بیانیه مشترک بریتانیا، آلمان و فرانسه: فرصت توافق برای احیای برجام رو به پایان است
بریتانیا، آلمان و فرانسه با ارائه بیانیهای مشترک به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ضمن تاکید براینکه فرصت رسیدن به توافق رو پایان است، گفتند: ما از روسیه میخواهیم شروط دیگری در مسیر احیای برجام اضافه نکند و از ایران میخواهیم از هرگونه تشدید تنشهای جدید خودداری کند.
نمایندگی آمریکا در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز پیشتر در بیانیهای خطاب به این شورا گفت که فرصت دیپلماسی برای توافق احیای برجام بسیار اندک است.
در بیانیه مشترک بریتانیا، آلمان و فرانسه که نماینده بریتانیا روز سهشنبه به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کرد، بریتانیا، آلمان و فرانسه بر لزوم اجرای تعهدات هستهای ایران در چارچوب برجام تاکید کرده و از ایران خواستند آماده برداشتن گامهایی برای احیای برجام شود.
بریتانیا، آلمان و فرانسه در این بیانیه از ایران خواستند تولید اورانیوم با غنای بالا و هرگونه غنیسازی بالاتر از میزان تعیین شده در برجام را متوقف کند و ذخایر اورانیوم غنیشده خود را که بیش از حد مجاز برجام است برای تحویل آماده کند.
آنها تاکید کردند که ایران باید تمام فعالیتهای مرتبط با تولید اورانیوم فلزی را متوقف کند، ظرفیتهای غنیسازی و برنامههای تحقیق و توسعه (هستهای) خود را به محدودیتهای مورد توافق بازگرداند و بهطور شفاف و کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند.
بریتانیا، آلمان و فرانسه در بیانیه مشترک خود گفتند ایران از زمان آخرین شورای حکام در نوامبر، به پیشبرد برنامه هستهای خود با توسعه ذخایر اورانیوم غنی شده و انجام فعالیتهای غیرقابل برگشت ادامه داده است.
بیانیه مشترک بریتانیا، آلمان و فرانسه هشدار داد که برنامه هستهای ایران هرگز تا این میزان پیشرفت نداشته و اکنون جامعه بینالمللی را در معرض خطرات بیسابقهای قرار داده است.
در بیانیه سه کشور اروپایی آمده که ایران از زمان نشست قبلی شورای حکام تاکنون شروع به بهرهبرداری از سانتریفیوژهای پیشرفته آیآر-۶ (IR-6) در تاسیسات زیرزمینی فردو کرده است که به کارگیری آن براساس برجام ممنوع بوده است.
آنها خاطرنشان کردند که ایران هیچ توجیه قابل قبولی برای غنیسازی ۲۰ درصد و ۶۰ درصد ندارد و تولید اورانیوم با غنای بالا برای کشوری که برنامه تسلیحاتی ندارد، اقدامی بیسابقه است و اقدامات ایران در تشدید تنشها، بهطور غیرقابل برگشتی ارزش برجام برای عدم اشاعه تسلیحات هستهای را کاهش داده است.
بریتانیا، آلمان و فرانسه تاکید کردند که ایران باید با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند تا توانایی آژانس برای از سرگیری راستیآزمایی و نظارت بر برنامه هستهای افزایش یابد.
آنها با تاکید براینکه روند پیشرفت برنامه هستهای ایران چنان است که توافق احیای برجام نمیتواند به طور نامحدود روی میز بماند و پنجره فرصت در حال بسته شدن است، افزودند: همه طرفها باید تصمیمات لازم برای رسیدن به توافق همین حالا اتخاذ کنند.
در همین حال، بازگشت غیر منتظره علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران، از وین به تهران و درخواست روسیه برای دریافت تضمین از آمریکا، روز دوشنبه هشدار دیپلماتهای غربی نسبت به بن بست در رسیدن به توافق و احتمال شکست مذاکرات به دنبال داشت.
دو مقام اروپایی و ایرانی روز سهشنبه به رویترز گفتند علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد اتمی ایران قرار است صبح چهارشنبه به وین بازگردد.
این درحالی است که انریکه مورا، هماهنگکننده اروپایی مذاکرات احیای برجام، نیز روز دوشنبه گفت: دیگر جلسات کارشناسی در وین برگزار نخواهد شد و جلسات رسمی هم نخواهیم داشت و زمان آن رسیده در چند روز آینده تصمیمهای سیاسی به مذاکرات وین پایان دهد.
با ادامه حمله روسیه به اوکراین و در پی گسترش موج تحریمها از سوی نهادهای دولتی و شرکتهای تجاری، این بار چهار شرکت مکدونالد، استارباکس، کوکاکولا و پپسی اعلام کردند که ضمن تعطیلی همه شعبههای خود در روسیه، تمام فعالیتهایشان را نیز در این کشور به حالت تعلیق در میآورند.
ابتدا مکدونالد یکی از بزرگترین رستورانهای زنجیرهای، اوایل روز سهشنبه اعلام کرد که فعالیت ۸۵۰ رستوران خود را در روسیه به حالت تعلیق درمیآورد و فعالیتش را موقتا متوقف میکند.
مک دونالد همچنین عنوان کرد که به شصت و دو هزار کارمندی که در این رستوران زنجیرهای کار میکنند، حقوق پرداخت میکند.
پس از آن بود که شرکت کافیشاپهای زنجیرهای استارباکس نیز اعلام کرد تمام فعالیتهای تجاری خود را در روسیه به حالت تعلیق در میآورد.
این شرکت که ۱۳۰ شعبه و دو هزار کارمند در روسیه دارد از تعطیلی همه شعبات خود در روسیه خبر داد.
با این حال استارباکس در بیانیهای اعلام کرد از کارمند خود که در روسیه زندگی میکنند پشتیبانی خواهد کرد.
توقف فعالیت تجاری استارباکس شامل ارسال محصولات این شرکت میشود و دارندگان مجوز آن به طور موقت کافیشاپهای استارباکس را تعطیل میکنند.
پس از آن بود که شرکت کوکاکولا نیز اعلام کرد در اعتراض به حمله روسیه به اوکراین همه فعالیتهای تجاری خود را در روسیه به حالت تعلیق در خواهد آورد.
این شرکت ضمن اعلام همبستگی با مردم اوکراین خاطرنشان کرد به رصد کردن و ارزیابی وضعیت کنونی ادامه میدهد.
شرکت پپسی نیز فروش پپسیکولا و سونآپ در روسیه و سرمایهگذاری و تبلیغات در این کشور را متوقف کرد.
پپسی در عین حال گفت به فروش محصولات لبنی و غذای کودک به روسیه ادامه خواهد داد.
ویلیام برنز، رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، تاکید کرد فارغ از اینکه گفتوگوهای هستهای با ایران چگونه پیش برود، چالشهای دیگر ایران باقی خواهند ماند.
رییس سازمان سیا روز سهشنبه در کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا گفت بر این باور است که فارغ از هر نتیجهای که از مذاکرات هستهای به دست بیاید، ایران همچنان یک تهدید برای ایالات متحده و منافعش در منطقه باقی خواهد ماند.
آمریکا، اروپا، اسرائیل و شماری دیگر از کشورهای منطقه پیش از این هشدار دادهاند توافق هستهای با جمهوری اسلامی به تنهایی کافی نیست و به دو موضوع برنامه موشکی و اقدامات منطقهای ایران نیز باید پرداخته شود.
در همین حال، گفتوگوهای وین برای احیای برجام در روزهای اخیر وارد مرحلهای بحرانی شد و پس از شرط و شروط جدید روسیه، علی باقری کنی در سفری ناگهانی وین را به مقصد تهران ترک کرد.
با این حال خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام اروپایی و یک مقام ایرانی گزارش داده که باقری کنی صبح چهارشنبه به وین بازخواهد گشت.
انریکه مورا، هماهنگکننده مذاکرات وین، روز دوشنبه گفته بود دیگر مذاکرهای در کار نیست و زمان اتخاذ تصمیم سیاسی فرارسیده است.
از سوی دیگر، آمریکا و فرانسه نیز روز سهشنبه درباره فرصت بسیار اندک باقیمانده برای احیای برجام هشدار دادند.
نمایندگی آمریکا در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای خطاب به این شورا تاکید کرد برای احیای برجام «فرصتی بسیار اندک» برای دیپلماسی باقی مانده است.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز با ابراز نگرانی از اینکه تاخیر بیشتر در مذاکرات به احتمال دستیابی به توافق لطمه بزند، از سایر طرفها در مذاکرات خواست رویکردی مسئولانه برای دستیابی به توافق اتخاذ کنند.
۱۵ سال پیش در آبادان دختری مدام جلوی دادگستری این شهر میرفت و از مقام قضايی درخواست حمايت میكرد و میگفت برادرش به علت دیدن پیامکی از یک پسر در گوشیاش، قصد كشتن او را دارد.
مقامهای قضايی و انتظامی به او توجه نکردند و مدتی بعد سر دختر به دست برادرش بریده شد. این روایت علی نجفی توانا، جرمشناس است که روزنامه اعتماد آن را در تاریخ ۱۹ بهمن منتشر کرده است.
این روایت شاید تنها بخش کوچکی از رنج زنان در جمهوری اسلامی را بازگو کند. زنانی که علاوه بر نبود قانون و حقوق اولیه باید با قوانینی که جمهوری اسلامی علیه جانشان وضع میکند هم بجنگند. در بسیاری از روستاهای ایران زنده ماندن زنان هم نوعی مبارزه است.
قوانین که زنان را قربانی «قتلهای خانوادگی» میکند
بزرگترین مصداق قانونی علیه جان زنان ایرانی در قتلهای موسوم به ناموسی آشکار است.
حکومت و دستگاه قضایی ایران نه تنها راه حلی برای قتلهای ناموسی ارائه نمیدهند بلکه با کاهش مجازات قاتلانی که از اعضای خانواده قربانیاند، ریختن خون آنها را آسانتر میکنند.
بهمن ماه امسال همسر مونا حیدری او را با انگیزهای ناموسی را کشت و سر او را در شهر گرداند.
مونا چندی قبل به ترکیه رفته بود اما عمو و پدرش او را از ترکیه به ایران بازگرداندند و بعد از مدتی او به دست شوهرش کشته شد.
آمار قتلهای ناموسی در ایران گزارش نمیشود و بخش زیادی از آنها با نام قتلهای خانوادگی به رسانهها راه پیدا میکند.
قانون موسوم به حمایت از خانواده و به بردگی گرفتن زنان
دامنه اقدامات زنستیز جمهوری اسلامی در قانونی موسوم به حمایت از خانواده که در ۲۵ مهرماه تصویب شد، فراوان است.
به واسطه این قانون، دختران و زنانی که بارداریهای ناخواسته داشتهاند، نمیتوانند بدون حکم دستگاه قضایی سقط جنین انجام دهند.
در واقع همه آنها مجرمانی تلقی میشوند که خلاف قوانین جمهوری اسلامی باردار شدهاند و باید تسلیم قانون شوند تا برایشان تصمیمگیری شود.
در بخش دیگری از این قانون نیز دستور جمعآوری ابزارهای جلوگیری از بارداری از داروخانهها داده شده است.
تعطیل کردن «خانه خورشید» به عنوان یکی از معدود نهادهای مدنی حامی زنان یکی از مصادیق تازهترین مصادیق اجرای این قانون ضد زن است.
خانه خورشید سالها در عرصه کمکرسانی به زنان گارگر جنسی در منطقه محروم «دروازه غار» در تهران فعالیت میکرد و به بیش از ۲۵۰۰ زن خدمترسانی کرده بود.
قانون موسوم به حمایت از خانواده، حق مالکیت زن بر بدنش را نقض هم نقض میکند. نقض این حق به ویژه از این جهت است که مزایای اجتماعی برای زنان و خانواده را تنها به داشتن فرزند و باردار شدن زن محدود میکند.
اعدام و شکنجه زنان
فعالان و مدافعان حقوق بشر گزارش دادهاند در سال ۲۰۲۱میلادی دستکم ۱۵ زن در ایران اعدام شدهاند، این در حالی است که اعدام زنان در بسیاری از کشورها ممنوع شده است.
حکم اعدام فاطمه اصلانی ۲۸ آذرماه در زندان دستگرد اصفهان اجرا شد و سوسن رضاییپور ۳۱ ساله، پس از شش سال تحمل حبس، بامداد پنجم آبان امسال در زندان مرکزی قزوین اعدام شد. اتهام اغلب زنان آنها قتل شرکای جنسیشان اعلام شده است. در برخی موارد نیز آنها متهم به قتل شخص متجاوز بودهاند.
همچنین زنان در ایران تحت شکنجههای سخت جسمی قرار میگیرند. محبوبه رضایی، زندانی سیاسی در زندان بوشهر در یادداشتی نوشته بود از طرف مسئولان زندان «پیشنهاد صیغه موقت با مردان متمول بند مالی زندان» دریافت کرده است.
نرگس محمدی فعال حقوق زنان به نقل از زینب جلالیان، زندانی سیاسی میگوید او را به ساختمان متروکهای که لولههای آب و آجرهایش روی زمین افتاده بود، برده و روی یک تختی انداخته بودند و تمام لباسهایش را از تن بیرون آورده بودند.
آزار زنان با گشت ارشاد
روایت آزار و شکنجه زنانی که د ایران مورد آزار و اذیت ماموران گشت ارشاد قرار میگیرند نیز در بسیاری از موارد پنهان میماند و موارد معدودی از آن در رسانهها منتشر میشود. بسیاری از زنان به شکل سیستماتیک به دلیل رعایت نکردن پوشش مورد قبول جمهوری اسلامی قربانی خشونت و در برخی موارد تجاوز از سوی ماموران نیروی انتظامی در بازداتشگاهها میشوند.
بازداشت از سوی گشت ارشاد یکی از کابوسهای زنان و دختران ایرانی است. بارها دیده شده ماموران گشت ارشادی که زنان را در خیابانها کتک میزنند و به آنها فحاشی میکنند، ترفیع درجه میگیرند.
زنانی که بیصدا در خانهشان کشته میشوند
دامنه قوانین زنستیز جمهوری اسلامی به خانهها یعنی جایی که باید محل امن و آسایش آنها باشد نیز کشیده شده است.
آنجا که دختربچهها به ویژه در مناطق محروم مجبور به ازدواج اجباری میشوند و از سوی همسرشان شکنجه و آزار و اذیت میشوند و امکانی برای طلاق و جدایی ندارند.
آنها علاوه بر اینکه امکان رفتن به دادگاه و شکایت را ندارند حق طلاق هم ندارند. پس باید به زندگی ادامه دهند یا خودخواسته به زندگیشان پایان دهند.
ماه گذشته به فاصله کمتر از۳۰ روز دو دختربچه یکی ۱۶ و دیگری ۱۷ ساله که هر دو قربانی کودک همسری بودند، به دلیل آزار و اذیتهای جسمی و روحی همسرانشان خودکشی کردند.
نگین درویشی دختر ۲۰ ساله اهل شوشتر با دو فرزند بعد از اینکه به دادگاه درخواست طلاق داد از سوی شوهرش به قتل رسید.
در واکنش به انتقادها از تصمیم جدید فدراسیون دو و میدانی ایران در زنانه-مردانه کردن تمرینات، دبیر این فدراسیون با تاکید بر اینکه دستور را اجرا کردیم گفت: باید «تبعات تمرینات مختلط» را در نظر داشت.
فدراسیون دو و میدانی در روزهای اخیر جدول زمانبندی جدیدی ارائه کرد که بر اساس آن، تمرینات حرفهای در ورزشگاه «آفتاب انقلاب»، تنها سایت تخصصی دو و میدانی ایران، تمرینات زنان و مردان باید در ساعات جداگانه صورت گیرد و حتی یک مربی مرد نیز حق حضور در تمرینات زنان را ندارد.
علی رضایی، دبیر فدراسیون دو و میدانی، روز سهشنبه ۱۷ اسفند بار دیگر از این تصمیم دفاع کرد و به خبرگزاری ایسنا گفت: «سالهاست که متاسفانه حق و حقوق زنان مربی ما ضایع شده است. بر ما تکلیف شده و تکلیف خود میدانیم که این کار را انجام دهیم.»
او در پاسخ به این پرسش که مردان حاضر در این محل فقط ورزشکاران هستند و چه کسی میخواهد برای زنان مزاحمت ایجاد کند گفت: «شئونات اسلامی به ما اجازه نمیدهد تمرین مختلط داشته باشیم. دختر ما میخواهد تمرین کند ۵۰ نفر مرد آنجا هستند و راحت نیست که تمرین کند.»
به نوشته روزنامه شرق، شورای عالی انقلاب فرهنگی چهار دهه است که بر اجرای مصوبه ممنوعیت حضور مربی مرد در تمرین زنان پافشاری میکند اما به دلیل اینکه «آمار مربیان زن حرفهای در ورزش قهرمانی آنقدر اندک است که تعداد آنها شاید حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد»، فدراسیونهای ورزشی گاهی مجبور به استفاده از مربیان مرد برای تمرین زنان می شدند.
برخی مربیان، از جمله حسین شایان رکوددار اسبق پرش ارتفاع مردان، به رسانهها گفتهاند حراست فدراسیون در روزهای اخیر مامورانی را در ورزشگاه «آفتاب انقلاب» مستقر کرده و این ماموران مانع از حضور آنان در تمرینات زنان میشوند.
روزنامه شرق و برخی دیگر از رسانهها و کاربران شبکههای اجتماعی این پرسش را مطرح کردهاند که «چه عاملی باعث شده تا فدراسیون دو و میدانی یکباره چنین تصمیم شتابزدهای بگیرد».
با این حال علی رضایی، دبیر فدراسیون دو و میدانی، انتقادهای مطرحشده را رد کرد و به ایسنا گفت: «باید تبعات تمرینات مختلط را هم مورد توجه قرار داد.»
خبر دفاع دبیر فدراسیون دو و میدانی از تفکیک جنسیتی در تمرین ورزشکاران همزمان با هشتم مارس، روز جهانی زن، منتشر شده است.
علاوه بر تشدید تبعیض جنسیتی و افزایش خشونت علیه زنان طی چهار دهه اخیر در ایران، مقامهای جمهوری اسلامی از طریق تصویب قوانین مختلف و اجرای تمهیدات گوناگون، بر فشارها بر زنان ایران افزودهاند.
سپاه پاسداران اعلام کرد در دومین اقدام فضایی خود، «ماهواره نور-۲» را با ماموریت شناسایی در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار داده است.
به نوشته رسانههای داخل ایران، نیروی هوافضای سپاه این ماهواره را با استفاده از موشک ماهوارهبر سهمرحلهای «قاصد» از کویر شاهرود پرتاب کرد و ماهواره نور-۲ صبح سهشنبه ۱۷ اسفند ۴۸۰ ثانیه پس از پرتاب، «با موفقیت» در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار گرفت.
سپاه پاسداران ماموریت این ماهواره را «سنجشی و شناسایی» ذکر کرده است.
نخستین ماهواره نظامی سپاه پاسداران اردیبهشت ۹۹ با نام «ماهواره نور-۱» به فضا پرتاب شد و مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت آمریکا، آن را ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دانست.
با این حال شماری از مقامهای نظامی آمریکا، از جمله جان ریموند، فرمانده عملیات فضایی این کشور گفتند که ماهواره نور «در واقع یک وبکم معلق در فضا است و بعید است دادههای اطلاعاتی قابل استفادهای ارائه دهد».
خبر پرتاب «موفقیتآمیز» ماهواره نور-۲ در حالی اعلام شده که هفته گذشته شرکت مَکسار تصاویر ماهوارهای منتشر کرد که نشان میداد ظاهرا تلاش دوباره ایران برای پرتاب یک ماهوارهبر شکست خورده است.
این تصاویر ماهوارهای مربوط به سکوی پرتاب سوختهای در «پایگاه فضایی امام خمینی» در استان سمنان بود اما مقامهای جمهوری اسلامی واکنشی به این خبر نشان ندادند.
بر اساس دیدگاه کارشناسان، این پرتاب ناموفق ظاهرا در ششم اسفند انجام شده بود.
طی دهه گذشته، مقامهای جمهوری اسلامی از «پرتاب موفق» چند ماهواره کوتاهمدت به مدار زمین خبر دادهاند. از جمله در بهمن ۹۱ دولت محمود احمدینژاد از پرتاب ۱۶ دقیقهای یک میمون به فضا با استفاده از «کاوشگر پیشگام» خبر داد.
پرتاب ماهوارههای «امید»، «نوید» و «فجر» در سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ میلادی نیز «موفقیتآمیز» اعلام شد، اما مقامهای جمهوری اسلامی درباره شکستها و انفجارهای متعدد در مراکز فضایی و پرتاب عمدتا سکوت کردند.
از جمله پرتاب موشکی که ایران آن را ماهوارهبر «سیمرغ» میخواند در سالهای اخیر برای پنج بار متوالی شکست خورد.
شماری از کشورهای غرب و منطقه بر این باورند که جمهوری اسلامی برنامه موشکی خود را در پوشش ماهواره و ماهوارهبر توسعه میدهد.
با آغاز ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، برای اولین بار در ۱۱ سال گذشته شورای عالی فضای ایران تشکیل جلسه داد و رئیسی در این شورا بر عزم دولت خود برای توسعه برنامههای فضایی تاکید کرد.