تحولات سوریه

شرکت‌کنندگان در نشست بین‌المللی درباره آینده سوریه در بیانیه پایانی خود، خواستار حمایت از دولت کنونی سوریه شدند و تاکید کردند جایی برای «تروریسم» در آینده این کشور وجود نخواهد داشت.

نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان و احمد الشرع، رییس دولت موقت سوریه، شنبه ۲۲ دی در اولین سفر یک نخست‌وزیر لبنان به دمشق در ۱۵ سال گذشته، درباره امنیت مرزها و روابط دو کشور گفت‌وگو کردند.

هم‌زمان با افزایش نگرانی‌ها درباره سرنوشت نیروهای کُرد مستقر در شمال شرقی سوریه، هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، احتمال نقش‌آفرینی فرانسه در این منطقه را رد کرد و گفت آنکارا در رابطه با وضعیت گروه‌های مسلح کُرد، تنها با آمریکا مذاکره می‌کند.

حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، گفت که جمهوری اسلامی از سوریه بهره نظامی نمی‌برد که با سقوط حکومت آن نگران بازدارندگی خود باشد. او گفت بازدارندگی برای تهران «بر مبنای اقدام از هیچ سرزمین دیگری» طراحی نشده است.

بهروز اثباتی، از فرماندهان سپاه در سوریه، حکومت اسد را حکومتی فاسد و فاسق خوانده و گفته اگرچه بشار اسد خائن نبود، اما درکی متفاوت از «مقاومت» داشت. او همچنین گفته که روسیه در جهت منافع اسرائیل عمل می کرد و جمهوری اسلامی را درتحولات سوریه فریب داد.

هم‌زمان با کشته شدن ۳۷ نفر در درگیری بین نیروهای طرفدار ترکیه و کُردهای مورد حمایت آمریکا، یک مقام گروه‌های کرد خواستار حضور نیروهای آمریکا و فرانسه در مرز با ترکیه برای ایجاد منطقه امن شد.

روزنامه اسرائیل هیوم گزارش داد مقام‌های ارشد دولتی و امنیتی اسرائیل از زمان سقوط دولت بشار اسد، مذاکراتی پنهانی درباره آینده سوریه داشته‌اند که در آن «بررسی پیشنهاد تقسیم این کشور به بخش‌های مجزای اداری در یک نشست بین‌المللی» مطرح شده است. این ساختار، به فدرالیسم شباهت دارد.

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق که بر اساس گزارش‌های منتشر شده، به منظور گفت‌وگو درباره موضوعاتی چون وضعیت گروه حشد الشعبی به تهران سفر کرده است، گفت که کشورش به اراده مردم سوریه احترام می‌گذارد و بغداد خواستار راه حل سیاسی جامع برای پایان دادن به مداخلات خارجی در سوریه است.

در حالی که روسیه توانسته است با حاکمان جدید دمشق برای ادامه حضور پایگاه‌های نظامی‌اش در سوریه به توافق برسد، جمهوری اسلامی ناچار شده نیروهایش را از این کشور خارج کند؛ روندی که مقامات آمریکایی آن را «شکست فاجعه‌بار» جمهوری اسلامی توصیف کرده‌اند.

رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه اعلام کرد که پایان شبه‌نظامیان کرد در سوریه در حال نزدیک‌تر شدن است و پس از سرنگونی حکومت بشار اسد، جایی برای «تروریسم» در آینده سوریه وجود ندارد.

رهبر جمهوری اسلامی نگران است که پس از تحولات سوریه و از دست رفتن این کشور به‌عنوان یک پایگاه استراتژیک، عراق نیز از نفوذ حکومت ایران خارج شود.

محمد ابازید، وزیر دارایی حکومت جدید سوریه، اعلام کرد حقوق شمار زیادی از کارمندان بخش دولتی در این کشور از ماه آینده میلادی ۴۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.

مقام‌های بلندپایه حکومت جدید سوریه در سفر به قطر، تحریم‌های آمریکا را مانعی در مسیر بازسازی این کشور جنگ‌زده دانستند و بار دیگر از واشینگتن خواستند این تحریم‌ها را لغو کند.

کامل صقر، مدیر سابق دفتر رسانه‌ای در ریاست جمهوری سوریه، گفت که روسیه به درخواست بشار اسد برای استفاده از پایگاه حمیمیم برای انتقال کمک‌های نظامی جمهوری اسلامی به ارتش سوریه پس از سقوط حلب، پاسخ نداد.

خبرگزاری فرانسه به نقل از دو منبع امنیتی لبنان که نامشان را اعلام نکرد، گزارش داد که پس از بروز درگیری بین ارتش لبنان و سوری‌های مسلح، حکومت جدید سوریه محدودیت‌های تازه‌ای را برای ورود شهروندان لبنانی به این کشور اعمال کرده است.

وزیران خارجه آلمان و فرانسه در دیدار با احمد الشرع، رهبر گروه تحریر شام، حاکم بر دمشق، اعلام کردند قصد دارند روابط جدیدی با سوریه ایجاد کنند و خواستار گذار سیاسی صلح‌آمیز در این کشور شدند.

اسعد حسن الشیبانی، وزیر خارجه دولت موقت سوریه اعلام کرد که در سفر به عربستان سعودی، چشم‌انداز تشکیل دولتی کارآمد را مبتنی بر مشارکت همه اجزای جامعه سوریه ابلاغ کرده است.

اعلام تغییراتی در برنامه‌های درسی و آموزشی سوریه که بدون آگاهی شهروندان سوری صورت گرفته و نشان از «اسلامی» شدن محتوای آموزشی در این کشور دارد، نگرانی‌هایی را در سوریه برانگیخته است.

هم‌زمان با سفر وزیر خارجه دولت موقت سوریه به عربستان سعودی، وزارت کشور سوریه از عملیات در حمص برای «پاکسازی شهر و شناسایی و دستگیری جنایتکاران جنگی» خبر داد. ترکیه نیز به چند روستای کردنشین در شمال سوریه حمله کرد.

یک روز پس از تاکید مقام‌های آمریکایی بر تلاش برای جلوگیری از نفوذ دوباره جمهوری اسلامی در سوریه، سفارت آمریکا در دمشق در پیامی به مناسبت سال نو اعلام کرد که مردم این کشور فرصتی نادر و تاریخی برای بازسازی کشور خود دارند.

احمد الشرع، رهبر هیئت تحریر الشام، برای اولین بار با نمایندگانی از جامعه مسیحیان سوریه و نیز هیئتی از «نیروهای دموکراتیک سوریه» به رهبری کردهای این کشور دیدار کرده است. هم‌زمان دولت موقت سوریه یک زن دروزی را به عنوان فرماندار جدید استان سویدا در جنوب این کشور منصوب کرد.

وبسایت آکسیوس دوشنبه، ۱۰ دی، گزارش داد که دانیل روبینشتاین، فرستاده وزارت امور خارجه آمریکا یکشنبه ۹ دی، در دمشق با اسعد حسن الشیبانی،‌ وزیر امور خارجه دولت انتقالی در سوریه دیدار کرده است. این دومین سفر روبینشتاین به سوریه در دو هفته اخیر است.

رسانه‌های بریتانیا خبر دادند اسما اسد، همسر بشار اسد که متولد لندن است، به دلیل پایان یافتن اعتبار پاسپورتش در سال ۲۰۲۰، از ورود به بریتانیا منع شده است.

مقام‌های لبنانی شماری از افسران و سربازان سوری را که به لبنان گریخته بودند، به حاکمان جدید سوریه تحویل دادند. در تحولی دیگر، وزرای امور خارجه ترکیه و ایالات متحده درباره همکاری با دولت جدید سوریه گفت‌وگو کردند.

وزیر دفاع جمهوری اسلامی با اشاره به سخنان مطرح شده مبنی بر این که بعد از سوریه، نوبت تغییرات در یمن و ایران است، از شروع یک سلسله رزمایش نظامی در کشور از روز شنبه خبر داد و گفت که جمهوری اسلامی «در جبهه جنگ سخت» مشکلی ندارد.

سرویس اطلاعات خارجی روسیه، آمریکا و بریتانیا را به تلاش برای تحریک و حمله علیه پایگاه‌های نظامی روسیه در سوریه با هدف وادار کردن این کشور به تخلیه این پایگاه‌ها متهم کرد. در این مورد شواهد و مدارکی ارائه نشده است.

جنگنده‌های ارتش اسرائیل به هفت گذرگاه مرزی بین سوریه و لبنان حمله کردند. هدف از این حملات، قطع جریان ارسال تسلیحات به حزب‌الله لبنان اعلام شده است.

دفتر اطلاع‌رسانی دولت سوریه به شبکه تلویزیونی ال‌بی‌سی لبنان گفت اظهارات اخیر استاندار دمشق درباره برقراری رابطه با اسرائیل، بازتاب‌دهنده مواضع رسمی حاکمان جدید سوریه نیست. استاندار دمشق پیش‌تر در سخنانی از آمریکا خواسته بود برای برقراری صلح میان سوریه و اسرائیل میانجی‌گری کند.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت که تهران بارها به بشار اسد توصیه کرده بود با ترکیه وارد مذاکره شود و همچنین پیشنهادهایی را برای اصلاحات سیاسی به دمشق ارائه کرده بود. عباس عراقچی این موضوع را که گروه‌های موسوم به محور مقاومت «ابزار دست جمهوری اسلامی» هستند، رد کرد.

اتحادیه عرب پنج‌شنبه ۶ دی، با انتشار بیانیه‌ای به جمهوری اسلامی هشدار داد که پس از سقوط متحدش بشار اسد، بر آتش اختلافات در سوریه ندمد و به نزاع میان مردم این کشور دامن نزند.

هم‌زمان با سخنان وزیر خارجه روسیه درباره روابط استراتژیک این کشور با حاکمان جدید سوریه، وزارت دفاع سوریه از ضرب‌الاجل چهار روزه برای تسلیم نیروهای وفادار به بشار اسد و خلع سلاح آن‌ها خبر داد.

وزارت کشور دولت انتقالی سوریه اوایل روز پنج‌شنبه، ۶ دی، اعلام کرد که ۱۴ تن از نیروهای پلیس سوریه در حمله نیروهای وفادار به حکومت سرنگون‌شده بشار اسد در حومه طرطوس کشته و ۱۰ تن دیگر مجروح شدند.

رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه با اشاره به این‌ که سرکنسول‌گری ترکیه در حلب به زودی بازخواهد شد، اعلام کرد شبه نظامیان کرد در سوریه یا سلاح‌های خود را زمین خواهند گذاشت یا با سلاح های خود دفن خواهند شد.

اسعد حسن الشیبانی، وزیر امور خارجه جدید سوریه، دوشنبه پنج دی، به جمهوری اسلامی هشدار داد که از ایجاد و گسترش هرج‌ومرج در سوریه خودداری کند.این صریح‌ترین هشدار علنی حاکمان جدید سوریه، از هنگام سقوط بشار اسد، به جمهوری اسلامی و رویکرد تهران در قبال تحولات سوریه است.

دولت جدید سوریه با انتشار بیانیه‌ای خبر داد احمد الشرع، رهبر تحریر الشام، با دیگر گروه‌های مسلح مخالف به توافق رسیده تا تمامی این گروه‌ها خلع سلاح و منحل شده و در ساختار وزارت دفاع ادغام شوند.

درحالی که احمد الشرع، رهبر تحریر شام، گروه حاکم بر سوریه و علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، مواضع غیر دوستانه‌ای علیه یکدیگر اتخاذ کرده‌اند، سخنگوی دولت اعلام کرد جمهوری اسلامی درحال رایزنی برای بازگشایی سفارت در سوریه است.