلان ادامه دارد، به‌طوری که به گفته جعفریان «توسعه سدهای بزرگ، بهره‌برداری نامتوازن از آب‌های زیرزمینی، پایین بودن بهره‌وری آب و فقدان برنامه توسعه محلی مبتنی بر آمایش سرزمین» باعث کاهش ۱۰ متری سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی شده است.
پیش از این کارشناسان هشدار داده بودند عامل اصلی پدیده فرونشست زمین که در سال‌های گذشته بسیاری از مناطق ایران را درگیر کرده، کاهش آب‌های زیرزمینی است.
این پدیده ۷۰ درصد دشت‌های کشورمان را درگیر کرده و مقامات می‌گویند فرونشستی که در ایران اتفاق افتاده، تقریبا ۹۰ برابر بیشتر از میانگین کشورهای توسعه‌یافته است.
یک‌چهارم روستاهای ایران آب قابل نوشیدن ندارند
از سوی دیگر، به گفته مقامات حکومتی دست‌کم ۱۰ هزار روستای ایران اکنون از دسترسی به آب سالم محروم هستند.
ایران ۳۸ هزار روستا دارد که طبق این آمار، ساکنان دست‌کم یک‌چهارم آن‌ها هنوز به آبی که قابل نوشیدن باشد، دسترسی ندارند.
مجید آقازاده، معاون مهندسی و توسعه شرکت مهندسی آب و فاضلاب، شب گذشته (چهارم خرداد) وعده داد که تا «پایان برنامه هفتم توسعه» روستای بالای ۲۰ خانوار «فاقد آب» در کشور نخواهیم داشت. «ابر پروژه‌ای» که به گفته او قرار است در قالب «طرح جهادی آب‌رسانی به ۱۰ هزار روستا» اجرایی شود.
اجرای این «ابرپروژه» را هم که «۴۷ هزار میلیارد تومان» اعتبار برایش پیش‌بینی شده به قرارگاه خاتم‌‌الانبیای سپاه پاسداران سپرده‌اند.
به گفته آقازاده، یک میلیون خانوار با چهار میلیون نفر جمعیت تحت پوشش طرح آب‌رسانی به روستاها هستند که قرار است با ایجاد مجموعا حدود ۲۹ هزار کیلومتر خط انتقال و شبکه و حفر ۷۰۰ حلقه چاه انجام شود.
بحران آب و تنش‌های آبی در ایران اما بسیار جدی و در برخی موارد به نظر جبران‌ناپذیر است.
روز سوم خرداد، فداحسین مالکی، نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی گفت ذخایر آبی استان سیستان و بلوچستان تا دو ماه آینده تمام می‌شود و جمعیت حدود دو میلیونی منطقه با «بحران امنیتی آب» مواجه خواهد شد.