گزارشی از سخنان علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی در یک جلسه توجیهی که ایران اینترنشنال آن را رویت کرده، جزییات بیشتری درباره برخی امتیازات که باقری‌کنی ادعا می‌کند هیات مذاکره‌کننده ایران در مذاکرات وین از آمریکا بدست آورده، ارائه می‌دهد.
این گزارش فاش‌شده که در روزهای اخیر در اختیار خبرنگاران در تهران قرار گرفته، نشان‌دهنده امتیازات متعدد از سوی آمریکا است و باقری‌کنی در این نشست غیرعلنی به اقداماتی که ایران برای احیای برجام پذیرفته، اشاره‌ای نکرده است.
ایران اینترنشنال روز پنجشنبه اطلاعاتی را دریافت کرد که میان اصولگرایان نزدیک به دولت رئیسی درباره «امتیازات» ادعایی ارائه شده از سوی آمریکا پخش شده است، اما منبع اصلی آن مشخص نیست.
علی باقری‌کنی در این گزارش «امتیازاتی» را که ایران توانسته از آمریکا بگیرد، ذکر کرده است که به شرح زیر است:
۱- موضوع حذف سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا در مذاکراتی پس از احیای برجام، مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما آمریکا تضمین می‌کند تحریم‌های خود علیه سپاه بر دیگر بخش‌ها و شرکت‌ها تاثیری نخواهد گذاشت. به‌عنوان مثال آمریکا یک شرکت پتروشیمی را به‌دلیل تجارت با سپاه تحریم نمی‌کند.
۲- آمریکا تضمین می‌کند قوانین داخلی این کشور مانند کاتسا و پاتریوت بر اجرای تعهدات آن در قبال برجام تاثیری نخواهد داشت.
۳- میزان اورانیوم طبیعی وارداتی ایران از روسیه باید دو برابر مقدار کیک زرد صادراتی ایران باشد.
۴- علاوه‌بر ابطال سه فرمان اجرایی ترامپ در رابطه با خروج آمریکا از برجام، ایران در مورد دو شرکت دیگر خود که با تحریم‌های نهادهای دولتی مانند «بنیاد، آستان قدس و کمیته امداد امام خمینی» و همچنین با تحریم‌های تسلیحاتی سروکار دارند، امتیازاتی از آمریکا دریافت می‌کند.
باقری اشاره می‌کند که هیچ امتیاز یا تعهدی در قبال لغو این دستورات اجرایی نداده است.
۵- متن جدید شامل بند ۲۶ برجام است که به ایران اجازه می‌دهد در صورت نقض توافق طرف‌های مقابل «یک بار دیگر» از اجرای تعهدات خود دست بردارد.
۶- بر اساس پیشنهاد روسیه، توافق جدید به تعهد قاطع رییس‌جمهوری آمریکا (نه بایدن) برای بازگشت به پایبندی به برجام تا زمانی که ایران متعهد بماند، اشاره می‌کند.باقری می‌گوید این یعنی رییس‌جمهوری آمریکا اجرای برجام را تضمین می‌کند (البته نه برای ایران و نه برای آمریکا الزام‌آور نیست).
۷- مکانیسم ماشه تنها بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قابل فعالسازی است. اگر یک کشور به‌طور یکجانبه از این سازوکار استفاده کند، طرف‌های دیگر متعهد می‌شوند که با آن همکاری نکنند و خسارت‌های طرف ایرانی نیز جبران شود.
۸- آمریکا تضمین می‌کند تمامی شرکت‌هایی که تا پایان دوره بایدن در ایران کار می‌کنند تا ۲.۵ سال پس از خروج آمریکا از تحریم‌های این کشور معاف خواهند بود. به عنوان مثال اگر یک رییس‌جمهور جمهوری‌خواه از برجام خارج شود شرکت‌ها به مدت دو سال و نیم پس از آن از تحریم معاف خواهند بود.
۹- وزیر خارجه آمریکا نامهای مبنی بر مشارکت واشینگتن در برجام منتشر خواهد کرد.
۱۰- در مذاکرات دوحه، آمریکا و اتحادیه اروپا درخواست ایران مبنیبر مرتبط شدن موضوع تحقیقات آژانس به مذاکرات برجام را پذیرفتند. اکنون انتظار میرود شورای حکام به محض دریافت گزارش (مثبت) گروسی، اعلام کند دیگر انجام این تحقیقات ضرورتی ندارد.
علی باقری‌کنی در ادامه اضافه می‌کند که از انریکه مورا، مسئول هماهنگ کننده برجام، شنیده که میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه، در مذاکره با طرف‌های غربی اعلام کرده روسیه با درخواست ایران (پایان دادن به تحقیقات آژانس) مخالف است؛ اما باقری‌کنی می‌گوید مورا دروغ میگفت زیرا اولیانوف همیشه (در مذاکراه با جمهوری اسلامی) از خواسته ایران حمایت میکرد.
۱۱- ایران پس از آزاد شدن ۷ میلیارد دلار دارایی بلوکهاش در کرهجنوبی، همه زندانیان آمریکایی را آزاد خواهد کرد. باقری می‌گوید ایران و آمریکا قبلا در این مورد توافق کرده بودند اما آمریکا با این تصور که این پول فضایی را برای تنفس ایران و طرح مطالبات جدید ایجاد می‌کند، زیر قول خود زد.
به گفته علی باقری‌کنی، جمهوری اسلامی از پذیرش این خواستهها در مذاکرات وین خودداری کرده است:
۱- گنجاندن مسئله موشکی در مذاکرات (که در دوره عراقچی منتفی شد)
۲- گنجاندن مسائل منطقهای در مذاکرات وین که همچنان مورد تقاضای طرف مقابل بود
۳- موضوع گریز هستهای که آنها اصرار داشتند باید مشخص شود ایران چقدر از آن نقطه فاصله دارد
۴- نابودی سانتریفیوژهای ایران؛ طرف مقابل از ایران میخواست سانتریفیوژهای «آیآر-۶» خود را نابود کند، اما در نهایت موافقت کرد که ایران سانتریفیوژها را که حدود ۱۰۰ دستگاه بوده در یک انبار زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نگه دارد
۵- سخنگوی وزارت خارجه آمریکا و ایران اعلام کنند این دو کشور دیگر به دنبال کشتن شهروندان یکدیگر نخواهند بود؛ با اینکه قرار نبود نامی از قاسم سلیمانی برده شود، اما پایان دادن به تلاشها برای گرفتن انتقام ترور او، نقطه کلیدی این تعهد بود. ایران در نهایت این خواسته را نپذیرفت.
باقری‌کنی در ادامه اضافه می‌کند که دولت ابراهیم رئیسی سپاه پاسداران را از انجام اقداماتی که میتواند مذاکرات وین را تضعیف کند، منصرف نکرد. به عنوان مثال «درباره پرتاب ماهواره خیام به آنها گفتیم که به‌دلیل مذاکرات برای احیای برجام، پرتاب را به تعویق نیندازند.»
مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی می‌گوید ابتکارات هوشمندانه ایران از جمله اقدامات تلافیجویانه پس از قطعنامه آژانس یا تحریم‌های اخیر آمریکا و نیز نادیده گرفتن ۱۱ مورد ضربالاجل تعیین شده توسط طرف مقابل (از جمله یک مورد که مالی تهدید کرد وین را ترک می‌کند) در مذاکرات وین برای کشور دستاورد داشته است.
او می‌گوید: «برخلاف سیاستی که دولت روحانی دنبال میکرد، ما قویا معتقد بودیم که جزئیات مذاکرات نباید با افکار عمومی مطرح شود. موضوع خروج سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی پس از انتشار رسانههای اسرائیلی مذاکرات را به بنبست کشاند، چرا که باعث شد آمریکا تحت فشار قرار بگیرد.»
