کهن‌ترین قلعه تاریخی ایران از سوی یک هیئت مذهبی تصرف و به انبار ضایعات تبدیل شده است
در ادامه بی‌توجهی جمهوری اسلامی به وضعیت بناهای تاریخی ارزشمند در ایران، گزارش‌های منتشر شده حاکی از آن است که قلعه دختر کرمان، یکی از کهن‌ترین قلعه‌های تاریخی کشور، از سوی یک هیئت مذهبی تصرف و حریم آن به محل دپوی ضایعات تحت تصرف شهرداری تبدیل شده است.
خبرگزاری ایلنا شنبه ۱۷ خرداد در گزارشی نوشت گسترش و پیشروی یک تکیه مذهبی، نصب بلوک‌های سیمانی و دپوی ضایعات در حریم اثر تاریخی قلعه دختر باعث شده که این بنا در معرض آسیب جدی قرار بگیرد.
در این گزارش با اشاره به این‌که قلعه دختر در فهرست آثار ملی ثبت شده و ضوابط عرصه و حریم آن به تصویب وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رسیده، آمده است که این بنای تاریخی، بدون در نظر گرفتن اهمیت آن، به تصرف درآمده است.
بر اساس قانون، دخل و تصرف در عرصه و حریم آثار تاریخی ثبت ملی و جهانی شده، منع قانونی دارد و هیچ نهاد و ارگانی نمی‌تواند در عرصه و حریم درجه یک و دو آثار تاریخی ساخت و ساز و فعالیت کند.
به نوشته ایلنا، قدمت قلعه دختر به دوره مادها می‌رسد و آثاری ارزشمند از هزاره‌های پیش از اسلام تا دوره‌های متاخر اسلامی را در خود جای داده است.
این قلعه در نزدیکی قلعه اردشیر واقع شده که از مراکز آیینی شهر کرمان در دوره‌های مختلف تاریخی بوده و طبق یافته‌های باستان‌شناسان، شواهدی از پرستشگاه‌های ایزد بانوی آناهیتا و آتشکده زرتشتیان در آن یافت شده است.
ایلنا به نقل از یک کارشناس میراث‌فرهنگی کرمان که خواسته نامش ذکر نشود، نوشت برخی از دخل و تصرف‌ها مثل دپوی ضایعات و بلوک‌های سیمانی مربوط به سال‌های خیلی قبل می‌شود و برخی دیگر، اخیرا رخ داده است.
این کارشناس به ایلنا گفت: «با این‌که میراث فرهنگی چندین بار نامه‌نگاری و توصیه کرده که این تکیه برچیده شود اما از آن‌جایی که یک مکان مذهبی است، میراث فرهنگی قدرتی ندارد و امیدواریم استاندار کرمان در این زمینه کاری انجام دهد.»
پیمان سلیمانی، مدیر پایگاه بافت تاریخی کرمان با بیان این‌که از سال ۱۳۹۵ مداخلات در عرصه و حریم قلعه‌دختر را پیگیری کرده، به ایلنا گفت: «گسترش این تکیه مذهبی تا خیابان پیرانشهر و انباری که در حریم قلعه دختر قرار گرفته و با دیوار بتنی و مصالح و ضایعات دپو شده، به قدری زشت و نازیبا بود که چندین بار وارد عمل شدیم اما نتوانستیم کاری از پیش ببریم.»
او اضافه کرد: «کارشناسان، مدیران پایگاه و بعد از آن معاونت میراث فرهنگی تا یک جایی توان مداخله دارند و بیش از آن نمی‌توانند کاری از پیش ببرند. همچنان که علی‌رغم پیگیری‌های متعددی که در خصوص اصلاح و برچیدن تکیه صورت گرفته، این اتفاق نیفتاده است.»
پیش از این و در اوایل خردادماه، یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه اصفهان، در یک سخنرانی در مراسم بزرگداشت هفته میراث فرهنگی ضمن انتقاد از نگهداری تمامی خانه‌ها و بناهای تاریخی گفت: «ما هزار خانه میراثی نمی‌خواهیم. کافی است ۱۰ یا ۲۰ نمونه از ساختمان‌هایی را که نشان‌دهنده هنر گذشته‌اند، نگه داریم. بقیه را می‌خواهید چه کنید؟ به‌خصوص آن‌هایی که هیچ ویژگی هنری ندارند.»
انتشار این صحبت‌های طباطبایی‌نژاد با واکنش گسترده فعالان حوزه میراث تاریخی همراه شد و بسیاری این دیدگاه او را حاصل ناآگاهی‌اش از ارزش‌های تاریخی میراث فرهنگی دانستند.
در چهار دهه گذشته، تخریب یا آسیب دیدن بناها و بافت‌های تاریخی، به‌ویژه در نتیجه بی‌توجهی نهادهای مسئول جمهوری اسلامی، جنجال‌برانگیز شده است.
