رییس‌جمهوری آمریکا: فقط برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران را می‌پذیرم و بس

دونالد ترامپ برای نخستین بار پس از آغاز مذاکرات با حکومت ایران آشکارا تاکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران باید به‌طور کامل برچیده شود. ترامپ در حالی بر برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرده که مقامات جمهوری اسلامی از حق خود در برخورداری از چرخه کامل سوخت هسته‌ای سخن گفته‌اند.

ترامپ یک‌شنبه ۱۴ اردیبهشت در گفت‌وگویی با شبکه ان‌بی‌سی و در پاسخ به این سوال که او در مذاکره با جمهوری اسلامی به‌دنبال محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران است یا برچیدن کامل آن، گفت: «تنها چیزی که می‌پذیرم برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران است. به‌تازگی نظریه جدیدی مطرح شده که ایران می‌تواند برنامه هسته‌ای غیرنظامی داشته باشد، مثلا برای تولید برق، ولی آن‌ها با آن‌همه نفت، چرا می‌خواهند از انرژی هسته‌ای برق تولید کنند؟»

پیش‌تر، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه در پیامی در شبکه‌های اجتماعی به نقل از ترامپ گفته بود که توافق مورد نظر رییس جمهوری ایالات متحده چیزی است که جمهوری اسلامی را به «توقف و حذف کامل» غنی‌سازی اورانیوم وادار کند.

آیا در دولت آمریکا بر سر ایران اختلاف نظر وجود دارد؟

پیش از این مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، دوم اردیبهشت گفته بود: «یک راه برای برخورداری ایران از برنامه هسته‌ای غیرنظامی و صلح‌آمیز وجود دارد، البته اگر ایران بخواهد.»

او در ادامه تاکید کرده بود: «اما اگر ایران روی غنی‌سازی اصرار ورزد، به تنها کشور دنیا تبدیل می‌شود غنی‌سازی می‌کند اما برنامه تسلیحاتی ندارد.»

بخش اول این صحبت‌ها در رسانه‌ها بازتاب زیادی یافت و سبب شد مارکو روبیو، یک روز بعد در گفت‌وگویی دیگر به‌روشنی اعلام کند که ایران تحت هرگونه توافقی با ایالات متحده باید غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.

او گفت: «اگر جمهوری اسلامی به‌دنبال یک برنامه‌ صلح‌آمیز هسته‌ای غیرنظامی است و تنها راه آن ساخت راکتور و واردات اورانیوم غنی‌شده برای سوخت این راکتورها است.»

روبیو چند روز بعد در اظهار نظری دیگر «ساخت موشک دوربرد و حمایت از تروریسم» را به فهرست ممنوعیت‌ها برای جمهوری اسلامی افزود.

وقتی کریستِن وِلکر، مجری شبکه ان‌بی‌سی به اختلاف نظر میان ترامپ با وزیر امور خارجه‌اش اشاره کرد، ترامپ در پاسخ گفت: «من چیز متناقضی نگفتم. گفتم که مردم دارند درباره این نظریه صحبت می‌کنند. البته گوش دادن به پیشنهادها درباره انرژی هسته‌ای غیرنظامی اشکالی ندارد اما از طرفی خیلی وقت‌ها همین انرژی غیرنظامی به جنگ منجر می‌شود و اگر ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد، جهان نابود خواهد شد.»

وضعیت کنونی مذاکرات

به گزارش آکسیوس، در روزهای گذشته، به‌دنبال اظهارات متناقض درباره مذاکرات با ایران، نمایندگان جمهوری‌خواه در سنا و رهبران مسیحیان انجیلی و دیگر حامیان ترامپ از او خواسته بودند موضع خود در قبال برنامه هسته‌ای ایران را به‌روشنی اعلام کند.

گروه‌های نزدیک به اسرائیل می‌کوشند که آمریکا خواستار برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران شود و در صورت خودداریِ جمهوری اسلامی از پذیرش این شرط، دولت ترامپ دست به اقدام نظامی علیه حکومت ایران بزند.

از سوی دیگر، گروه‌های تندرو در جمهوری اسلامی غنی‌سازی با اهداف غیرنظامی را حق جمهوری اسلامی می‌دانند و به‌صراحت اعلام می‌کنند که این کشور هرگز به خلع کامل هسته‌ای تن نخواهد داد.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی هم با نوشتن پستی در شبکه اجتماعی ایکس همین موضع را با ادبیاتی دیگر تکرار و بر «حق کامل» جمهوری اسلامی برای برخورداری از چرخه کامل سوخت هسته‌ای تاکید کرده بود.

دور چهارم مذاکرات تهران و واشینگتن که قرار بود شنبه، ۱۳ اردیبهشت در رم برگزار شود، با اظهار نظرهایی مبهم از سوی طرفین به تعویق افتاد. ابتدا عباس عراقچی اعلام کرد که یک روز پیش از این مذاکرات یعنی در روز ۱۲ اردیبهشت با وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی دیدار خواهد کرد.

وزیر امور خارجه فرانسه بلافاصله اعلام کرد که هیچ دیداری میان مقام‌های اروپایی‌ها و ایرانی‌ برای روز جمعه، ۱۲ اردیبهشت برنامه‌ریزی نشده است.

ژان نوئل بارو در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه افزود: «یک دیدار فنی قبل از دیدار سطح بالای تهران و واشینگتن برنامه‌ریزی شده بود اما از آنجایی که آن دیدار برگزار نمی‌شود، دیدار فنی نیز دیگر موضوعیتی ندارد.»

پس از آن، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی از لغو دیدار مقام‌های این کشور با نمایندگان کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا خبر داد و گفت این دیدار به علت لغو دور چهارم مذاکرات به تاریخ دیگری موکول شده است.

همان روز وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که هیچ‌گاه شرکت در دور چهارم مذاکره با تهران را تایید نکرده بود.

عمان که نقش میانجی را در این مذاکرات بازی می‌کند، نیز اعلام کرد که دور چهارم مذاکرات به‌دلایل لجستیکی برگزار نمی‌شود.

هنوز به‌طور رسمی اعلام نشده که این مذاکرات ادامه خواهد یافت و دور چهارمی در کار خواهد بود یا نه، با این حال برخی گمانه‌زنی‌ها از برگزاری دور چهارم در هفته آینده حکایت دارد.