روز چهارشنبه ۱۲ بهمن، بانک مرکزی با صدور اخطاری، صرافی‌ها را تهدید کرد که نباید بدون دلیل موجه، از خرید و فروش ارز خودداری کنند. این تهدید در شرایطی است که با افزایش پنج درصدی نرخ سود بانکی، رسانه‌های ایران از پرداخت نشدن سهمیه پنج هزار یورویی خبر می‌دهند.

اداره نظارت بر موسسات پولی غیر‌بانکی بانک مرکزی روز ۱۲ بهمن در نامه‌ای به صرافی‌ها، امتناع آنان را از خرید و فروش ارز مصداق تخلف خواند و گفت در صورت استمرار، مجوز فعالیت صرافی تعلیق یا ابطال خواهد شد.

در روزهای گذشته شماری از رسانه‌های داخل ایران از جمله خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، از پرداخت نشدن سهمیه پنج هزار یورویی و ارائه دلارهای قدیمی (دلار سفید) به بازار از سوی بانک مرکزی خبر دادند.

بر اساس این گزارش‌ها، برخی صرافی‌ها به‌ جای فروش ارز، به خریداران توصیه می‌کنند به شعب منتخب بانک‌های عامل بروند.

با بخشنامه جدید بانک مرکزی که از روز چهارم بهمن اجرایی شد، مردم می‌توانند تا سقف پنج هزار یورو یا ارزی معادل آن را به نرخ بازار متشکل ارزی از صرافی‌ها یا شعب منتخب بانک‌ها بخرند.

تصویب این سیاست با هدف مدیریت بازار ارز انجام شد اما با گذشت یک هفته از ابلاغ رسمی بخشنامه اجرایی، شماری از صرافان از فروش این سهمیه به شهروندان خودداری می‌کنند.

به گفته کارشناسان اقتصادی، عدم تحقق توزیع دلار سفید در بازار یا همان سهمیه پنج هزار یورویی، نشان دهنده کاهش شدید اسکناس دلار در خزانه بانک مرکزی است. کاهشی که با سیاست‌های آمریکا در قطع دسترسی جمهوری اسلامی به ارز و محدودیت‌هایی که باعث کاهش ورود دلار از سمت عراق به ایران شده نیز در ارتباط است.

بر اساس گزارش‌ها، بانک مرکزی در تلاش است تا دلارهای سفید را وارد بازار کند اما اکثر صرافان این دلار را نمی‌خرند.

دلار سفید در واقع دلارهای قدیمی چاپ ‌سال ٢٠٠٩ به قبل هستند که در بازار ایران اندکی ارزان‌تر از دلار آبی خریداری می‌شوند و ایمنی‌شان هم نسبت به چاپ‌های جدید کم‌تر است.

هم‌زمان با این سیاست‌ها، روز دوشنبه ۱۰ بهمن، بانک مرکزی ایران از موافقت با افزایش نرخ سود بانکی خبر داد.

بر اساس این تصمیم، نرخ سود تسهیلات بانکی ۲۳ درصد و نرخ سود سپرده‌های بانکی سه ساله، ۲۲.۵ درصد تعیین شده است.

پیش از این، نرخ سود سپرده‌های بانکی ۱۸ درصد بود که با توافق ضمنی بانک مرکزی در ماه‌های اخیر این نرخ به ۲۰ درصد رسیده بود.

از دو ماه گذشته، زمزمه‌هایی برای افزایش نرخ سود بانکی به منظور جلوگیری از خروج پول از بانک و بازی با آن در دیگر بازارها مانند ارز و طلا مطرح شده بود.

اما به گفته تحلیل‌گران اقتصادی با توجه به این که کماکان نوسان و بازدهی بازارهایی مانند ارز، سکه و طلا بیشتر از میزان سودی است که بانک‌ها به سپرده‌ها می‌دهند و از طرفی، تورم کشور بالاتر از ۴۰ درصد است، این افزایش نرخ سود جذابیتی برای سپرده‌گذاران و تاثیری در جذب سپرده به بانک‌ها نخواهد داشت.

بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود سرمایه‌گذاران در بحران اقتصادی کنونی ایران، همچنان سرمایه خود را در بخش‌های غیر مولد بازار مانند طلا و مسکن نگهداری کنند.