در حالی که پیشتر برخی مقام‌ها و رسانه‌های حکومتی در ایران ماهواره خیام را یک ماهواره‌ بومی و ساخت ایران معرفی کرده بودند، سفارت روسیه در تهران اعلام کرد که این ماهواره را شرکت‌های روسی به سفارش ایران ساخته‌اند.

روسیه روز سه‌شنبه «ماهواره خیام» را با یک پرتابگر سایوز از مرکز فضایی بایکونور قزاقستان به فضا پرتاب کرد.

خبرگزاری‌های فارس و تسنیم، دو خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران، با انتشار متنی مشابه نوشتند که وزن بیش از ۵۰۰ کیلوگرمی این ماهواره و میزان بالای موفقیت پرتابگر سایوز، دلیل واگذاری پرتاب «ماهواره ایرانی خیام به روسیه»، است.

پس از اقدام روسیه در پرتاب این ماهواره، سفارت روسیه در تهران با انتشار گزارشی درباره پرتاب این ماهواره، اعلام کرد که ماهواره خیام ساخت شرکت‌های روسی است.

سفارت روسیه با تاکید بر اینکه این ماهواره جهت نظارت و بررسی سطح زمین و برای اهداف غیرنظامی طراحی شده است، افزود: «ماهواره سنجش از دور خیام توسط شرکت‌های روسی به سفارش طرف ایرانی ساخته شده بود.»

در گزارش سفارت روسیه در تهران آمده که یوری بوریسوف، مدیرکل شرکت دولتی فضایی روسیه روسکوسموس، روز سه‌شنبه ساعتی پیش از پرتاب این ماهواره با هیاتی از ایران به ریاست عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، دیدار و گفتگو کرده است.

این دیدار در جریان بازدید نمایندگان ایران از پایگاه فضایی بایکونور و مشاهده پرتاب ماهواره خیام انجام شد.

بنابر اعلام سفارت روسیه، طرف‌های ایرانی و روسی در دیدار خود «پرتاب موفقیت‌آمیز و قرارگیری این ماهواره در مدار» را نقطه عطف مهمی در توسعه روابط دوجانبه خواندند و خاطرنشان کردند که پرتاب این ماهواره «راه را برای گسترش و تقویت بیشتر همکاری‌های ایران و روسیه در صنعت فضایی» باز می‌کند.

در همین برخی منابع رسانه‌ای گزارش دادند که بر اساس برنامه‌‌ریزی‌های انجام شده قرار بود محموله یک شرکت کره جنوبی با مجموعه‌ای از ماهواره‌های کوچک متعلق به شرکت‌های بین‌المللی و در مجموع ۳۵ ماهواره متعلق به ۱۸ کشور با پرتاب سایوز در مدار قرار گیرند.

با این حال، پس از حمله روسیه به اوکراین، کشورهای دیگر از مشارکت خود در این ماموریت سایوز کنار کشیدند و در نتیجه، برای اولین بار، خوشه بار در پرتاب تجاری سایوز به محموله‌های «ساخت روسیه» از جمله ماهواره خیام اختصاص یافت.

پرتاب ماهواره خیام انتقادهای بسیاری نیز در پی داشته است. از جمله واشینگتن‌پست به نقل از مقام‌های امنیتی غربی در گزارشی نوشت که روسیه قصد دارد این ماهواره ایران را برای کمک به برنامه‌های جنگی خود در اوکراین مورد استفاده قرار دهد.

نشریه تلگراف، چاپ بریتانیا، هم گزارش داد بود روسیه قصد دارد از ماهواره خیام با هدف جاسوسی از ارتش اوکراین استفاده کند.

در پی این گزارش‌های رسانه‌ای، سازمان فضایی ایران گزارش‌ها درباره پرتاب ماهواره «خیام» با هدف استفاده نظامی روسیه از آن در جنگ اوکراین را تکذیب و اعلام کرد که کنترل و بهره‌برداری از این ماهواره در خاک ایران انجام خواهد شد.

سفارت روسیه در ایران نیز در متن بیانیه خود نوشت: «این ماهواره جهت نظارت و بررسی سطح زمین و برای اهداف غیرنظامی طراحی شده است.»