چرا تنهایی برای افراد کم‌درآمد جامعه دردناک‌تر است
مطالعه جدید دانشگاه آکسفورد نشان می‌دهد افراد کم درآمد علی‌رغم برقراری ارتباطات اجتماعی مشابه افراد پردرآمد، به میزان قابل‌توجهی بیشتر احساس تنهایی می‌کنند.
به گزارش پایگاه نوروساینس نیوز، محققان دانشگاه آکسفورد در مطالعه‌ای که نتایج آن در نشریه «پابلیک هلث» منتشر شد، دریافتند افراد در پایین‌ترین دهک درآمدی جامعه سه برابر بیشتر از افراد ثروتمند احساس تنهایی می‌کنند.
این یافته چشمگیر در حالی به دست آمد که تفاوت معناداری در میزان ارتباطات اجتماعی این دو گروه مشاهده نشد.
احساس تنهایی در فقر
پژوهش انجام‌شده بر روی ۲۴ هزار و ۵۰۵ نفر از ۲۰ کشور اروپایی نشان داد ۴۹ درصد از افراد کم‌درآمد احساس تنهایی می‌کنند، در حالی که این رقم در میان افراد پردرآمد تنها ۱۵ درصد است.
نکته مهم اینکه هر دو گروه زمان مشابهی را صرف ارتباط با خانواده، دوستان و همکاران کرده بودند.
آران دیویس، انسان‌شناس تکاملی و سرپرست این پژوهش، گفت اگرچه رابطه میان فقر و سلامت ضعیف پیش از این به اثبات رسیده، اما یافته‌های تحقیقات حاکی از آن است که تنهایی نیز می‌تواند به اندازه سیگار کشیدن برای سلامت انسان خطرناک باشد.
مجموعه علائم دفاعی؛ چگونه بدن با خطر مقابله می‌کند
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این پژوهش، کشف مجموعه‌ای از نشانه‌ها است که محققان آن را «مجموعه علائم دفاعی» نامیده‌اند.
این علائم که شامل درد، خستگی و افت روحیه می‌شود، از منظر تکاملی واکنش طبیعی بدن انسان به احساس خطر و کمبود منابع به شمار می‌رود.
انسان در طول هزاران سال تکامل در قالب گروه‌های اجتماعی زندگی می‌کرد که امنیت و دسترسی به منابع حیاتی را برایش تضمین می‌کردند. هنگامی که امروزه احساس طردشدگی اجتماعی یا تنهایی می‌کنیم، بدن همچنان با همان مکانیسم‌های دفاعی پاسخ می‌دهد.
درد از بدن در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت می‌کند؛ به همین ترتیب، خستگی و افت روحیه نیز احتمالا نقش سازگاری دارند تا با صرفه‌جویی در انرژی، بدن را برای رویارویی با شرایط دشوار آماده کنند.
تاثیر متفاوت احساس تنهایی بر طبقات اجتماعی
بر اساس یافته‌های این پژوهش، احساس تنهایی در تمام اقشار جامعه باعث بروز علائم جسمی می‌شود، اما شدت این تاثیر در طبقات مختلف اجتماعی متفاوت است.
به طور کلی، افرادی که احساس تنهایی می‌کنند نسبت به ۶۷ درصد از همتایان خود که چنین احساسی ندارند، وضعیت بدتری از نظر درد، خستگی و افسردگی تجربه می‌کنند.
با این حال، نکته قابل‌توجه آن است که شکاف میان افرادی که احساس تنهایی دارند و آنهایی که چنین احساسی ندارند، در طبقات کم‌درآمد به‌مراتب عمیق‌تر از طبقات مرفه است.
در میان کم‌درآمدترین اقشار جامعه، افرادی که احساس تنهایی دارند، نسبت به هم‌طبقه‌های خود که چنین احساسی را تجربه نمی‌کنند، با وضعیت نامطلوب‌تری روبه‌رو هستند.
در مقابل، این شکاف در میان ثروتمندترین اقشار جامعه بسیار کوچک‌تر است؛ به‌عبارت دیگر، تنهایی در بستر فقر اقتصادی آسیب بسیار شدیدتری نسبت به همان احساس در میان ثروتمندان به‌همراه دارد.
کاهش منابع مادی، افزایش اهمیت روابط اجتماعی
یافته‌های این مطالعه حاکی از آن است که با کاهش منابع مادی، اهمیت منابع اجتماعی افزایش می‌یابد. افرادی که هم کم‌درآمد هستند و هم احساس تنهایی می‌کنند، بالاترین امتیاز را در «مجموعه علائم دفاعی» کسب کردند.
دیویس در تشریح نتایج این پژوهش گفت: «یافته‌های ما به‌روشنی مشخص می‌کند کسانی که هم فقیر هستند و هم احساس تنهایی می‌کنند، بیش از سایرین از نظر سلامتی آسیب می‌بینند.»
نتایج این پژوهش حاوی پیام‌های مهمی برای سیاست‌گذاران در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و سلامت عمومی است؛ بر اساس این یافته‌ها، روابط اجتماعی محکم می‌تواند همچون سپری در برابر آسیب‌های ناشی از فقر عمل کند و مانع از بدتر شدن وضعیت سلامت افراد کم‌درآمد شود.