کناره گیری اعتراضی ورزشکاران در سال ۱۴۰۱؛ به احترام زنان و مردان سرزمینمان «خداحافظ»
الهام یزدیها
سال سخت ۱۴۰۱ برای مردم ایران در حالی به پایان رسید که بسیاری از چهرههای شناخته شده با اعلام همبستگی و همراهی خود در روزهای سرد و تاریک، مردم را در مسیر «خیزش انقلابی» دلگرم و به روزهای روشن در آینده نهچندان دور امیدوار کردند.
در این بین، بسیاری از ورزشکاران سرشناس همچون علی دایی، علی کریمی و رسول خادم بارها از مردم معترض در ایران حمایت کردند و چهره های بسیاری هم تصمیم گرفتند، در یکی از حساس ترین مقاطع تاریخی با خداحافظی اعتراضیشان از تیم ملی، با مردم همراه شوند.
اعتراضات مردمی در ایران پس از قتل حکومتی مهسا امینی، آغازی بود، برای پایان دادن به سیاست سکوت و کنار ایستادن آنهایی که مردم به عنوان قهرمانانشان می شناختند. دیگر میدان رقابت یکطرفه بود. کنار مردم ایستادن یا مقابلشان.
هر ورزشکاری شاید در طول دوران حرفهای خود، بارها صحنه خداحافظیاش از تیم ملی را در ذهنش بازسازی کرده است، روزی باشکوه برای پایان یک عمر افتخار. خداحافظی به یادمانی که این بار در واقعیت، قهرمانان بسیاری با ایستادن در کنار مردم، آن را رقم زدند.
یکی از این چهره ها مجتبی عابدینی کاپیتان تیم ملی شمشیربازی ایران و نفر چهارم المپیک ریو است که با انتشار یک استوری از تیم ملی خداحافظی کرد. او نوشته بود «هر بار که برای تیم ملی بازی کردم با تمام جانم بود چرا که اولین و آخرین دلیل برای پیروزی خوشحالی مردم سرزمینم بود و هست.»
عابدینی در ادامه حمایت خود را از مردم ایران که مورد «بی احترامی و ضرب شتم قرار می گیرند» اعلام وبرای همیشه از تیم ملی خداحافظی کرد. عابدینی پس از این خداحافظی از ایران رفت و در حال حاضر سرمربی تیم ملی جوانان و نوجوانان شمشیربازی سوئد است.
سجاد استکی، ستاره و کاپیتان تیم ملی هندبال ایران که گل صعود به جام جهانی ۲۰۲۳ را به ثمر رساند، در متنی مشابه همراهی خود را با مردم اعلام کرد و نوشت که «به احترام مردان و زنان سرزمینم از تیم ملی ایران برای همیشه خداحافظی می کنم.»
در این مدت ملی پوشانی که شاید کمتر نامشان شنیده شده بود، به صف ورزشکارانِ مردمی، پیوستند مثل فرزین قاجاریه، ملی پوش سنگنوردی ایران. او زمانی که لیست افراد دعوت شده به تیم ملی سنگنوردی اعلام شد، نوشت در اعتراض به بازداشت ورزشکاران و تخریب خانه باغ خانوادگی الناز رکابی ملی پوش سنگنوردی از تیمهای «جمهوری اسلامی» کناره گیری می کند.
نام وریا غفوری، کاپیتان محبوب پیشین آبی ها را نباید از قلم انداخت. غفوری هرچند به شکل رسمی از فوتبال خداحافظی نکرده اما به خاطر حمایت های مردمی از این تیم کنار گذاشته شد. برخی از رسانه ها حتی خبر خداحافظی او از فوتبال را منتشر کردند موضوعی که وریا غفوری هیچگاه تایید نکرد.
با تمام این حواشی وریا پس از پیوستن به ترکیب فولاد خوزستان هم دست از حمایت مردم برنداشت. او به جز این که در مصاحبه هایش از درد مردم می گفت، به دیدار باوان، دختر فرشته احمدی یکی از کشته شدگان خیزش انقلابی مردم در مهاباد رفت و در سوم آذرماه هم با حکم قضایی به اتهام آن چه «توهین و تخریب تیم ملی فوتبال ایران و تبلیغ علیه نظام » اعلام شده بود، بازداشت شد.
وریا تنها دو ماه بعد پس از آزادی، از ترکیب تیم فولاد خوزستان هم کنار گذاشته شد و به بازیکنی بدون تیم تبدیل شد. بازیکنی که خریدارش تیمی فراتر از رنگ هاست. او در دل مردم ایران جای گرفته.
نام ملی پوشان زنی که پس از اعتراضات مردمی درا یران پیراهن تیم ملی را کنار گذاشتند هم لیستی طولانی است. چهره های شناخته شده، همچون اکرم خدابنده لو کاپیتان تیم تکواندو زنان ایران که بعد از ۱۲ سال پوشیدن لباس تیم ملی نوشت «به حرمت قلبهای غمگین مردم در این روزهای سرد و استخوان سوز با قلبی پردرد از تیم ملی خداحافظی می کنم.»
و مهسا صادقی، ملی پوش تکواندو ایران دیگر ورزشکاری بود که با هشتگ مهسا امینی «به احترام تمام دختران عزیز ایران زمین و به امید حفظ حرمت و شخصیت و جان زنان» مُهر پایان به همکاری خود با تیم ملی تکواندو زد.
راضیه جانباز لژیونر سرشناس و ستاره تیم ملی هندال زنان هم به احترام «روح بلند مهسا امینی » و تمام دختران ایران نوشت که «اکنون همصدا و هم قدم شدن با مردم از هر تکلیفی واجب تر است» و از تیم ملی کناره گیری کرد.
اما یکی از ماندگارترین تصویرها مربوط به شیما حافظیان داور ملی فدراسیون بسکتبال ایران است که با انتشار ویدیویی با شعار زن زندگی آزادی لباس داوری و مقنعه خود را درآورد و به نشانه اعتراض به سرکوب مردم با فدراسیون بسکتبال قطع همکاری کرد.
[@portabletext/react] Unknown block type "facebook", specify a component for it in the `components.types` prop
دیگر بسکتبالیست ملی پوشی که در حمایت از مردم، عطای پیراهن تیم ملی و حضور در لیگ برتر را به لقایش بخشید، یاسمن محمدی، بود. او در پست خداحافظی خود نوشت که قلبا عرق ریختن و تلاش کردن برای این فدراسیون و پرچم جمهوری اسلامی را بیشتر از این درست نمیداند.
سارا اعتماد، ملی پوش ۱۹۲ سانتی متری بسکتبال زنان هم نه تنها در این فصل برای تیمی به شکل حرفه ای به میدان نرفت بلکه با انتشار عکس بدون حجابش در کنار فاطمه معتمدآریا بازیگر ایرانی و با شعار زن، زندگی، آزادی، حمایت از مردم معترض را انتخاب کرد و بر روی نامش در تیم ملی خط کشید.
پریناز حاجیلو، ملی پوش تنیس روی میز ایران در اوج جوانی و تنها با ۲۱ سال سن، از تیم ملی خداحافظی کرد و نوشت «خوشحالم که از جنس مردم و در کنار مردم هستم.»
آرزو اعتمادی، ملی پوش هاکی روی یخ ایران هم به حضورش در تیم ملی با پرچم جمهوری اسلامی نقطه پایان گذاشت و نوشت «هرگز برای جمهوری اسلامی نخواهم جنگید.»
در خیزش انقلابی مردم ایران، بلوچستان و کردستان قلب تپنده اعتراضات بودند و به واسطه آن، ورزشکاران این دو خطه هم همراه با مردم معترض. فرشته سارانی کاپیتان تیم ملی راگبی ایران و دختر بلوچ از حق داشتن آزادی همراه هموطنانش نوشت از مهسا امینی و کشته شدگان اعتراضات یاد کرد و از تیم ملی کنار رفت.
فاطمه صادقی، سرمربی تیم زارغ باتری سنندج از جوانانی نوشت که با جانشان «معرفت بزرگ» را نشان دادند و از دنیای حرفه ای فوتبال خداحافظی کرد.
آسو جواهری، داور فوتبال و اهل سنندج هم نام ژینا را «رمز اتحاد» توصیف کرد و نوشت «دیگر هیچ وقت پا به زمین فوتبال نخواهم گذاشت که سرکوبگر و پیاده نظامش نتوانند بگویند با همین مقنعه ها ورزش و موفقیت ممکن است...»
ورزشکاران دیگری هم بودند که اگر چه، خداحافظی خود را علنی اعلام نکردند اما پس از اعتراضات در ایران و برای همراهی با مردم معترض دیگر به اردوهای تیم ملی نرفتند. خداحافظیهایی در سکوت که از چشم مردمان این سرزمین پنهان نماند و نخواهد ماند.
هر چقدر مسئولان حکومتی در ورزش ایران سعی کردند رد ورزشکاران مردمی همچون حسن یزدانی را با حذف نامش از بین کشتی گیران برتر سال محو و کمرنگ کنند و یا ملی پوشان همراه با مردم، در فوتبال ساحلی را بی سر و صدا کنار بگذارند اما در نهایت آن چه باقی ماند، نقش پررنگ این قهرمانان در لوح جاودانه ورزش ایران بود و بس.
درحالی که خبرگزاری دولت از غیبت رحمان رضایی از تمرین امروز تیم ملی و احتمال جدایی او از کادر فنی تیم ملی فوتبال به دلیل حمایت چند ماه گذشته از خیزش انقلابی خبر داده است، اما در یکی از تصاویری که فدراسیون از تمرین صبح امروز تیم ملی در سالن «پک» منتشر کرده، رحمان رضایی دیده میشود
خبرگزاری ایرنا درباره احتمال خداحافظی رحمان رضایی از تیم ملی نوشته:رحمان رضایی یکی از اعضای کادرفنی تیم ملی فوتبال است که شنیده میشود احتمال جدایی او از تیم ملی وجود دارد. او در تمرین امروز تیم ملی غایب بوده و قرار است در خصوص وضعیت این مربی امشب جلسه ایی میان تاج رییس فدراسیون و امیر قلعه نویی سرمربی تیم ملی فوتبال برگزار شود.»
از سوی دیگر خبرگزاری امنیتی فارس نوشته: شرایطی که انتخاب رحمان رضایی به عنوان مربی تیم ملی فوتبال کشورمان از روز گذشته انتقاداتی را علیه امیر قلعهنویی و فدراسیون فوتبال مطرح کرده است، امروز این موضوع مطرح شد که احتمال دارد او از کادرفنی تیم ملی جدا شود. این درحالی است که رضایی امروز هم مانند اولین تمرین تیم ملی حضور فعالی داشت و حتی در یکی از عکسهایی که بخش رسانهای تیم ملی منتشر کرد هم تصویر او در گوشهای از این عکس دیده میشود.
از صبح امروز و با توئیت وحید یامین پور، معاون وزیر ورزش و جوانان علیه رحمان رضایی، احتمال خداحافظی رحمان از تیم ملی مطرح شد. یامینپور با انتشار عکسی از انتقادات پیشین رحمان رضایی به جمهوری اسلامی نوشت: «ایشون به عنوان مربی تیم ملی فوتبال انتخاب شدند! به نظر شما به کسی که چنین وقیحانه به جمهوری اسلامی اهانت میکند میتوان اعتماد کرد که زیر پرچم مقدس صادقانه خدمت کند؟! مسئولان فدراسیون فوتبال اگر از خرج کردن ۲۰هزار دلار پاداش جام جهانی فارغ شدند به سوال فوق پاسخی بدهند.»
الناز رکابی با رای مخاطبان ایران اینترنشنال، برترین ورزشکار مردمی در سال ۱۴۰۱ شد. نظرسنجی ایران اینترنشنال از مخاطبانش برای انتخاب «برترین حرکت مردمی سال» از سوی ورزشکارانی که در حمایت از خیزش انقلابی مردم ایران انجام دادهاند، در دو هفته گذشته انجام شد.
پس از دو هفته رقابت، الناز رکابی و تیم ملی فوتبال ساحلی به فینال رسیدند.
الناز رکابی در اوج خیزش انقلابی مردم ایران در فینال مسابقات سنگنوردی قهرمانی آسیا بدون حجاب اجباری شرکت کرد. او پس از این حرکت، با فشارهای زیادی مواجه شد، از همان سئول کرهجنوبی، بدون هیچ وسیله ارتباطی به قرنطینه رفت و در بازگشت به ایران هم پس از یک روز قرنطینه در هتل المپیک، با حمید سجادی دیدار کرد.
بازتاب جهانی تصمیم رکابی و فشارهای جمهوری اسلامی موجب شد توماس باخ، رئیس کمیته بینالمللی المپیک شخصا پیگیر وضعیت او باشد. مدتی بعد از مسابقات، ویلای خانواده رکابی به دست نیروهای حکومتی تخریب شد.
در روز شروع تعطیلات تمرینات استقلال و درحالی که خبر میرسد بازیکنان بدون دریافت پولی، تعطیلات را شروع کردهاند، بازیکنان استقلال در اقدامی هماهنگ با انتشار تصویری از عارف غلامی، از او حمایت کردند. روز گذشته باشگاه استقلال عارف غلامی به دلیل تحریک بازیکنان، ۲۰ درصد جریمه کرد.
چند روز پیش و پس از اینکه خبر رسید استقلال توانسته پول طلب استراماچونی را از همراه اول بگیرد تا بحران ۸۰ میلیاردی را از سر بگذراند، بازیکنان استقلال که به گفته ساپینتو، مدتهاست دریافتی نداشتهاند، در کمپ ناصر حجازی اعتصاب کردند و تمرین نکردند. گفته شد عارف غلامی لیدر این اعتصاب است.
نکته اینکه گفته شده باشگاه طلب استراماچونی را قرارداد اسپانسری فصل آینده گرفته و عملا بزرگترین درآمد فصل آینده را پیشخور کرده است.
پس از این گفته شد باشگاه استقلال وعده داده که تا پیش از پایان سال بازیکنان، بخشی از مطالباتشان را دریافت خواهند کرد. اما برخی رسانهها خبر داده اند تعطیلات نوروزی برای استقلالیها بدون پرداختی از طرف باشگاه شروع میشود.
با این حال استقلال اعلام کرده که عارف غلامی «باتوجه به غیبت عمدی در تمرینات، استوری علیه باشگاه و تحریک بازیکنان به تعطیلی تمرین تیم که باعث مخدوش کردن وجهه و اعتبار باشگاه و… شد و باتوجه به تعدد تخلفات، مرتکب صرفا به مجازات اشد (بیست درصد کسر از قرارداد) محکوم میشود.»
مهدی تاج امروز از احتمال حضور تماشاگران زن در دو بازی دوستانه آینده تیم ملی با روسیه و کنیا خبر داد: «انتظار من از تماشاگران، رعایت کردن شئونات است تا تصمیمگیرندگان به ورود زنان ترغیب بیشتری پیدا کنند.» او همچنین عملکرد تیم ملی در جام جهانی را قابل قبول دانسته است.
ایسنا به نقل از رئیس فدراسیون فوتبال دراینباره نوشته: «در حال حاضر ممنوعیتی برای حضور زنان در ورزشگاهها نیست. تنها نگرانیهایی بابت اتفاقات و رفتارهایی است که ممکن است رخ دهد. از سازمان لیگ درخواست میکنم که تلاش کنند که زنان بتوانند در ورزشگاهها حضور پیدا کنند. امیدوارم بازی با روسیه شروعی برای حضور زنان باشد. منتها اگر به زنان، به خصوص به هواداران تیم مقابل، هتک حرمت شود، مانعی برای این انجام این مهم ایجاد خواهد شد.»
تیم ملی فوتبال، سوم و هشتم فروردین ۱۴۰۲ در دیدارهای دوستانه در ورزشگاه آزادی به ترتیب به مصاف روسیه و کنیا میرود.
تاج در حاشیه مجمع عمومی فدراسیون فوتبال به دستاوردسازی برای تیمملی در جام جهانی پرداخت.
ایرنا به نقل از او نوشته: «اتفاقا ما به خوبی از شیطنت ها در جام جهانی عبور کردیم و در کنار این مساله سه بازی قابل قبول در جام جهانی داشتیم. بازی اول را به صورت طبیعی شکست خوردیم اما در بازی دوم مقابل ولز به پیروزی شیرینی رسیدیم و در بازی سوم هم عملکرد بسیار قابل قبولی داشتیم. کیروش در تیم ملی عملکرد قابل قبولی داشت و بعد از جام جهانی قطری ها با سرمربی ما مذاکره کردند و این نشان میدهد که انتخاب کیروش از سوی ما قبل از جام جهانی غلط نبوده است.»
تاج همچنین از آزاد شدن پولهای فدراسیون، استقلال و پرسپولیس خبر داد: «باید چالشهای مالی با فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا را حل کنیم. باید تلاش کنیم تا پول استقلال و پرسپولیس انتقال داده شود و البته اتفاقات خوبی در حال رقم خوردن است. از مجموعه درآمد حق پخش هم درآمدی نداریم با مشکلات زیادی روبه رو هستیم و اگر بتوانیم پولهای خود را زنده کنیم بسیار از مشکلات فدراسیون فوتبال برطرف خواهد شد.»
او در همین باره در مجمع گفت: «چالش ما حق پخش تلویزیونی است. اگر درآمدی برای فوتبال نباشد، این فوتبال ویران است. مثل یک تاکسی است که بگویی ۷۰ تا ۸۰ درصد مسافرانش را به صورت رایگان جابجا کند. ما از حق پخش تلویزیونی محروم هستیم. باید ۷۰ -۸۰ مسافران را رایگان سوار کنیم. حوزه فوتبال به خاطر نبود اصلیترین درآمد در ایران فدا میشود.»
رئیس فدراسیون فوتبال گفت: «فوتبال پنج حق دارد؛ تبلیغات پیراهن، تبلیغات دور زمین، در آمد روز مسابقه، حق پخش و ترانسفر بازیکن در این فهرست است. از درآمد روز مسابقه محروم هستیم چون باشگاهها ورزشگاه اختصاصی ندارند. امیدواریم کشور برای این یک راه حل پیدا کند. فدراسیون به تنهایی توان حل مشکل را ندارد. راه حال این موضوع ساده است.»
تاج گفت: «بعضی از باشگاهها از در آمدهای دولتی استفاده میکنند و بعضی هم که اکثرا در فوتسال و فوتبال ساحلی هستند، در بخش خصوصی کار میکنند. اگر به این مسائل نرسیم، دیر یا زود آسیب میبینیم. فوتبال با هیچ پدیدهای قابل پیشبینی نیست.»
ستاد ملی مبارزه با دوپینگ، پس از گدشت ۲۰ روز از صدور رای درباره دو ورزشکار، امیر حسین توخته و علی شریفی را به ترتیب یک و ۴ سال از فعالیت در تمامی حوزههای ورزش محروم کرد. توخته و عطایی، سرمربی تیم ملی والیبال، پیش از این دوپینگ را رد کرده بودند. توخته گفته مصرف درمانی داشته است.
نادو، ستاد ملی مبارزه با دوپینگ ایران گفته است که ماده ممنوعه مصرفی امیرحسین توخته والیبالیست تیم هراز آمل و تیم ملی والیبال، «هیدروکلروتیازید» و در لیست مواد و روش های ممنوعه وادا است. نمونه خون توخته که در آن این ماده ممنوعه کشف شده، در زمان برگزاری مسابقات لیگ برتر والیبال در ۱۸ آبان، اخذ شده بود و آزمایشگاه بین المللی مرجع نمونه اش را مثبت اعلام کرده. طبق قوانین ایران نادو مدت زمان محرومیت وی از ۷ اسفند ۱۴۰۱ تا ۷ اسفند ۱۴۰۲ است.
از سوی دیگر افسران کنترل دوپینگ نادو از علی شریفی فرنگی کار تیم کشتی فولاد خوزستان در زمان برگزاری مسابقات لیگ برتر کشتی فرنگی نمونه گیری کردند. با اعلام آزمایشگاه بین المللی مرجع دو ماده ممنوعه «استانوزولول» و «دگزامتازون» در نمونه وی مشاهده شده. او از اول بهمن ۱۴۰۱ تا ۳۰ دی ۱۴۰۵ و به مدت ۴ سال از هرگونه فعالیت ورزشی محروم است.
توخته چند هفته پیش و در واکنش به این محرومیت گفته بود: به دلیل مشکل کلیوی که داشتم مجبور به استفاده از دارو بودم. این دارو زیر نظر پزشک متخصص مصرف شده و مسئولان فدراسیون پزشکی ورزشی هم این موضوع را تایید کردند.
فرزاد شارکی، قائم مقام نادو ایران پیش از این درمورد محرومیت توخته به دلیل استفاده از داروهای درمانی، گفته بود: او باید برای استفاده از دارو مجوز و معافیت درمان دریافت میکرد؛ اما این پروسه را طی نکرد و متاسفانه محروم شد.
