خبرگزاری رویترز روز شنبه (۱۸ تیر) گزارش کرد که بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران سطح و میزان غنی‌سازی اورانیوم خود را با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته آیآر-۶ در تأسیسات زیرزمینی فردو، افزایش داده است.
این سانتریفیوژها قادر هستند با سهولت بیشتری بین سطوح غنی‌سازی، جابه‌جایی ایجاد کنند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این هم به اعضای خود گفته بود ایران یک آبشار جدید از سانتریفیوژهای پیشرفته آیآر-۶ که برای غنی‌سازی با خلوص بیشتر کاربرد دارند، در فردو نصب کرده است
آژانس اما روز شنبه تأیید کرد که ایران تزریق گاز هگزافلوراید اوارنیوم غنی شده تا پنج درصد را به آبشار ۱۶۶ سانتریفیوژی آیآر-۶ در فردو آغاز کرده است.
در گزارش رویترز آمده است که ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داده است قصد دارد از این دستگاه‌ها برای غنی‌سازی تا ۲۰ درصد خلوص استفاده کند. این میزان کمتر از ۶۰ درصدی است که در جاهای دیگر تولید می‌کند و تقریبا ۹۰ درصد میزانی است که برای تولید سلاح هسته‌ای مورد نیاز است.
این اقدام جمهوری اسلامی در حالی است که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز ۱۸ خرداد، قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی و آمریکا مبنی بر لزوم پاسخگویی فوری ایران به سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره سه سایت مشکوک را با اکثریت قاطع تصویب کرد.
پیش‌نویس این قطعنامه را بریتانیا، فرانسه، آلمان و آمریکا ارائه کرده بودند که با ۳۰ رأی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب شد. روسیه و چین رأی منفی دادند.
شورای حکام در قطعنامه از ناشناخته ماندن آثار اورانیوم در سایت‌های اعلام نشده به دلیل همکاری ناکافی ایران عمیقا ابراز نگرانی کرد و از جمهوری اسلامی خواست که «بدون تعلل» با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعامل داشته باشد.
این قطعنامه خواستار پاسخگویی فوری ایران به سوالات آژانس درباره سه سایت مشکوک شده است و همچنین از جمهوری اسلامی خواست پیشنهاد مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برای شفاف‌سازی و حل و فصل همه مسائل پادمانی باقی‌مانده، بپذیرد.
در واکنش به این قطعنامه، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «به دلیل رویکرد غیرسازنده آژانس، گام‌های عملی متقابلی را اتخاذ کرده که نصب سانتریفیوژهای پیشرفته و غیرفعال‌سازی دوربین‌های فراپادمانی از جمله آنهاست.»
ساعاتی پس از این بیانیه وزارت امور خارجه، خبرگزاری ایسنا به نقل از «یک منبع مطلع» از سرعت بخشیدن به نصب سه سانتریفیوژ نسل جدید خبر داد.
این خبرگزاری به نقل از این منبع مطلع اعلام کرد که ایران در واکنش به قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تولید و نصب سانتریفیوژهای نسل جدید از جمله آیآر-۶، آیآر-۴ و آیآر-۲ام را سرعت می‌دهد.
ایسنا به نقل از همین منبع نوشت که درباره «اقدامات اخیر در چند روز گذشته به آژانس اطلاعات لازم داده شده است.»
روزنامه کیهان اما در گزارشی قطع دوربین‌های فراپادمانی آژانس از سوی ایران را «قابل تقدیر اما ناکافی» خواند و خواستار خروج از ان‌پی‌تی (پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی) شد.
این روزنامه نوشت: «وقتی که عضویت در معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی نه تنها برای کشورمان آورده‌ای نداشته بلکه بر خلاف منافع ملی کشور باشد و باعث تشدید تهدیدها و تحریم‌ها علیه ایران شود، چه نیازی به ماندن در NPT است؟»
