جنگ اوکراین؛ احتمال کمک نظامی چین به روسیه چقدر است؟
آمریکا می‌گوید روسیه از چین درخواست کمک نظامی در جنگ اوکراین را کرده و چین هم به این خواسته پاسخ مثبت داده است. مسکو و پکن هر دو چنین موضوعی را رد کردند و پکن آن را شایعه خواند.
اما این موضوع حدس و گمان و سوالاتی درباره اینکه چین تا کجا پشت روسیه خواهد ایستاد ایجاد کرده است.
وزارت خارجه چین اخیرا روسیه را «مهم‌ترین شریک استراتژیک» این کشور خواند. خبرگزاری آسوشیتدپرس به چندوچون احتمال کمک نظامی چین به روسیه پرداخته است.
آمریکا درباره کمک چین به روسیه چه گفت؟
در پی انتشار گزارش‌های اولیه از درخواست کمک روسیه از چین برای کمک نظامی، چند مقام آمریکایی که نامشان افشا نشده، گفتند واشینگتن مطمئن است که پکن برای ارائه کمک نظامی به روسیه در اوکراین و همچنین حمایت مالی از روسیه برای جلوگیری از تاثیر شدید تحریم‌های غرب، تمایل نشان داده است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، چند روز پیش در دیدار با یانگ جیه‌چی، مشاور ارشد وزارت خارجه چین، درباره تبعات کمک نظامی پکن به مسکو هشدار داد.
آمریکا نگران مقاصد چین در جنگ روسیه با اوکراین است؛ پکن گرچه از حمله روسیه به اوکراین انتقاد نکرده، در عین حال کوشیده خود را با فراخواندن به گفت‌وگو و تکرار موضعش درباره اینکه باید به قلمرو یک کشور احترام گذاشت، از جنگی که روسیه به راه انداخته است کنار بکشد.
کمک چین به روسیه ممکن است به چه شکل باشد؟
به‌گفته صاحب‌نظران، اگر چین کمکی به روسیه بدهد، این کمک‌ها احتمالا بیشتر شامل اقلام کوچکی مانند گلوله و غذا برای سربازان خواهد بود تا تانک و جت جنگی.
دورو تامپسون، مقام سابق وزارت دفاع آمریکا در این باره گفت که چین احتمالا از ارائه کمک به روسیه به‌شکل کمک عظیم تسلیحاتی که این کشور را در معرض تحریم‌های بین‌المللی قرار دهد، پرهیز خواهد کرد.
تامپسون افزود پکن احتمالا بیشتر مایل به ارائه کمک به‌شکل لوازم یدکی، مواد مصرفی، مهمات و اقلامی که هم مصارف نظامی و هم غیرنظامی دارند خواهد بود؛ این کمک‌ها تحریم‌ها را نقض نمی‌کند و در خارج از محدوده مجازات بین‌المللی قرار خواهد گرفت.
تامپسون گفت به‌عنوان مثال، احتمالا منورهای هلیکوپترهای ارتش روسیه از آنها برای مقابله با موشک‌‌های دوش‌پرتاب کوتاه‌برد مانند موشک استینگر، استفاده می‌کنند رو به اتمام است و چین می‌تواند در صورتی که به سیستم روسیه بخورد، به این کشور منور بفروشد و یا کمک‌های مربوط به نظارت و اطلاعات ارائه دهد.
به‌گفته یک صاحب‌نظر دیگر در این زمینه، با توجه به هشدارهای واشینگتن، هر کمکی از طرف چین جز چیزهای بسیار اساسی مثل بسته جیره‌غذایی برای سربازان روس نخواهد بود.
او افزود که روسیه نیز قادر نیست در زمانی این چنین کوتاه استفاده از تسلیحات چین را در نیروی مسلح خودش جا بیندازد.
آیا چین به روسیه کمک خواهد کرد؟
گرچه احتمال کمک چین به روسیه منتفی نیست اما متخصصان چینی و غیرچینی بر این باورند که بنا بر عوامل مختلفی، چین به روسیه کمک نمی‌کند. اول از همه اینکه این کمک در چشم جهان خوب به نظر نخواهد آمد.
شی یین‌هونگ، استاد روابط خارجی در دانشگاه رن‌مین پکن می‌گوید چین تا جایی که بتواند از ارائه کمکی که در میدان نبرد در اوکراین از آن استفاده شود، پرهیز خواهد کرد. یین‌هونگ افزود چین هیچ انگیزه‌ای برای کمک به روسیه در جنگ اوکراین ندارد.
صاحب‌نظر دیگری در این زمینه گفت کمک نظامی پکن به مسکو هیچ منفعت آشکاری برای چین ندارد چرا که روسیه‌ای ضعیف‌تر به‌معنای منفعت استراتژیک و اقتصادی برای چین است.
مقامات چین همواره در خلال بحران اوکراین بر حق تمامیت ارضی و حاکمیت تمامی کشورها تاکید کرده‌اند. اما منتقدان می‌گویند که اقدام چین در عدم انتقاد از روسیه برای حمله به اوکراین در تضاد اساسی با موضع این کشور درباره مساله حق حاکمیت قرار می‌گیرد.
لی شین، استاد موسسه مطالعات آسیایی و اروپایی در دانشگاه حقوق و علوم سیاسی شانگهای بر این باور است که «عملیات نظامی روسیه در اوکراین» در حقیقت حمله به اوکراین است و چین هرگز برای کمک به کشوری برای حمله به کشور دیگری با حاکمیت ملی، سلاح تدارک نمی‌بیند. شین گفت چنین اقدامی با حقوق بین‌الملل نیز در تضاد خواهد بود.
دورو تامپسون گفت چین نمی‌خواهد جنگ در اوکراین بدتر شود و یا پای پکن به‌عنوان شریک حمله به جنگ اوکراین کشیده شود پس هر کمکی از سوی چین، سنجیده و محتاطانه خواهد بود.