سوریه قطعا منبعی پر از جنگجوست و ارتش روسیه هم در این کشور جای پای قرص‌ و محکمی دارد؛ دخالت نظامی روسیه در سال ۲۰۱۵ بود که موجب تفوق بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه در جنگ داخلی ۱۱ ساله در این کشور شد.

گفته پوتین روشن است اما درباره اینکه جذب نیرو از سوریه برای روسیه چقدر امکان‌پذیر و موثر ابهاماتی وجود دارد.

آسوشیتدپرس در گزارشی به برخی پرسش‌ها پیرامون حضور نیروهای سوری در اوکراین پاسخ داده است.

سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، روز جمعه در نشست شورای امنیت روسیه مدعی شد که تاکنون ۱۶ هزار نفر از کشورهای خاورمیانه تقاضاهایی برای حضور در جنگ علیه اوکراین فرستاده‌اند. شویگو از این کشورها نامی نبرد اما گفت که برخی از افراد متقاضی پیش‌تر به همراه روسیه علیه داعش جنگیده‌اند.

اظهارات شویگو پس از آن مطرح شد که دولت اوکراین گفت نزدیک به ۲۰ هزار داوطلب از کشورهای مختلف، به‌ویژه کشورهای غربی به «لژیون بین‌المللی دفاع سرزمینی اوکراین» پیوسته‌اند.

فعالان سوری نیز می‌گویند که روسیه اخیرا سربازگیری در سوریه برای جنگ اوکراین را آغاز کرده است اما تا به اینجای کار این جذب نیرو چندان گسترده نبوده است.

در سوریه کمبود جنگجو وجود ندارد

جنگ طولانی و طاقت‌فرسا در سوریه به افزایش انبوه جناح‌های مسلح، شبه‌نظامی و «مزدور» از تمامی طرفین درگیری دامن زده است.

گروه‌های شبه‌نظامی حامی حکومت در سوریه شامل ده‌ها هزار نیروست. واحدهای کمکی تحت‌حمایت روسیه و شبه‌نظامیانی که در کنار ارتش سوریه جنگیده‌اند نیز از دیگر گروه‌های مسلح‌اند.

دنی ماکی، تحلیلگر مسائل سوریه می‌گوید: «اگر نیاز باشد، روسیه می‌تواند به‌سرعت نیروهای این گروه‌ها را برای جنگ در اوکراین استخدام کند.»

این نیروها در کنار نیروهای تحت‌حمایت جمهوری اسلامی از عراق، لبنان و دیگر مناطق خاورمیانه، نه‌تنها با شورشیان سوری جنگیده‌اند، بلکه در سال ۲۰۱۴ با داعش درعراق و سوریه هم جنگیده‌اند.

هزاران سرباز مزدور از ارتش خصوصی و شرکت امنیتی روسی «گروه واگنر» هم به سوریه اعزام شده‌اند.

دنی ماکی در تحلیلی برای موسسه خاورمیانه نوشت: «با توجه به فلاکتی که گریبانگیر اقتصاد سوریه است، کمبود نیرو برای مردان در سن پیوستن به ارتش که بخواهند جانشان را برای اندک منفعت مادی در معرض خطر بگذارند، وجود ندارد.»

این نخستین باری نخواهد بود که جنگجویان سوری برای جنگ در خارج استخدام می‌شوند. ترکیه دیگر بازیگر اصلی در صحنه سوریه هم پیش‌تر مزدوران سوری استخدام کرده تا نیروهایش در دیگر جنگ‌ها، از جمله درگیری‌ها در آذربایجان و یا لیبی را تقویت کند. حضور جنگجویان خارجی از سوریه، سودان و ترکیه، مانعی بزرگ بر سر راه صلح در این مناطق است.

تلاش‌های کنونی برای سربازگیری

مدارک سربازگیری روسیه از سوریه، به‌ویژه در مناطق تحت‌سلطه حکومت سوریه، به‌تازگی برملا شده است.

عمر ابو لیلا، یک فعال و مسئول گروه رصد جنگ «دیرالزور ۲۴ سوریه» می‌گوید که سربازگیری شرکت روسی «گروه واگنر»، روزهاست در استان شرقی دیرالزور، نزدیک به مرز عراق آغاز شده است.

عمر ابو لیلا اضافه کرد تاکنون ده‌ها مرد در دیرالزور برای سربازگیری ثبت‌نام کرده‌اند. او گفت روسیه به داوطلبان سوری ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار برای شش‌ماه کار به‌عنوان مامور امنیتی در اوکراین می‌پردازد.

اظهارات برخی دیگر از صاحب‌نظران و فعالان حاکی از آن است که فرآیند سربازگیری روسیه فعلا نمادین و در مراحل اولیه است.

روز جمعه ۲۰ اسفندماه، آگهی برای جذب نیرو در اوکراین بر روی یک گروه غیرعمومی فیسبوک متعلق به سربازان لشکر چهارم زرهی، یکی از بزرگ‌ترین ارتش‌های سوریه، منتشر شد. بر اساس این آگهی بسته به سطح تخصص متقاضی به او ۳ هزار دلار برای جنگ در اوکراین داده می‌شد و ظرفیت ثبت‌نام هم محدود بود.

تلویزیون وزارت دفاع روسیه نیز تصاویری ظاهرا از سوریه پخش می‌کرد که مردان مسلح را در لباس متحدالشکلی و به‌عنوان داوطلب جنگ در اوکراین‌ نشان می‌داد. این افراد پرچم روسیه و سوریه را تکان می‌دادند و یک علامت «Z» در دست داشتند. این حرف روی جنگ‌افزارهای روسیه در اوکراین حک شده و به نمادی از حمایت از ارتش روسیه تبدیل شده است.

احمد الاحمد، یک فعال اپوزیسیون در شمال غرب سوریه گفت که در شهر شمالی اتریه که تحت کنترل دولت سوریه قرار دارد، روس‌ها از افسران ارشد لشکر پنجم سوریه که تحت‌ حمایت روسیه است، خواسته‌اند تا مردان جوانی که در جنگ شهری تبحر دارند و آماده اعزام به اوکراین‌اند را استخدام کند. او افزود که تاکنون حدود ۳ هزار نفر در جنوب سوریه ثبت‌نام کرده‌اند.

«سوری‌ها برای حقیقت و عدالت»، یک سازمان مدنی مستقل، پیشتر گزارش داد دست‌کم با دو سوری ساکن حومه دمشق که ثبت‌نام کرده‌اند مصاحبه کرده و آنان تایید کرده‌اند که فهرستی از نام متقاضیان برای ارائه به نیروهای روسیه در سوریه وجود دارد و در صورت تایید، این افراد به اوکراین اعزام می‌شوند.

آگهی‌های جذب نیرو چه وعده‌هایی می‌دهند؟

جنگجویان ماهر و مجرب در جنگ شهری در سوریه در بیشتر موارد چیز زیادی برای از دست دادن ندارند و همچنان، به‌رغم تجربه یک دهه جنگ به اینکه جنگجویان قابلی باشند، شهره نیستند.

در سال ۲۰۱۵، نیروی هوایی روسیه، حزب‌الله لبنان و نیروهای جمهوری اسلامی ایران، ارتش نوپای بشار اسد را از شکست در برابر مخالفان نجات دادند. جنگجویان خارجی معمولا در میدان‌های نبرد و در جنگ علیه داعش، بر نیروهای سوری برتری داشتند.

متخصصان در امور سوریه همچنین درباره فواید سربازگیری از خاورمیانه برای روسیه در جنگ اوکراین تردید دارند چرا که این جنگجویان زبان نمی‌دانند و با زمین و شرایط نامساعد هوا در آن منطقه نیز آشنایی ندارند.

اما اگر جنگ در اوکراین به درازا بکشد و نیروهای روسیه از پیشروی در اوکراین بازایستند، جنگجویان خارجی به گزینه‌ای مطلوب تبدیل می‌شوند.

دنی ماکی، تحلیلگر مسائل سوریه گفت: «با تلفات دادن هر چه بیشتر مسکو، مزدوران جنگی ارزان‌قیمت سوری در چشم روسیه به گزینه‌ای دلخواه تبدیل می‌شوند.»