شهردار تهران در واکنش به هک دوربین‌ها و سامانه‌های شهرداری: به‌حمدالله ناکام ماند

علیرضا زاکانی روز شنبه ۲۱ خرداد در حاشیه افتتاح «ایستگاه ۱۷شهریور» از خط هفت متروی تهران، درباره هک شدن بیش از پنج هزار دوربین و ۱۵۰ سامانه شهرداری تهران، این ماجرا را «هجمه‌ای به سامانه‌های شهرداری تهران» خواند.

شهردار تهران گفت همکارانش با اقدامات به موقع، به ترتیبی وارد عمل شدند که این هک «به حمدالله ناکام ماند».

برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی این اظهارات شهردار تهران را دستمایه طنز قرار دادند و از او خواستند تعریفش را از «کامیابی» روشن کند و بگوید چگونه هک شدن پنج هزار دوربین و ۱۵۰ سامانه شهرداری که عملا تا چند روز از دسترس خارج بوده‌اند، «ناکام ماندن» است؟

شهرداری تهران روز دوشنبه ۱۶ خرداد اعلام کرده بود کارکنانش باید تا «اطلاع ثانوی» از روشن کردن کامپیوتر‌های خود خودداری کنند. در اطلاعیه شهرداری تأکید شده بود تنها «برخی دستگاه‌ها» و فقط برای انجام «امور ضروری»، آن هم «با مسئولیت بالاترین مقام و با هماهنگی حراست سازمان فن‌آوری و اطلاعات شهر تهران»، امکان فعال کردن رایانه‌های خود را دارند.

زاکانی اما روز شنبه ۲۱ خرداد گفت: «ساعت ۱۲:۳۸ دقیقه روز پنج‌شنبه هفته گذشته (۱۲ خرداد)، هجمه‌ای به سامانه‌های شهرداری تهران انجام شد و در ابتدا یک کار تبلیغاتی به ظن خودشان آغاز کردند. طراحی شده بود بعدازظهر همان روز به دوربین‌ها دسترسی پیدا کنند و اقدام خود را به سیستم‌های نرم‌افزاری و دسترسی به داده‌ها و اطلاعات توسعه دهند که "به حمد‌الله" از همان ابتدا همکاران ما وارد عمل شدند و به این ترتیب سایر اقدامات آنان ناکام ماند.»

شهردار تهران از کارکنان شهرداری که به زعم او توانستند جلوی «اقدامات بعدی دشمن» را بگیرند، قدردانی کرد و گفت: «در ادامه بر اساس احتیاط، سامانه‌ها پایین آورده شد تا ابعاد موضوع بررسی و پی‌جویی شود.»

به گفته زاکانی، از روز دوشنبه و سه‌شنبه امکان بهره‌برداری از سامانه‌ها وجود داشته اما برای «دریافت ضریب امنیتی و آمادگی مقابله با بدافزارهای احتمالی»، این سامانه‌ها از روز پنج‌شنبه (دیروز) در دسترس مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌ها قرار گرفته است.

او مدعی شد از امروز صبح عموم مردم توانسته‌اند از سامانه‌های شهرداری استفاده کنند.

شهردار تهران «بدخواهان» را در این ماجرا مسئول دانست و گفت آنان به دنبال «ایجاد یک نارضایتی عمومی» بودند اما در این امر ناکام ماندند: «تلاش همکاران ما طراحی آنها را از حیز انتفاع انداخت و طراحی آنها ناکام ماند. در حقیقت در این توطئه تلاش نیروهای ما جز ناکامی برای آنها چیزی باقی نگذاشت.»

گروه هکری «قیام تا سرنگونی» وابسته به سازمان مجاهدین خلق یک هفته پس از انتشار خبر هک کردن دوربین‌ها و سامانه‌های شهرداری تهران، ویدیوهایی از اتاق کنترل دوربین‌های شهرداری پس از این هک منتشر کرد که سردرگمی کارکنان را نشان می‌دهند.

این گروه هکری روز پنج‌شنبه ۱۲ خرداد، اعلام کرد در آستانه سالگرد مرگ خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، طی یک عملیات بیش از پنج هزار دوربین کنترلی مراکز حکومتی و مناطق مختلف تهران و همچنین بیش از ۱۵۰ سایت و سامانه شهرداری تهران را از دسترس خارج کرده است.

در پی این اعلام، سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران حمله هکری به وب‌سایت‌های این نهاد را تایید کرد و آن را «اختلال عمدی» خواند.

بنا بر گزارش‌ها، دوربین‌های هک شده مربوط به دفتر علی خامنه‌ای، وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران و نیروی انتظامی بوده‌اند.

گروه هکری قیام تا سرنگونی اعلام کرد که این دوربین‌ها در سال‌های اخیر برای شناسایی و دستگیر کردن شرکت کنندگان در خیزش‌های مردمی و اعتراضات اجتماعی مورد استفاده قرار گرفته است.

پیشتر نیز این گروه با ارسال تصاویر و ویدیوهایی به ایران اینترنشنال، از هک بیش از ۴۹ دامنه سامانه‌های وزارت جهاد کشاورزی و اداره‌ها و بانک‌های تابعه خبر داده بود.

این گروه هکری از جمله اهداف خود در هک‌های پیشین را «‌پاسخی اختناق‌شکن به سرکوب خیزش‌های کشاورزان ستمدیده ایران به ویژه در اصفهان» اعلام کرده بود.

در سال‌های اخیر سایت‌ها و سرورهای حکومتی در ایران با هدف مبارزه با سرکوب، بارها مورد حمله هکرها قرار گرفته‌اند.

در اوایل اردیبهشت امسال، معاون مرکز مدیریت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات ایران، از حمله سایبری گسترده به زیر ساخت‌های کشور خبر داد و گفت: «مهاجمان در این حمله به وب‌سایت‌های بیش از ۱۰۰ نهاد دولتی و خصوصی نفوذ کردند.»