سال ۲۰۲۱ برای آلمانی‌ها با فراز و نشیب های فراوانی همراه بود. مهمترین رخداد در آلمان این بود که آنگلا مرکل صدراعظم کاریزماتیک این کشور پس از شانزده سال ردای سیاست را از تن به در کرد. او توانسته بود با مدیریتش آلمان را از کشوری بدهکار در سال ۲۰۰۵ به چهارمین اقتصاد جهان تبدیل کند.

خانم مرکل در حالی که مدیریت کشور را به جانشین اش اولاف شولتز و دولت ائتلافی او تحویل می‌داد رمز موفقیت اش را در این جمله خلاصه کرد : من متقاعد شده‌ام که اگر تسلیم نارضایتی، حسادت و بدبینی نشویم و با شادی در قلبمان دست به کار شویم، می‌توانیم آینده را به خوبی شکل دهیم. این کاری است که من همیشه انجام می‌دادم. با این حال آلمانی‌ها هم مانند بسیاری از کشورهای جهان در سال گذشته در برخی موارد برچالش ها پیروز شدند و گاهی اوقات هم در مقابل چالش ها زمین‌گیر شدند. با نگاهی گذرا به تحولات جهان و آلمان در ۲۰۲۱ نحوه مواجهه این کشور را نسبت به آنچه رخ داده است مرور می‌کنیم .

آلمانی‌ها سال ۲۰۲۱ را در حالی آغاز کردند که علی‌رغم هزینه‌های زیاد و اعمال محدودیت‌های شدید، نتوانسته بودند کرونا را کنترل کنند، واکسیناسیون را دیر آغاز کرده بودند و با کندی پیش می‌رفتند. شمار مبتلایان و فوتی های کرونایی در اثر رعایت نکردن محدودیت ها به حدی بالا رفته بود که صدراعظم آلمان مجبور شد به مردم التماس کند که پروتکل‌ها را رعایت کنند. در عرصه سیاست داخلی هم که احزاب آماده می شدند تا چند ماه دیگر انتخابات سراسری را برگزار کنند ، اعضای حزب دموکرات مسیحی آرمین لاشت را بعنوان رئیس این حزب انتخاب کردند. آنها امیدوار بودند با توجه به محبوبیت و مدیریت مرکل پیروز انتخابات شوند اما در ادامه حوادثی رخ داد که محاسبات دموکرات مسیحی‌ها را برهم زد.

نخستین حادثه وقوع سیل ویرانگر در غرب آلمان بود که ده‌ها کشته برجای گذاشت و هزاران خانه را دچار خسارت کرد.  آنگلا مرکل که به همراه اعضای ارشد حزب دموکرات مسیحی و مسئولان محلی  از مناطق سیل زده بازدید کرده بود در نشستی خبری حاضر شد تا ضمن تسلیت به بازماندگان کشته‌شدگان به آسیب دیدگان نیز اطمینان بدهد از حمایت های دولت بهره‌مند خواهند شد. اما در این نشست خبری خنده‌های بی موقع آرمین لاشت موجب شد تا نظر مردم و رای دهندگان نسبت به او و حزب‌اش که به تازگی هم ریاست آن‌را برعهده گرفته بود تغییر کند. بسیاری از تحلیل‌گران این خنده‌ها را نقطه پایان عمر سیاسی لاشت ارزیابی کردند.

اما در عرصه بین المللی هم موضوعاتی چون برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، اقدامات روسیه، خروج نیروهای بین المللی از افغانستان، سرکوب مخالفان در بلاروس، اختلافات اروپا و بریتانیا پس از برگزیت و تصویب بودجه نجات اقتصادی اروپا چالش‌هایی بودند که آلمانی‌ها به طور مستقیم در آن نقش آفرینی داشتند. رویکرد دستگاه سیاست خارجی آلمان به موضوع هسته‌ای ایران همواره مبتنی بر استفاده از دیپلماسی بوده است .

در موضوع خروج نیروهای ائتلاف بین المللی از افغانستان هم آلمانی‌ها یکی از پرچالش‌ترین دوران سیاسی را تجربه کردند.

خروج نیروهای خارجی که به سقوط دولت افغانستان و سلطه بسیار سریع طالبان بر سراسر این کشور منجر شد انتقادات بسیاری را متوجه مقامات سیاسی المان کرد. یکی از انتقادات این بود که آنها پس از بیست سال حضور ، ارزیابی درستی از اوضاع افغانستان نداشته اند. در نهایت معلوم شد دستگاه‌های اطلاعاتی آلمان به ارزیابی‌های نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده اعتماد کرده بودند. اعتمادی که در نهایت نمره‌ای منفی مردم را به سیاست‌های دولت به دنبال داشت.

در آلمان این نگرانی به وجود آمده بود که تسلط طالبان موجب خواهد شد میلیون‌ها پناهنده دیگر به سوی اروپا و آلمان سرازیر شوند.

در نهایت انتخابات آلمان هم برگ دیگری از تحولات این کشور در سال ۲۰۲۱ بود. حزب سوسیال دمکرات که نظر سنجی‌ها در اوایل سال نشان می‌داد از اقبال چندانی برخوردار نیستند ضمن رصد تحولات و رخدادهایی که حزب رقیب دموکرات مسیحی نتوانسته بود بر آنها پیروز شود، با ارائه چند پیشنهاد اغواکننده از جمله افزایش حداقل دستمزد و کاهش قیمت مسکن و اجاره‌بها توانست در انتخابات پیروز شود.

حالا چند روزی است که دولت جدید آلمان کارش را آغاز کرده است . دولتی که نیم آن را زنان و نیم دیگر را مردان تشکیل می‌دهند. دولت ائتلافی اولاف شولتز در آغاز راه و روزهای پایانی سال با چالش بزرگ شیوع سویه جدید کرونا موسوم به اومیکرون  مواجه شد.

در نخستین قدم اعمال محدودیت‌ها در دستور کار قرار گرفته است. روابط برلین و مسکو این روزها چندان ثبات ندارد و به تازگی دو کشور به اخراج دیپلمات های طرف مقابل اقدام کرده اند . در سوی دیگر مرزهای اوکراین و روسیه پر تنش است و مقام‌های آلمان ضمن حمایت از اوکراین تهدید کرده‌اند انتقال گاز روسیه را به آلمان از طریق خط لوله جنجالی نورد استریم ۲ متوقف می‌کنند. به این ترتیب به نظر می‌رسد آلمانی‌هایی که سال ۲۰۲۱ را با چالش آغاز کرده‌اند سال بعد را با چند چالش به طور هم‌زمان آغاز خواهند کرد.

احمد صمدی برلین.