بررسی اسناد دولت چین از سوی خبرگزاری رویترز نشان میدهد این کشور در تلاشی نامحسوس به جذب استعدادهای بینالمللی در حوزه صنایع نیمههادی و تراشهسازی مشغول است. این در حالی است که ایالات متحده کمتر از یک سال پیش محدودیتهای بیشتری را درباره این موضوع علیه این کشور اعمال کرده است.
چین بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ به مدت یک دهه تحت برنامه «طرح هزار استعداد» (Thousand Talents Plan) به جذب متخصصان سطح بالا و آموزش دیده خارجی مشغول بوده است.
واشینگتن هم این طرح را به دلیل نگرانی از به خطر افتادن سلطه فنآوری خود به دقت زیر نظر داشته است.
گرچه این برنامه دو سال بعد از این بازه و در بحبوحه تحقیقات ایالات متحده از دانشمندان این حوزه متوقف شده اما حالا شواهد به دست آمده نشان میدهد چین طرح یاد شده را با رعایت جانب احتیاط و با هدف تقویت قابلیتهای فنآورانه خود، با هویت تازهای راهاندازی کرده است.
به نقل از سه منبع ناشناس و بررسی بیش از ۵۰۰ صفحه اسناد دولتی به وسیله روزنامهنگاران رویترز، طرح تازه مزایای قابل توجهی را در اختیار متقاضیان بالقوه قرار میدهد. از جمله این مزایا میتوان به مواردی مانند یارانه خرید ملک و پاداش نقدی سه تا پنج میلیون یوان (۴۲۰ تا ۷۰۰ هزار دلار) هنگام امضای قرارداد اشاره کرد.
طرح بازآفرینی شده چین که «کایمینگ» (Qiming) نام دارد، به وسیله وزارت صنعت و فنآوری اطلاعات این کشور اداره میشود.
بر خلاف برنامه پیشین، چین این طرح را به شکل مخفیانه اجرایی کرده است و به دلیل ماهیت حساسیتبرانگیز آن، از هر گونه عمومیسازی این طرح پرهیز میکند.
چندی پیش شی جین پینگ، رییسجمهوری چین بر اهمیت خودکفایی این کشور در زمینه تولید تراشه و کالاهای نیمههادی تاکید کرده بود.
این موضوع بهویژه پس از محدودیتهای اخیر اعمال شده علیه این کشور نشاندهنده تلاش حزب کمونیست برای ربودن گوی رقابت از آمریکا است.
اکتبر سال گذشته وزارت بازرگانی ایالات متحده شهروندان و دارندگان اقامت دائم این کشور را از همکاری با چین در موضوعاتی مانند ساخت تراشههای پیشرفته منع کرد.
با وجود آن که پکن مدعی است تلاشهایش برای ارتقای نوآوری در حوزه تراشهها با احترام به حقوق مالکیت معنوی انجام میشود اما مقامات ایالات متحده از مدتها پیش نسبت به سوءاستفاده چین از فنآوریهای خود مشکوک بودهاند.
در سالهای گذشته صنعت نیمههادی چین به شکل قابل توجهی گسترش پیدا کرده است اما این کشور هنوز با کمبود ۲۰۰ هزار نفری نیروی حرفهای از جمله مهندسان و طراحان تراشه مواجه است.
منابع مطلع به خبرگزاری رویترز گفتند طرح فعلی چین بر استخدام نخبگان متخصص تمرکز دارد؛ به طوری که به متقاضیان آموزشدیده در دانشگاههای برتر خارجی اولویت بیشتری میدهد.
به گفته یکی از این منابع، بیشتر متقاضیان انتخاب شده برای طرح کایمینگ در دانشگاههای مطرح ایالات متحده تحصیل کردهاند و دستکم یک مدرک دکترا دارند.
فارغالتحصیلان دانشگاههایی مانند امآیتی، هاروارد و استنفورد از جمله افرادی هستند که چین در پی استخدام آنها است.
با این حال برخی متخصصان فنآوری چینی ساکن در خارج از این کشور به دلایلی مانند شرایط سیاسی غیرقابل پیشبینی و صنعت نیمههادی نسبتا عقبمانده آن، در برگشت به این کشور تردید دارند.
نمونهای از این بیمیلی را میتوان در ژوجی، شهری در استان ژجیانگ مشاهده کرد. مقامات این شهر در اکتبر ۲۰۲۲ از دریافت بیش از ۲۰۰ درخواست برای طرحهای جذب استعداد مانند کایمینگ خبر داده بودند اما با وجود این، تنها هشت نفر از افراد منتخب سال پیش از آن، به این کشور بازگشتهاند.
