روزنامه اماراتی نشنال به‌نقل از دو مقام بلندپایه جمهوری اسلامی که نامشان را اعلام نکرد، گزارش داد که گفت‌وگوهای جاری میان واشینگتن و تهران به‌دلیل اختلاف نظر درباره غنی‌سازی اورانیوم دچار بن‌بست شده و حکومت ایران دعوت عمان برای دور پنجم مذاکرات را نپذیرفته است.
وب‌سایت نشنال، جمعه ۲۹ اردیبهشت به‌نقل از یکی از مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی نوشت که تهران «هنوز» دعوت مطرح‌شده از سوی عمان، میانجی مذاکرات، برای دور پنجم گفت‌وگوها را نپذیرفته است. به‌گفته او قرار بود دور پنجم مذاکرات آمریکا و جمهوری اسلامی این جمعه در رم برگزار شود.
نشنال به‌نقل از این مقام نوشته است که اظهارات استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه که مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی را سرپرستی می‌کند، دلیل نپذیرفتن دعوت عمان از سوی تهران بوده است.
ویتکاف دوشنبه گذشته تاکید کرد که غنی‌سازی، خط قرمزی بسیار روشن برای دولت ترامپ است و این کشور در هیچ توافقی اجازه غنی‌سازی را به ایران نخواهد داد.
به‌نوشته نشنال، این موضع‌گیری، مقامات جمهوری اسلامی را نسبت به مفید بودن ادامه مذاکرات دچار تردید کرده است. تهران تاکید دارد که می‌خواهد در هر توافقی، حق غنی‌سازی را برای برنامه هسته‌ای «صلح‌آمیز» خود با اهداف علمی و کشاورزی حفظ کند.
یک مقام دیگر جمهوری اسلامی که او نیز نخواست نامش فاش شود، به نشنال گفت: «ما نمی‌خواهیم یک دور دیگر مذاکره برگزار شود و دوباره شکست بخورد. بدون حق غنی‌سازی، توافقی در کار نخواهد بود. اما اگر هدف، جلوگیری از تولید سلاح هسته‌ای است، می‌توانیم به توافق برسیم.»
درون مذاکرات
روزنامه نشنال که در امارات متحده عربی منتشر می‌شود، در گزارش خود نوشته است که در رویدادی کم‌سابقه پس از اخذ ویزای مطبوعاتی برای حضور در کنفرانسی به میزبانی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، موفق شد به برخی جزییات مواضع تهران در مذاکرات دست یابد.
به‌نوشته این روزنامه، مقامات جمهوری اسلامی مذاکراتی را که تنها بر موضوع فعالیت‌های هسته‌ای متمرکز است و موضوعات دیگر مانند برنامه موشکی یا سیاست‌های منطقه‌ای تهران را دربر نمی‌گیرد، تاکنون «محترمانه» توصیف کرده‌اند. اما یکی از آنها به این روزنامه گفته است که پافشاری آمریکا بر «صفر بودن غنی‌سازی»، یک «مشکل جدی» است و جمهوری اسلامی از آنچه مواضع بلندپروازانه و متناقض واشینگتن می‌داند، احساس نارضایتی می‌کند.
روزنامه نشنال به‌نقل از مقام دیگر حکومت ایران نوشت: «آمریکا به تهدید و اعمال تحریم‌های جدید متوسل شده است. این موضوع، فضای مذاکرات را تیره کرده است.»
هفته گذشته دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در جریان سفر خود به کشورهای خلیج‌فارس، از «ملت‌های با وجدان» خواست ایران را منزوی کنند، تا زمانی که این کشور «شریکی متمایل به صلح» شود.
عمان به عنوان میانجی مذاکرات، پیشنهادهایی را برای عبور از بن‌بست کنونی مطرح کرده که از نظر تهران «نکات مثبتی» دارند.
نشنال به‌نقل از یک مقام جمهوری اسلامی افزود: «اگر هیئت ما به رم برود، امیدوارم شرایط تغییر کند و مذاکرات به پیش برود.»
چهار دور نخست مذاکرات تاکنون «عمدتاً به‌صورت غیرمستقیم» برگزار شده‌اند. یکی از مقامات دلایل پرهیز از مذاکره مستقیم را «فشار ناشی از تحریم‌ها و حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه» عنوان کرد.
خطوط قرمز
نشنال در گزارش خود خود نوشته است جمهوری اسلامی با ممنوعیت کامل غنی‌سازی مخالفت می‌کند، اما برای مذاکره درباره میزان، سطح و مکان‌های انجام این فعالیت‌ها از خود آمادگی نشان داده است.
یکی از مقامات حکومت ایران به این روزنامه گفت: «در برابر لغو تحریم‌ها، تعداد دستگاه‌ها، سطح غنی‌سازی و محل انجام چنین کاری قابل مذاکره است.»
از زمان خروج دولت ترامپ از توافق پیشین هسته‌ای، جمهوری اسلامی طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی کرده است و تنها یک گام تا سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای فاصله دارد.
به‌نوشته نشنال، تهران تاکید دارد که هر توافق جدید باید منطق توافق قبلی (برجام) را حفظ کند، اگرچه می‌داند که هیچ‌یک از طرفین دیگر نگاه مثبتی به آن ندارند. ترامپ در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از این توافق خارج کرد و آن را «بدترین توافق تاریخ» خواند.
این روزنامه به نقل از یکی از مقامات جمهوری اسلامی نوشت که مذاکره‌کنندگان ایرانی در اولین دیدار خود با هیئت آمریکایی گفتند: «ما می‌دانیم شما از برجام خوشتان نمی‌آید، ما هم دیگر آن را دوست نداریم. اما منطق آن هنوز معتبر است؛ یعنی ایجاد اعتماد و شفافیت در برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران در برابر لغو تحریم‌ها.»
به‌نوشته نشنال، مذاکرات هنوز به مرحله جزییات دقیق درباره نحوه لغو تحریم‌ها نرسیده است و تهران تاکید دارد که ابتدا باید موضع دقیق آمریکا درباره غنی‌سازی روشن شود.
این روزنامه در پایان گزارش خود به نقل از یک مقام جمهوری اسلامی نوشته است: «ما هنوز به آن مرحله [در مذاکرات] نرسیده‌ایم. اول باید بفهمیم موضع آمریکا چیست. اگر بر صفر بودن غنی‌سازی اصرار کنند، توافقی نخواهیم داشت. اما اگر بتوانیم ادامه دهیم و به توافق برسیم، بعدا درباره نحوه رفع تحریم‌ها، چه مرحله به مرحله و چه یکباره، گفت‌وگو خواهیم کرد.»
محافظه‌کاران مخالف ایران در آمریکا و اسرائیل خواهان حذف کامل برنامه هسته‌ای ایران هستند. ایران نیز از فشارهای وارد بر مذاکره‌کنندگان آمریکایی از سوی گروه‌های مخالف توافق آگاه است. یکی از مقامات گفت: «اما این مشکل من نیست.»
با این حال، ایران تمایل خود را برای ادامه دیپلماسی و یافتن راه‌حل اعلام کرده است. مقام ایرانی افزود: «ما درک می‌کنیم که این باید یک بازی بُرد-بُرد باشد. ما مشکلی نداریم اگر طرف مقابل پس از مذاکرات، اعلام پیروزی کند – همان‌طور که ما هم می‌توانیم بگوییم پیروز شدیم.»
