مجلس پرواز پهپادهای غیرنظامی بر فراز حریم‌های نظامی و امنیتی ایران را ممنوع کرد

نمایندگان مجلس شورای اسلامی مواد لایحه‌ای را تصویب کردند که بر اساس آن، «پرواز غیرمجاز پهپادهای غیرنظامی» در بخش‌هایی از ایران ممنوع می‌شود.

مجلس در ایران یکشنبه هشت تیر تمام مواد لایحه «ساماندهی پرنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور» را تنها با چند رای مخالف، تصویب کرد.

بر اساس قانون جدید، «پرواز غیرمجاز» پهپادهای غیرنظامی بر فراز حریم‌های نظامی، انتظامی، امنیتی و دارای رده حفاظتی کشور ممنوع است.

ماده هشت این لایحه می‌گوید بهره‌برداری از پهپادهای غیرنظامی و انجام عملیات پروازی صرفا از سوی اشخاص حقوقی و حقیقی دارای مجوز، با پهپاد دارای سند رسمی مالکیت و کاربر دارای گواهی‌نامه معتبر و ثبت و تایید اطلاعات طرح پروازی در سامانه مربوط مجاز است.

در تبصره این ماده آمده است که عملیات پروازی پهپادهای غیرنظامی در استان‌های تهران و البرز با مجوز قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران انجام می‌گیرد.

پس از حمله اسرائیل، رسانه‌های حکومتی تصاویری از خودروها و تجهیزات رهاشده در ایران منتشر کردند که به گفته آن‌ها، در جریان عملیات اسرائیل به‌کار رفته بودند.

در میان این تصاویر، بقایای مهماتی مانند خودروهای حامل موشک‌های کوتاه‌برد ساخت اسرائیل (اسپایک)، پهپادهای انتحاری و حتی کارگاه‌های موقت ساخت پهپاد در داخل ایران به چشم می‌خورد.

با این‌حال بررسی‌ها نشان می‌دهد در دست‌کم دو مورد، رسانه‌های حکومتی از تصاویر جعلی یا دستکاری‌شده به ویژه درباره ضبط پهپادهای تهاجمی، در گزارش‌های خود استفاده کرده‌اند.

بسیاری از این تصاویر یا مربوط به ایران نبودند یا پهپادهای نمایش داده شده، ‌غیرنظامی بودند؛ مدل‌هایی که به‌دلیل اندازه کوچک، اساسا توانایی حمل مواد انفجاری یا استفاده نظامی ندارند.

در یک نمونه نیز در گزارشی از ضبط تسلیحات از «عوامل موساد» در ایران، پهپاد «شاهین۱» نمایش داده شد که تولیدش داخلی و استفاده از آن در انحصار نیروهای مسلح جمهوری اسلامی است.

باوجود این گزارش‌ها، مقام‌ها و رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی، از آغاز جنگ ۱۲ روزه بارها گزارش‌هایی درباره «کشف و ضبط کامیون، وانت‌ و خودروهای هایلوکس حامل پهپادهای موساد» منتشر کردند تا عاملی برای تصویب قوانین سختگیرانه‌تر در استفاده از پهپادهای غیرنظامی در ایران شود.

جزییاتی از قانون جدید

ماده چهار لایحه جدید مجلس مشخص کرده که موافقت اصولی برای ساخت و تولید صنعتی انواع پهپاد غیرنظامی و صدور مجوز تاسیس، نیازمند تایید عدم سوءپیشینه کیفری از قوه قضاییه جمهوری اسلامی است.

صدور این مجوزها همچنین به استعلام از وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه و تاییدیه از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نیاز دارد.

بر اساس تبصره این ماده، ساخت و تولید پهپاد بدون چنین مجوزهایی جرم بوده و «مرتکب مستوجب یک یا چند مورد از مجازات‌های درجه سه موضوع ماده ۱۹ قانون مجازات‌های اسلامی» خواهد بود.

مجازات‌های درجه سه در این ماده قانونی شامل ۱۰ تا ۱۵ سال حبس و جریمه نقدی تا ۵۰۰ میلیون تومان است.

بر اساس مصوبه مجلس، از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون، پرواز هرگونه پهپاد «فاقد سند مالکیت» ممنوع خواهد بود.

در قانون جدید، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی مسئولیت صدور سند رسمی مالکیت و تعیین شماره شناسایی یکتا را بر عهده دارد.

شورای امنیت کشور که زیر نظر وزیر کشور است نیز مسئول سیاست‌گذاری، هماهنگی و نظارت بر اجرای حسن قانون است.

بخشی دیگر از این قانون، واردات، صادرات، تولید، توزیع، حمل، خرید، فروش یا عمل حقوقی مفید انتقال مالکیت یا منافع پهپاد غیرنظامی را برای «اتباع خارجی» ممنوع کرده است.

در جریان جنگ، برخی رسانه‌ها و چهره‌های حکومتی در ایران، اخباری بدون پایه و مدرک را درباره «همکاری اتباع افغانستانی با عوامل موساد» برای تولید و انتقال پهپادهای انتحاری منتشر کردند.

در این مدت شمار اتباع خارجی بازداشت‌شده، از اروپایی گرفته تا افغان، دست‌کم به ۹۸ نفر رسیده است. این افراد به اتهام‌هایی مانند عبور غیرمجاز و عضویت در شبکه‌های اطلاعاتی بازداشت شده‌اند.

در روزهای گذشته موج اخراج گسترده افغان‌ها نیز از ایران شدت گرفته است.