جعفر پناهی در جشنواره کن از سینماگران و زنان بازیگر ممنوع‌ از کار در ایران یاد کرد

‌‌جعفر پناهی، فیلمساز معترض ایرانی و زندانی پیشین، در جشنواره کن از زندانیان سیاسی، معترضان جنبش «زن، زندگی، آزادی» و هنرمندانی یاد کرد که تحت فشار جمهوری اسلامی قرار دارند.

پناهی شامگاه سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت همراه با شماری از بازیگران و عوامل «یک تصادف ساده»، برای نمایش فیلم جدید خود وارد جشنواره کن شد.

او پیش از نمایش فیلم در یک سخنرانی کوتاه با اشاره به «حس عجیب» خود گفت: «وقتی آزاد شدم، از در زندان بیرون آمدم، برگشتم پشت سرم را نگاه کردم و دیوار بلندی را دیدم... نمی‌دانستم خوشحال باشم یا ناراحت، چون پشت آن دیوار، دوستان عزیز و زندانیانی هنوز حضور داشتند. با خودم گفتم من این‌جا چه کار می‌کنم. الان دوباره آن حس سراغم آمده است.»

این فیلمساز و زندانی سیاسی پیشین سال ۱۳۹۷ برای فیلم «سه رخ» جایزه بهترین فیلمنامه بخش مسابقه اصلی کن را به‌طور مشترک با فیلمی دیگر دریافت کرد، اما به دلیل ممنوع‌الخروجی نتوانست در جشنواره شرکت کند.

پناهی در سخنرانی خود افزود: «درست است من این‌جایم، اما بسیاری از سینماگران و بازیگران بزرگ ایران ممنوع‌الکارند، به خصوص زنانی که در جنبش مهسا همراه [اعتراضات] مردم ایران بودند. نمایش امشب را به آن‌ها و تمام هنرمندانی تقدیم می‌کنم که ناخواسته از ایران تبعید شدند و اکنون در سراسر جهان حضور دارند و می‌توانند خیلی بهتر از من فیلم بسازند.»

پناهی برای رسیدن لحظه‌ای آرزو کرد سینماگران مجبور نشوند مخفیانه فیلم بسازند، بلکه «همه به ایران برگردند و ایران را بسازند».

بیشتر بخوانید: محمد رسول‌اف به علت فشار امنیتی ایران را ترک کرد

در ویدیوهای منتشر شده از این سخنرانی دیده می‌شود که زر ابراهیمی، بازیگر، با حرف‌های پناهی اشک می‌ریزد.

پناهی در سال ۱۳۸۸ و پس از اعتراضات «جنبش سبز» به مدت حدود ۱۵ سال ممنوع‌الفعالیت شد. گذرنامه او همان سال و هنگامی که قصد سفر به پاریس را داشت، توقیف شد.

این کارگردان ۶۴ ساله، اردیبهشت ۱۴۰۲ برای اولین بار اجازه یافت تا ایران را ترک و به خارج از کشور سفر کند.

او تیر سال ۱۴۰۱ هنگام مراجعه به دادسرای اوین برای پیگیری بازداشت محمد رسول‌اف و مصطفی آل‌احمد، دو فیلمسازی که پیش‌تر بازداشت شده بودند، در مقابل این دادسرا دستگیر و به زندان اوین منتقل شد.

همان زمان قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعلام کرد پناهی در پرونده‌ای سیاسی-امنیتی که سال ۸۹ برایش گشوده شده بود، علاوه بر مجازات شش سال حبس، به ۲۰ سال محرومیت از فیلمسازی و همچنین منع خروج از کشور محکوم و این حکم عینا در دادگاه تجدیدنظر تایید شد.

نمایی از فیلم یک اتفاق ساده
نمایی از فیلم یک اتفاق ساده

دستگیری پناهی موجی از واکنش‌های داخلی و بین‌المللی را برانگیخت و علاوه بر دولت فرانسه، سه جشنواره معتبر برلین، کن و ونیز خواستار آزادی او و دیگر هنرمندان زندانی شدند.

او و رسول‌اف، بهمن سال ۱۴۰۱ با قید وثیقه از زندان آزاد شدند.

او از هنرمندان معترض در ایران به شمار می‌رود که در فیلم‌هایش به نقد جامعه و حکومت می‌پردازد و بارها انتقادهایی را نیز علیه حکومت مطرح کرده است.

وب‌سایت رسمی جشنواره کن در معرفی این فیلم نوشته است: «یک تصادف ساده اثری است عاشقانه که مانند بسیاری از آثار پناهی، پرسشی دوباره درباره آزادی در ایران مطرح می‌کند.»

این فیلم در داخل ایران، بدون مجوز و بدون حجاب اجباری ساخته شده است.

محمد عبدی، نویسنده و منتقد فیلم، درباره یک اتفاق ساده برای ایران‌اینترنشنال نوشت پناهی این بار تندترین فیلمش را خلق می‌کند و ابایی ندارد که بخش‌هایی از آن را به یک مانیفست سیاسی بدل کند و به‌طور مستقیم عوامل حکومت را مورد انتقاد قرار دهد.

بیشتر بخوانید: با روسری یا بی روسری؟ ارزش‌های پنج فیلم سینمای زیرزمینی